Chớm đông trên vùng cao Lào Cai, sương mờ quấn lấy những triền núi trập trùng, những đỉnh núi như Chông Ka Y và thác Háng Đề Chơ ẩn hiện giữa biển mây trắng xóa. Giữa khung cảnh thiên nhiên nguyên sơ ấy, mùi hương dịu nhẹ của chè Shan Tuyết thoang thoảng trong gió, đánh thức giác quan và khơi dậy niềm tự hào của đồng bào dân tộc Mông nơi đây. Chè Shan Tuyết Phình Hồ không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, mà còn là biểu tượng sống động của kinh tế xanh, nơi giá trị văn hóa, sinh thái và kinh tế hội tụ.
Xã Phình Hồ hiện có 322 ha chè Shan Tuyết.
Xã Phình Hồ hiện có 322 ha chè Shan Tuyết, trong đó 115 ha là những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi. Những gốc chè già cỗi ấy không chỉ cung cấp nguyên liệu quý hiếm mà còn duy trì hệ sinh thái rừng, giữ đất, giữ nước, tạo cảnh quan đặc trưng của vùng núi Tây Bắc. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, cây chè Shan Tuyết cổ thụ có khả năng hấp thụ các khoáng chất từ đất đá núi cao, đồng thời phát triển chậm, giúp tích lũy hương vị tinh túy đặc trưng, tạo nên dòng trà hảo hạng, giàu polyphenol và các chất chống oxy hóa, lợi cho sức khỏe con người. Đây chính là minh chứng sống động cho mô hình kinh tế xanh: vừa khai thác giá trị kinh tế, vừa giữ gìn thiên nhiên.
Những năm gần đây, sự ra đời của Hợp tác xã trà Shan Tuyết Phình Hồ đã mở ra một trang mới cho nông nghiệp bền vững. Liên kết gần 40 hộ dân, hợp tác xã tổ chức thu mua, chế biến và sản xuất các dòng trà đặc sản như hồng trà, bạch trà, trà xanh. Mức giá ổn định từ 25.000 – 35.000 đồng/kg chè tươi giúp bà con yên tâm bám đất, bám rừng, đồng thời nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Anh Sùng A Rùa, một hộ dân ở thôn Tà Chử, chia sẻ: “Trước đây, chè chỉ bán lẻ, thu nhập chẳng đáng bao. Giờ nhờ hợp tác xã, mỗi năm nhà tôi thu trên 40 triệu đồng. Cuộc sống đã thay đổi rõ rệt.”
Kinh tế xanh không chỉ dừng lại ở cây chè. Người dân Phình Hồ còn phát triển khoai sọ nương, “vàng nâu” của vùng cao, góp phần đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp và tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Với 332 ha khoai sọ, năng suất trung bình 10 – 12 tấn/ha, tổng sản lượng trên 3.300 tấn/năm và giá bán từ 15.000 – 25.000 đồng/kg, cây khoai sọ nương mang lại doanh thu hàng chục tỷ đồng mỗi năm, tạo sinh kế ổn định cho hàng trăm hộ dân.
Những thành tựu này gắn liền với chiến lược phát triển bền vững và bảo tồn sinh thái. Phình Hồ hiện có tỷ lệ che phủ rừng đạt 60,7%, bao bọc các thác nước hùng vĩ và đồi núi trập trùng. Thác Háng Đề Chơ, một trong “tứ đại thác Tây Bắc”, đổ trắng xóa giữa rừng xanh, còn đỉnh Chông Ka Y trở thành điểm săn mây nổi tiếng, thu hút du khách tìm về trải nghiệm thiên nhiên và văn hóa bản địa. Phát triển du lịch sinh thái và cộng đồng không chỉ gia tăng thu nhập mà còn giúp duy trì các giá trị văn hóa, từ tiếng nói, trang phục đến lễ hội truyền thống của người Mông.
Đồng thời, sự quan tâm đầu tư của tỉnh Lào Cai đã cải thiện hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế xanh phát triển. Đường bê tông đến tận các bản, điện lưới quốc gia, mạng viễn thông phủ khắp, trường học, trạm y tế được xây dựng và nâng cấp. Giai đoạn 2020 – 2025, tổng nguồn vốn đầu tư cho chương trình xây dựng nông thôn mới đạt trên 498 triệu đồng, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%. Đây là nền tảng quan trọng giúp nông dân vừa bảo tồn rừng, vừa nâng cao năng suất nông sản và ổn định cuộc sống.
Mục tiêu của Phình Hồ trong những năm tới là tiếp tục phát triển nông nghiệp đặc sản theo hướng hữu cơ, xây dựng thương hiệu chè shan tuyết và khoai sọ nương, phấn đấu thu nhập bình quân đạt 58 triệu đồng/người/năm, đồng thời thu hút 50.600 lượt khách, với doanh thu dự kiến 30,3 tỷ đồng/năm. Tất cả những nỗ lực này đều hướng đến một mục tiêu: vươn lên mạnh mẽ trên hành trình phát triển bền vững, kết hợp hài hòa giữa kinh tế, sinh thái và văn hóa.
Giữa mênh mông đại ngàn Tây Bắc, xã Phình Hồ hôm nay là minh chứng sống động cho mô hình kinh tế xanh. Những đồi chè xanh mướt, những ruộng khoai trĩu củ, homestay thấp thoáng trong sương chiều, tất cả hòa vào nhịp sống mới, vừa bảo tồn di sản tự nhiên, vừa nâng cao đời sống con người. Chè shan tuyết không chỉ là sản phẩm đặc sản, mà còn là biểu tượng của sự phát triển bền vững, nơi giá trị kinh tế, văn hóa và môi trường cùng thăng hoa.