Chủ động, tích cực, hiệu quả
Để thực hiện có hiểu quả Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 20/01/2010 của Ban Bí thư về tăng cường công tác quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam (gọi tắt là Chỉ thị số 40); Tỉnh ủy Lào Cai ban hành Chỉ thị số 44-CT/TU ngày 10/8/2014 của Tỉnh ủy về tăng cường công tác quản lý người nước ngoài trên địa bàn tỉnh Lào Cai; chỉ đạo phổ biến, quán triệt Chỉ thị số 40 của Ban Bí thư đến toàn bộ cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, các doanh nghiệp, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh để nâng cao nhận thức trong quản lý lao động nước ngoài vào làm việc tại tỉnh, đặc biệt lao động qua biên giới vào Việt Nam.
Đồng chí Đinh Văn Thơ, Phó Giám đốc Sở Lao động - TBXH tỉnh Lào Cai cho biết: Thực hiện các qui định và để tạo điều kiện thuận lợi cho lao động nước ngoài vào làm việc, Lào Cai đã thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, chặt chẽ, rõ ràng và đồng bộ các chính sách, pháp luật liên quan đến lao động nước ngoài đồng thời có nhiều chủ trương, giải pháp thiết thực, cụ thể phù hợp với tình hình thực tiễn của tỉnh.
Theo đó, tỉnh Lào Cai đã ban hành Quy chế phối hợp quản lý lao động nước ngoài làm việc tại tỉnh và chỉ đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp cùng các sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện công tác quản lý, cấp phép lao động cho lao động nước ngoài làm việc tại các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, để tạo thuận lợi thuận lợi cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư nước ngoài vào Lào Cai trong việc sử dụng lao động người nước ngoài, những thủ tục hành chính liên quan đến việc cấp giấy phép cho lao động là người nước ngoài đều được thực hiện tại “Bộ phận một cửa” ở các trụ sở hợp khối (từ năm 2020 thực hiện tạiTrung tâm Phục vụ Hành chính công của tỉnh); cắt giảm 30% thời gian giải quyết thủ tục so với quy định của Nhà nước. Thủ tục cấp giấy phép lao động, cấp lại giấy phép lao động cho người nước ngoài đều được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh thực hiện trên cổng thông tin điện tử trực tuyến, qua đó đã rút ngắn thời gian và giảm chi phí đi lại của doanh nghiệp.
Cùng với đó, các cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương trong tỉnh đã chủ động, tích cực phối trong tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam; hướng dẫn cấp các giấy tờ, thủ tục và tiếp nhận hồ sơ cấp giấy phép lao động cho lao động nước ngoài vào làm việc tại tỉnh theo quy định của pháp luật. Chẳng hạn, Sở Tư pháp và Công an tỉnh phối hợp trong công tác cấp lý lịch tư pháp cho người nước ngoài; Công an tỉnh và Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh phối hợp kiểm tra thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh, đăng ký tạm trú đối với lao động nước ngoài…
Bên cạnh đó, thực hiện chương trình hợp tác quản lý lao động qua biên giới giữa tỉnh Lào Cai với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), từ năm 2014 đến nay các ngành, địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong quản lý lao động nước ngoài qua biên giới vào tỉnh làm việc theo quy định của pháp luật, ngăn ngừa nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Công tác quản lý biên giới và hoạt động xuất nhập cảnh người nước ngoài vào Việt Nam được kiểm soát, phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp vi phạm.
Theo số liệu thống kê, giai đoạn 2010-2020, toàn tỉnh đã có trên 2.400 lượt lao động người nước ngoài được cấp giấy phép lao động và xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động vào làm việc trong tỉnh; chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo, xây dựng, khai khoáng, sản xuất phân phối điện, giáo dục và đào tạo, dịch vụ lưu trú, ăn uống và làm việc trong các tổ chức, cơ quan quốc tế và các ngành nghề khác.
Điểm đáng chú ý là công tác quản lý lao động nước ngoài vào làm việc tại tỉnh thời gian qua đã tạo điều kiện thuận lợi để lao động người nước ngoài là nhà quản lý, chuyên gia, lao động kỹ thuật vào làm việc tại các công trình, dự án trọng điểm của tỉnh. Trong đó, nhiều công trình, nhà máy được lao động nước ngoài trực tiếp thi công bảo đảm tiến độ và chất lượng đó là: thi công đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Nhà máy gang thép Lào Cai, Nhà máy sản xuất DAP số 2 - Vinachem, Công ty cổ phần hữu hạn xây dựng kim loại màu Trung Quốc - Thầu chính gói thầu số 8 nâng công suất nhà máy luyện đồng Lào Cai, các nhà máy thủy điện… Những nỗ lực trong quản lý lao động người nước ngoài góp phần đáp ứng tốt nhu cầu về lao động chất lượng cao, bảo đảm sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
Theo Sở Lao động - TBXH tỉnh, qua công tác kiểm tra cho thấy hầu hết các cơ quan, đơn vị sử dụng lao động nước ngoài đã chấp hành đúng các quy định, bảo đảm chế độ đối với lao động nước ngoài và lao động nước ngoài đã chấp hành tốt pháp luật Việt Nam; không để xảy ra tranh chấp lao động, an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh được đảm bảo.
Đặc biệt, từ năm 2020 đến nay, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, công tác quản lý lao động nước ngoài trên địa bàn được tỉnh hết sức quan tâm chỉ đạo, các cấp, ngành quyết liệt thực hiện chặt chẽ, đúng qui định, đúng tinh thần chỉ đạo trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 của Trung ương và tỉnh Lào Cai. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, triển khai nghiêm túc các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 trong các doanh nghiệp nói chung, các doanh nghiệp có người nước ngoài nói riêng nhằm giúp doanh nghiệp ổn định sản xuất, kinh doanh.
Tăng cường quản lý lao động người nước ngoài
Hiện nay, Lào Cai có trên 2.000 doanh nghiệp hoạt động, trong đó có 20 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; đồng thời toàn tỉnh có 22 dự án FDI còn hiệu lực, trong đó chủ yếu là các nhà đầu tư Trung Quốc; Singapore; Hàn Quốc; Thái Lan; Đan Mạch, Na Uy, Anh, Mỹ, Malaysia... đầu tư hoạt động trong các lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản, thuỷ điện, sắt thép, khu nghỉ dưỡng cao cấp, khách sạn 4- 5 sao, dịch vụ du lịch, nhà hàng. Mặc dù chịu tác động ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid-19; song nhu cầu về chuyên gia, nhà quản lý, lao động kỹ thuật có trình độ, chuyên môn là người nước ngoài hiện nay và trong những năm tới có xu hướng gia tăng.
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác quản lý lao động nước ngoài ở Lào Cai. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác quản lý lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp khó bởi ý thức tự giác chấp hành pháp luật của một số nhà thầu và người lao động nước ngoài trong việc tuyển, sử dụng và thực hiện cấp giấy phép lao động; xuất nhập cảnh và cư trú còn hạn chế. Một số doanh nghiệp còn thụ động, trông chờ vào sự hướng dẫn của cơ quan quản lý nhà nước khi làm thủ tục cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài; một số doanh nghiệp thực hiện chưa nghiêm qui định về chế độ báo cáo.
Thực tế hiện nay cho thấy công tác quản lý lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn hiện nay cần được tiếp tục tăng cường, nhất là trong thời điểm dịch Covid-19 đang có những diễn biến phức tạp thì công tác này càng phải được các cấp, ngành quan tâm chú trọng và thực hiện quyết liệt, hiệu quả. Để tăng cường công tác quản lý lao động nước ngoài vào làm việc tại tỉnh, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát các doanh nghiệp nước ngoài, người nước ngoài làm việc trên địa bàn trong việc thực hiện các qui định về phòng, chống dịch Covid-19; cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn và phổ biến các quy định pháp luật Việt Nam liên quan đến lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam với nhiều hình thức phù hợp, thiết thực để nâng cao nhận thức của doanh nghiệp, người lao động và nhân dân trong công tác quản lý lao động nước ngoài, nhất là đối với tỉnh giáp biên như Lào Cai.
BCĐ phòng, chống dịch Covid-19 tỉnh kiểm tra các điều kiện khu vực cách ly chuyên gia nước ngoài tại Khách sạn Sông Hồng view (Lào Cai)
Bên cạnh đó, cơ quan chuyên môn có thẩm quyền cần hoàn thiện cơ chế phối hợp theo quy định của pháp luật và tình hình thực tế tại địa phương trong công tác quản lý lao động nước ngoài. Tăng cường công tác phối hợp với các ngành có liên quan cung cấp, trao đổi thông tin về tình hình lao động là người nước ngoài làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sử dụng lao động nước ngoài trên địa bàn tỉnh.
Các cơ quan quản lý nhà nước về công tác quản lý lao động nước ngoài và các địa phương trong tỉnh tiếp tục tăng cường quản lý việc sử dụng lao động người nước ngoài là các nhà đầu tư, nhà quản lý, chuyên gia, lao động kỹ thuật làm việc tại các doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn tỉnh đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt là việc thực hiện quy trình, thủ tục về thẩm định nhu cầu sử dụng lao động người nước ngoài của doanh nghiệp, cấp giấy phép cho lao động người nước ngoài làm việc tại tỉnh. Hướng dẫn các doanh nghiệp, đơn vị trong việc thực hiện nghiêm quy định của Nhà nước về tuyển dụng, sử dụng lao động là người nước ngoài trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm pháp luật Việt Nam liên quan đến người lao động nước ngoài; không vì thu hút đầu tư mà nới lỏng quản lý lao động nước ngoài./.
Lê Tú - Trường Giang