Lễ phong tặng nghệ nhân và các danh hiệu làng nghề Việt Nam

Tham dự sự kiện, về phía các cơ quan trung ương có: Bà Đỗ Thị Minh Trâm - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công Bộ Công Thương; bà Ma Thị Thu - Đại diện Vụ Tổ chức phi chính phủ Bộ Nội Vụ; bà Trần Thị Loan - Trưởng phòng Ngành nghề nông thôn, Đại diện Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn Bộ Nông nghiệp và Môi trường; bà Trần Thị Phương Lan - Nguyên Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội; ông Hoàng Vĩnh Long - Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam; bà Lương Thị Xuân - Chủ tịch Viện Phát triển doanh nghiệp Việt Nam Asean; bà Trần Thị Bạch Dương - Phó Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp Việt Nam Asean, nguyên Phó Vụ trưởng hàm Vụ trưởng Vụ Thi đua Khen thưởng Bộ Công Thương;

Về phía Hiệp hội Làng nghề Việt Nam có: Nhà giáo ưu tú Trịnh Quốc Đạt - Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam; ông Vũ Quốc Tuấn - Chủ tịch Danh dự Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, nguyên Trợ lý Thủ tướng Võ Văn Kiệt, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Khoá I, Khóa II; ông Lưu Duy Dần - Nguyên Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Khóa III, Khóa IV; các Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam; Hội đồng Tư vấn Hiệp hội Làng nghề Việt Nam; cùng các vị lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Hiệp hội, các nghệ nhân các làng nghề trên khắp cả nước...

Phát biểu khai mạc sự kiện, Nhà giáo ưu tú Trịnh Quốc Đạt - Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cho biết: Các đơn vị và các nghệ nhân được phong tặng đã luôn dẫn đầu trong các hoạt động sản xuất, lao động sáng tạo trong các hộ sản xuất, các doanh nghiệp đóng góp tích cực phát triển sản xuất làng nghề cả nước. Nhiều nghệ nhân Làng nghề Việt Nam được Hiệp hội phong tặng trong các lần từ 2007 đã phấn đấu đạt danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân ưu tú trong các lần phong tặng của Nhà nước từ lần đầu tiên 2010 đến nay.

“Nghệ nhân là báu vật nhân văn sống, là tinh hoa của làng nghề, là lực lượng quan trọng để sáng tạo những sản phẩm tinh hoa giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong các sản phẩm, thúc đẩy sản xuất góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề. Họ chính là những người giữ và truyền lửa nghề truyền thống, là linh hồn lưu giữ và phát triển làng nghề”, ông Trịnh Quốc Đạt, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam nhấn mạnh.

Tại buổi lễ, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã trao tặng danh hiệu cho 151 “Nghệ nhân làng nghề Việt Nam” và 3 “Bảng vàng gia tộc nghề truyền thống Việt Nam” thuộc các ngành nghề và làng nghề đến từ 30 tỉnh, thành phố trong cả nước. Trong đó, 3 gia tộc được phong bảng vàng, gồm: Gia tộc Lương Ngọc (tổ 5 khu 1A, phường Cao Thắng, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) với nghề nhiếp ảnh; gia tộc Nguyễn Ngọc (số 137 phố Tôn Đức Thắng, phường Thổ Quan, quận Đống Đa, Hà Nội) với nghề may mặc; gia tộc Nguyễn Đình (số 75 đường Giải Phóng, phường Đồng Tâm, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) với nghề ẩm thực truyền thống và hiện đại.

Hiện nay, đất nước ta đã đủ thế và lực để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, cùng với sự chuyển mình phát triển của đất nước, làng nghề Việt Nam đang có nhiều thời cơ thuận lợi để phát triển bền vững với việc thực hiện Quyết định 801/QĐ-TTg ngày 7/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ “Phê duyệt Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021-2030” và thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về “Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam” trong đó ngành thủ công mỹ nghệ là ngành mũi nhọn.

Tuy nhiên, làng nghề Việt Nam cũng đang đứng trước những khó khăn và thử thách mới đó là sự cạnh tranh khốc liệt của sản phẩm làng nghề về mẫu mã, về chất lượng, về giá cả sản phẩm trong nền kinh tế hội nhập nhất là sự siết chặt về tiêu chuẩn hàng hóa, chính sách thuế quan của các nước nhập khẩu lớn, nhưng nhất định chúng ta sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, làng nghề Việt Nam sẽ luôn được bảo tồn nghề truyền thống tinh hoa và phát triển bền vững.

Cũng theo ông Đạt, những lần phong tặng của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đều mang đậm ý nghĩa tôn vinh tinh hoa nghề truyền thống, tôn vinh và khuyến khích lao động sáng tạo và những đóng góp của nghệ nhân trong việc bảo tồn, phát triển nghề truyền thống Việt Nam.

Đối với tiêu chuẩn đối với Bảng vàng Gia tộc nghề truyền thống Việt Nam: Là gia đình, dòng tộc sinh ra và lớn lên tại các làng nghề, phố nghề truyền thống, được truyền nghề trong 3 thế hệ trở lên, nắm vững bí quyết nghề, có trình độ kỹ năng, kỹ xảo, thiết kế sản phẩm có hàm lượng văn hóa cao; hiện đang gìn giữ và truyền dạy nghề cho các thế hệ trẻ trong dòng họ và cộng đồng theo phương thức kết hợp giữa công nghệ truyền thống và công nghệ hiện đại; có sản phẩm, tác phẩm đạt giải tại các cuộc thi, hội chợ, triển lãm; đạt giải trong và ngoài nước, thân thiện với môi trường; hoạt động sản xuất, kinh doanh luôn ổn định, có hiệu quả thiết thực cho gia đình và cộng đồng về kinh tế, văn hóa, xã hội, phát triển bền vững; có tâm đức với nghề nghiệp, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, không vi phạm pháp luật, được đồng nghiệp và cộng đồng dân cư công nhận.

Về tiêu chuẩn đối với Nghệ nhân Làng nghề Việt Nam: Là thợ giỏi, nắm giữ bí quyết nghề, có trình độ kỹ năng, kỹ xảo cao, trực tiếp tạo mẫu, thiết kế sản phẩm, có ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường; có thành tích đóng góp trong việc giữ gìn, truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ; có tác phẩm đã đạt giải trong nước hoặc quốc tế; có tư cách và đạo đức nghề nghiệp: tận tâm với nghề, được cộng đồng và đồng nghiệp thừa nhận; có ý thức chấp hành tốt Điều lệ của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, tham gia xây dựng Hiệp hội ngày càng lớn mạnh.

Tại Lễ phong tặng này, 15 nghệ nhân trà đã được vinh danh – đây là những người đã có đóng góp đặc biệt trong việc gìn giữ, phát triển và nâng tầm văn hóa trà Việt. Họ không chỉ là những người thấu hiểu từng búp trà, từng quy trình sao sấy, lên hương, mà còn là người mang đậm triết lý sống chan hòa với thiên nhiên, đưa tinh hoa đất – trời – người hội tụ trong mỗi ấm trà. Từ trà xanh truyền thống, trà sen Tây Hồ, đến các dòng trà dược liệu kết hợp hiện đại, mỗi nghệ nhân là một "đại sứ thầm lặng" của văn hóa trà Việt Nam.

Trong thời đại hội nhập sâu rộng, ngành trà Việt đang đứng trước cơ hội lớn để chinh phục thị trường quốc tế. Tuy nhiên, đi kèm đó là những thách thức về tiêu chuẩn chất lượng, thị hiếu người tiêu dùng và sức cạnh tranh từ các quốc gia khác. Việc phong tặng danh hiệu cho các nghệ nhân trà lần này chính là bước khẳng định mạnh mẽ rằng nghề trà Việt Nam không chỉ có chiều sâu truyền thống, mà còn có khả năng đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững. Từ đó, góp phần đưa trà Việt không chỉ là một sản phẩm, mà là một thương hiệu văn hóa trên bản đồ quốc tế.