Bản Dọi cách trung tâm xã Tân Lập hơn 3 km, bản có 285 hộ dân với hơn 1.300 nhân khẩu, chủ yếu là người dân tộc Thái. Đến với bản Dọi một trong những ấm tượng đầu tiên của chúng tôi là có thể nhìn bao quát được toàn diện cả bản, với những đồi chè xanh trải dài, những mái nhà sàn lập ngói đỏ xếp theo hàng thật bắt mắt. Qua tìm hiểu, bản Dọi bắt đầu phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng từ năm 2010, hộ ông Hà Văn Quyết là hộ đi đầu làm dịch vụ du lịch cộng đồng.
Anh Vì Văn An - Trưởng bản Dọi cho biết: Hiện trong bản có 5 hộ gia đình làm dịch vụ du lịch cộng đồng, với thiết kế các ngôi nhà chủ yếu là nhà sàn truyền thống của người dân tộc Thái, vẫn giữ được vẻ đẹp bình dị, mộc mạc, không gian rộng rãi, sạch sẽ… Từ làm dịch vụ du lịch cộng đồng nhiều hộ đã có thu nhập khá như hộ ông Hà Văn Quyết và tích lũy được nhiều kinh nghiệm làm dịch vụ du lịch để hướng dẫn cho các hộ làm du lịch trong bản. Bên cạnh phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng, Ban Quản lý bản còn tuyên truyền người dân ý thức bảo vệ môi trường, góp công tham gia bê tông hóa các đường làng, ngõ xóm, tạo thuận lợi cho du khách đi lại, trải nghiệm các dịch vụ du lịch ở bản. Hiện cả bản đã bê tông hóa 100% các đường nội bản, thu nhập bình quân đầu người tăng dần lên đạt gần 25 triệu đồng/người/năm, cả bản chỉ còn 2 hộ nghèo do không có khẳng năng lao động.
Khi du khách đến du lịch ở bản Dọi không những được tận hưởng khí hậu mát mẻ, trong lành, ngắm nhìn những đồi chè xanh ngát, mà còn được thưởng thức các món ăn dân tộc Thái độc, lạ mang đậm hương vị của núi rừng như: Gỏi cá, cá nướng mắc khén, gà đồi, lợn bản, xôi màu…Ngoài ra, du khách còn được thưởng thức các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc Thái và trải nghiệm các hoạt động thú vị cùng gia đình như: Tham gia hái chè, hái quả mận hậu vào mùa hoa quả, đi bộ, leo núi…
Đến tham hộ gia đình ông Hà Văn Quyết, là hộ làm du lịch cộng đồng đầu tiên ở bản Dọi, gia đình ông đón từ 300 - 500 lượt khách/năm. Ông Quyết chia sẻ: Những năm đầu lượng khách du lịch đến đây rất đông, có đoàn khách đến từ 30 - 50 người, có hôm nhà sàn chật kím khách nghỉ. Giá dịch vụ của gia đình tùy thuộc vào số lượng khách theo đoàn ít hay nhiều, giao động từ 60.000 - 80.000 đồng người/đêm. Tuy nhiên, sau khi hết hợp đồng với công ty Handspan Adventure Travel và bàn giao nhà lại cho gia đình kinh doanh thì lượng khách đến đây giảm dần, do cơ sở hạ tầng, đường giao thông đi lại từ huyện Mộc Châu vào bản xa, lại xuống cấp gặt nhiều khó khăn cho các phương tiện đi lại, lưu thông.
Bên cạnh đó, có nhiều dịch vụ du lịch cộng đồng ở huyện, khách du lịch chủ yếu đi theo các tour vòng tròn đường đi thuận tiện nên số lượng khách giảm. Gia đình tôi cũng như các hộ gia đình làm du lịch rất mong, các cấp, các ngành quan tâm đầu tư tu sửa lại đường giao thông vào xã, bản và khai thác thêm các tiềm năng dịch vụ du lịch tại địa phương để thu hút số lượng khách đến tham quan du lịch.
Mặc dù doanh thu từ dịch vụ du lịch cộng đồng ở bản Dọi chưa cao, song người dân đã nhận thức được việc phát triển sản xuất gắn với đón khách du lịch đến tham quan đã và đang giúp nhân dân bản tạo thêm việc làm từng bước nâng cao thu nhập, góp phần giữ gìn và phát huy những nét văn hóa, ẩm thực độc đáo của dân tộc .
Nam Trứ /VP Tây Bắc