Năm 2013, thời điểm nhiều đơn vị sản xuất, kinh doanh sản phẩm chè tại huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La có nguy cơ cao rơi xuống bờ vực phá sản cũng là lúc HTX Sản xuất kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận ra đời. HTX như một chiếc phao cứu sinh cho người nông dân trồng chè khi đã cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm đầu ra cho bà con địa phương vào thời điểm đó.
Vùng nguyên liệu chè của HTX Sản xuất, Kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận (xã Phỏng Lái, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La).
HTX Sản xuất kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận chuyên hoạt động lĩnh vực sản xuất kinh doanh và dịch vụ tổng hợp trồng, chăm sóc và chế biến chè. Để đảm bảo nguyên liệu phục vụ xưởng chế biến, ngoài 5 ha chè hiện có, HTX đã liên kết sản xuất với 500 hộ nông dân ở các xã trên địa bàn.
Cho đến năm 2015, HTX đã được giao vùng nguyên liệu trồng chè và được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Sơn La cấp phép xây dựng cơ sở hạ tầng để sản xuất. Năm 2018, nhờ sự quan tâm của huyện Thuận Châu, thương hiệu sản phẩm chè Phỏng Lái ra đời. Năm 2019, HTX đã chính thức cho ra mắt sản phẩm chè Trọng Nguyên và được đánh giá là sản phẩm OCOP 4 sao.
Bà Nguyễn Thị Bình - Phó Giám đốc HTX Sản xuất kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận cho biết, cho đến nay, sau gần 10 năm đằng đẵng tìm lối đi cho sản phẩm chè Trọng Nguyên, cuối cùng với thành quả đạt được là sản phẩm chè Trọng Nguyên sau khi đưa ra thị trường đã được khách hàng đón nhận và được đánh giá là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực vào năm 2020. Năm 2021, sản phẩm OCOP 4 sao chè Trọng Nguyên là một trong những sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia.
Thương hiệu chè Trọng Nguyên là sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh Sơn La.
Nói về những khó khăn HTX gặp phải trong những năm qua, bà Bình chia sẻ, vào thời điểm HTX được giao vùng nguyên liệu, diện tích trồng chè là hơn 300ha, cho đến nay đã lên tới 1.300ha. Nhiều đơn vị, công ty và HTX cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra cho bà con nên giá cả đã ổn định hơn thời gian đầu rất nhiều. Năm 2016 khi tất cả các đơn vị xuất khẩu chè đều gặp phải rào cản dư lượng chất cấm và tiêu chí đánh giá chất lượng đến từ thị trường Đài Loan. Sau đó, với sự vào cuộc, giúp đỡ của các đơn vị cũng như chính quyền địa phương, nhận thức trong sản xuất của bà con trồng chè đã được nâng cao, qua đó có thể đảm bảo những yêu cầu từ thị trường khó tính như Đài Loan…
Để chất lượng sản phẩm chè Trọng Nguyên ngày càng được nâng cao, HTX Sản xuất, Kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận đã lựa chọn sản xuất tại những nương chè được đảm bảo chăm sóc, thu hái, chế biến theo tiêu chuẩn, quy trình hữu cơ.
Làm việc tại xưởng chế biến chè của HTX, ông Lò Văn Tuấn, bản Trộ Phặng, xã Chiềng Pha, chia sẻ, được cán bộ tư vấn, chúng tôi đã biết cách cho nhiên liệu đốt đúng với thời gian và nhiệt độ cài đặt của lò. Để tránh thất thoát nhiệt, phải đóng kín cửa lò, sử dụng cùi ngô đốt lò khô, không ẩm ướt và phải xây thêm một lớp gạch cho lò xao chè, cải tiến thêm lớp bọc các thiết bị sấy, sửa lại cửa lò và vách lò khi sấy.
Hiện tại, bà con nông dân đã có thể yên tâm sản xuất, sản phẩm chè Trọng Nguyên không chỉ cung cấp cho thị trường nội địa mà còn phục vụ cho việc xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như Đài Loan và Thái Lan. Mỗi năm, thị trường trong nước tiêu thụ khoảng 30 - 40 tấn chè Trọng Nguyên; thị trường Đài Loan tiêu thụ khoảng 500 - 600 tấn chè búp khô, tương đương gần 3.000 tấn chè búp tươi.
Một số sản phẩm chè Trọng Nguyên được trưng bày tại các trung tâm giới thiệu sản phẩm trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Bà Quàng Thị Phượng - Phó trưởng Phòng NN-PTNT huyện Thuận Châu cho biết, sản phẩm chè Trọng Nguyên là 1 trong 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 4 sao của huyện Thuận Châu. Trong thời gian tới huyện sẽ tiếp tục duy trì phát triển vùng nguyên liệu chè tại xã Phỏng Lái và định hướng phát triển theo xu hướng của thị trường hiện nay là áp dụng khoa học công nghệ cao và sản xuất theo hướng hữu cơ. Đối với các sản phẩm có thể đáp ứng được thị trường khó tính hiện nay, huyện Thuận Châu cũng sẽ tiếp tục tuyên truyền để người dân áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất, chế biến. Đặc biệt, huyện sẽ tiếp tục hỗ trợ máy móc hiện đại trong khâu trong chế biến, bảo quản để sản phẩm có thể đáp ứng được yêu cầu từ các thị trường khó tính.
Bà Hoàng Thị Thu Hiền - Phó chánh Văn phòng Điều phối Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới tỉnh Sơn La, cho biết, hiện nay, Sơn La có 30 sản phẩm OCOP 4 sao. Nổi bật là sản phẩm chè Trọng Nguyên được HTX Sản xuất, Kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận quan tâm từ việc chăm sóc vùng nguyên liệu đạt chuẩn VietGAP, hữu cơ. Quá trình sản xuất chè Trọng Nguyên cũng đã đảm bảo tiêu chuẩn theo đúng quy định trong việc đánh giá sản phẩm OCOP.
“Đặc biệt mẫu mã sản phẩm gắn liền với thiên nhiên, gốc tre được làm thành vỏ hộp sản phẩm rất bắt mắt và phù hợp làm quà biếu, quà tặng khi đối ngoại, tặng cho du khách quốc tế. Đây là một sản phẩm không chỉ có thể cạnh tranh tại thị trường trong nước mà còn có thể cạnh tranh trên cả thị trường quốc tế”, bà Hoàng Thị Thu Hiền chia sẻ thêm.
Sơn Thủy