Trong bối cảnh đó, việc tìm kiếm, duy trì và phát triển các thị trường xuất khẩu tiềm năng, đặc biệt là những thị trường có khả năng chi trả cao và nhu cầu đa dạng, trở thành mục tiêu chiến lược.
Thị trường Hoa Kỳ, với sức tiêu thụ lớn và sự ổn định, đang nổi lên như một điểm sáng đầy hứa hẹn cho ngành chè Việt Nam. Những số liệu tích cực ghi nhận trong quý đầu năm 2025, dù chỉ là sự tăng trưởng nhẹ, đã phần nào cho thấy tiềm năng và khả năng phục hồi của hoạt động xuất khẩu chè Việt sang thị trường khó tính nhưng đầy triển vọng này, mở ra cơ hội để các doanh nghiệp bứt phá nếu có chiến lược đầu tư và tiếp cận phù hợp.
Phân tích tình hình xuất khẩu chè sang Hoa Kỳ quý đầu năm 2025
Theo số liệu thống kê sơ bộ từ Cục Hải quan (Bộ Tài chính), tính đến hết quý I năm 2025, lượng chè Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ đã vượt mốc 1.500 tấn, mang về kim ngạch hơn 2,1 triệu USD. Mặc dù con số này chỉ chiếm khoảng 5,62% tổng kim ngạch xuất khẩu chè của cả nước trong cùng kỳ, nhưng nó tiếp tục củng cố vị trí của Hoa Kỳ như một trong những đối tác nhập khẩu chè quan trọng và ổn định hàng đầu của Việt Nam.
Đáng chú ý, so với quý I năm 2024, cả khối lượng và giá trị xuất khẩu chè sang Hoa Kỳ đều ghi nhận mức tăng nhẹ. Đây là một tín hiệu đáng mừng, đặc biệt khi đặt trong bối cảnh chung của toàn ngành, nơi giá xuất khẩu chè bình quân đang có xu hướng giảm. Cụ thể, giá xuất khẩu bình quân trong quý I/2025 chỉ đạt khoảng 1.602 USD/tấn, giảm 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự tăng trưởng tại thị trường Hoa Kỳ, dù khiêm tốn, cho thấy sức hấp dẫn và khả năng cạnh tranh nhất định của sản phẩm chè Việt tại đây. Với kết quả này, Hoa Kỳ tiếp tục giữ vững vị trí là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 của ngành chè Việt Nam trong quý đầu năm.
Sản phẩm chủ lực được thị trường này ưa chuộng vẫn là chè đen, phục vụ cho cả nhu cầu tiêu dùng trực tiếp và làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến đồ uống tại Hoa Kỳ. Một yếu tố quan trọng góp phần duy trì sự ổn định này là mức giá xuất khẩu chè đen của Việt Nam vẫn giữ được tính cạnh tranh so với các đối thủ lớn khác như Sri Lanka hay Kenya, giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng và các nhà chế biến tại Hoa Kỳ hơn.
Xu hướng tăng trưởng ấn tượng và tiềm năng chưa khai thác
Nhìn lại bức tranh xuất khẩu chè sang Hoa Kỳ trong vài năm trở lại đây, có thể thấy một xu hướng tăng trưởng rất đáng khích lệ. Nếu như năm 2023, kim ngạch xuất khẩu chỉ dừng ở mức 913 tấn với trị giá khoảng 1,2 triệu USD, thì sang năm 2024, các con số này đã có sự bứt phá ngoạn mục. Cụ thể, lượng chè xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong năm 2024 đã vọt lên 6.800 tấn, kéo theo giá trị xuất khẩu đạt gần 9,8 triệu USD. Điều này tương ứng với mức tăng trưởng lên tới 46,3% về lượng và 32,4% về trị giá chỉ trong vòng một năm.
Đây là mức tăng trưởng nổi bật nhất trong nhóm các thị trường xuất khẩu chè ngoài khu vực châu Á của Việt Nam, cho thấy sức hút ngày càng tăng của chè Việt đối với người tiêu dùng Mỹ. Các chuyên gia trong ngành nhận định rằng, dư địa để phát triển tại thị trường Hoa Kỳ vẫn còn rất lớn. Hiện tại, Hoa Kỳ là quốc gia tiêu thụ chè đứng thứ 5 trên thế giới, và nhu cầu đối với các sản phẩm chè tại đây không ngừng mở rộng, đặc biệt là trong các phân khúc thị trường ngách đang phát triển mạnh mẽ như chè hữu cơ (organic), chè thảo mộc (herbal infusions) và các dòng chè cao cấp, chè đặc sản. Xu hướng tiêu dùng này mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam nếu biết nắm bắt và đầu tư vào việc nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe.
Trong bối cảnh ngành chè Việt Nam đang nỗ lực tìm kiếm hướng đi để thoát khỏi "bẫy giá rẻ" và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm, thị trường Hoa Kỳ thực sự là một "điểm tựa mới" đầy chiến lược. Việc duy trì và thúc đẩy đà tăng trưởng tại thị trường này không chỉ giúp đa dạng hóa các kênh xuất khẩu, giảm sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống, mà còn là cơ hội quý báu để nâng tầm thương hiệu và giá trị nông sản Việt Nam trên trường quốc tế.
Yếu tố thuận lợi và định hướng chiến lược cho doanh nghiệp
Sự tăng trưởng và ổn định của xuất khẩu chè sang Hoa Kỳ trong thời gian qua được hỗ trợ bởi một số yếu tố thuận lợi quan trọng, đặc biệt là về chính sách thuế quan. Hiện tại, nhiều mặt hàng chè của Việt Nam khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ vẫn được hưởng mức thuế suất ưu đãi, thậm chí là 0%, theo các thỏa thuận thương mại hiện hành giữa hai nước.
Đặc biệt, trong giai đoạn đầu năm 2025, chè Việt Nam còn được hưởng lợi từ việc tạm thời chưa phải chịu thuế đối ứng, một sự miễn trừ kéo dài trong 90 ngày. Khoảng thời gian này, được xem là "thời gian vàng", tạo điều kiện cực kỳ thuận lợi để các doanh nghiệp chè Việt Nam củng cố vị thế và đẩy mạnh hoạt động tại thị trường Hoa Kỳ. Để tận dụng tối đa cơ hội này, các doanh nghiệp cần hành động nhanh chóng và có chiến lược rõ ràng. Trước hết, cần tranh thủ đẩy mạnh tối đa lượng hàng xuất khẩu trong quý II/2025, khi các ưu đãi về thuế vẫn còn hiệu lực. Song song đó, việc cấp thiết là phải xúc tiến hoàn tất các thủ tục đăng ký cần thiết để đáp ứng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm của Hoa Kỳ (do Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm - FDA quy định).
Đồng thời, việc đầu tư để đạt được các chứng nhận quốc tế uy tín như USDA Organic (chứng nhận hữu cơ của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ) hay các chứng nhận hữu cơ khác là vô cùng quan trọng. Các chứng nhận này không chỉ là "giấy thông hành" để vào thị trường mà còn là yếu tố then chốt giúp sản phẩm tiếp cận được phân khúc khách hàng cao cấp, sẵn sàng chi trả cao hơn cho các sản phẩm chất lượng, an toàn và có nguồn gốc rõ ràng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chú trọng xây dựng chiến lược thương hiệu và phát triển kênh phân phối bền vững tại Hoa Kỳ.
Thay vì chỉ tập trung xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô hoặc số lượng lớn không có thương hiệu, cần đầu tư vào việc xây dựng hình ảnh, câu chuyện thương hiệu riêng, tạo sự khác biệt và kết nối với người tiêu dùng Mỹ. Việc thiết lập các mối quan hệ đối tác lâu dài với các nhà nhập khẩu, nhà phân phối uy tín hoặc thậm chí nghiên cứu các kênh bán lẻ trực tiếp sẽ giúp đảm bảo đầu ra ổn định và nâng cao giá trị sản phẩm. Cuối cùng, liên kết với tiềm năng thị trường, doanh nghiệp nên nghiên cứu và đầu tư vào việc đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng chế biến sâu để đáp ứng thị hiếu ngày càng tinh tế của người tiêu dùng Hoa Kỳ, ví dụ như phát triển các dòng chè đặc sản vùng miền, chè ướp hương hoa tự nhiên, chè thảo dược kết hợp...
Nhìn chung, triển vọng cho ngành chè Việt Nam tại thị trường Hoa Kỳ đang rất sáng sủa, được thúc đẩy bởi đà tăng trưởng ấn tượng gần đây và các điều kiện thương mại tương đối thuận lợi trong giai đoạn hiện tại. Đây là một cơ hội không thể bỏ lỡ để các doanh nghiệp chè Việt Nam không chỉ gia tăng kim ngạch xuất khẩu mà còn từng bước nâng cao vị thế và giá trị sản phẩm trên một trong những thị trường tiêu thụ lớn và khó tính nhất thế giới.
Tuy nhiên, cơ hội luôn đi kèm với thách thức. Việc tận dụng thành công "thời gian vàng" này đòi hỏi sự chủ động, nhanh nhạy và đầu tư chiến lược từ phía các doanh nghiệp, từ việc đảm bảo chất lượng, tuân thủ tiêu chuẩn, đến xây dựng thương hiệu và phát triển kênh phân phối hiệu quả. Mục tiêu dài hạn không chỉ dừng lại ở việc tăng sản lượng xuất khẩu, mà quan trọng hơn là phải đa dạng hóa thị trường, nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm chè, và xây dựng một chỗ đứng vững chắc, bền vững cho thương hiệu chè Việt Nam trên bản đồ nông sản toàn cầu. Thị trường Hoa Kỳ chính là một phép thử và cũng là một cơ hội lớn trên hành trình đó.
Bảo An