Bứt phá ngoạn mục, kim ngạch xuất khẩu vượt xa kỳ vọng
Năm 2024 chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục của ngành rau quả Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng vượt bậc. Chỉ trong 9 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu rau quả đã đạt gần 5,7 tỷ USD, tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái và bằng cả năm 2023. Đây là mức kim ngạch cao nhất từ trước đến nay, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu rau quả hàng đầu thế giới.
Sức bật mạnh mẽ này đến từ sự tăng trưởng đồng đều ở hầu hết các thị trường xuất khẩu chính. Trung Quốc tiếp tục giữ vững vị trí thị trường nhập khẩu lớn nhất với 3,4 tỷ USD, tăng 36% so với cùng kỳ. Các thị trường khác như Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Thái Lan cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng từ 35% đến 90%.
Sầu riêng - "Ngôi sao sáng" dẫn đầu xu hướng xuất khẩu
Trong bức tranh toàn cảnh đầy khởi sắc của ngành rau quả, sầu riêng nổi lên như một "ngôi sao sáng" với kim ngạch xuất khẩu đạt 2,5 tỷ USD chỉ trong 9 tháng đầu năm 2024. Loại trái cây nhiệt đới này đã chinh phục thị trường quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc, nhờ hương vị thơm ngon đặc trưng và chất lượng ngày càng được nâng cao.
Bên cạnh sầu riêng, các loại trái cây khác như thanh long, chuối, xoài, mít cũng đóng góp đáng kể vào thành công chung của ngành. Sự đa dạng về chủng loại sản phẩm giúp Việt Nam đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế, từ đó củng cố vị thế và tăng cường sức cạnh tranh.
Thị trường Trung Quốc - Cơ hội và thách thức
Trung Quốc là thị trường tiêu thụ rau quả lớn nhất của Việt Nam, chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, thị trường này cũng đặt ra không ít thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Cạnh tranh ngày càng gay gắt khi Trung Quốc không chỉ tăng cường nhập khẩu mà còn đẩy mạnh sản xuất trong nước. Điển hình là thanh long, sau 10 năm, diện tích trồng thanh long của Trung Quốc đã vượt Việt Nam. Trung Quốc cũng đang thử nghiệm trồng sầu riêng tại đảo Hải Nam với quy mô 2.700 ha, hướng tới mục tiêu tự chủ nguồn cung.
Để duy trì và phát triển thị phần tại thị trường Trung Quốc, Việt Nam cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và xây dựng thương hiệu uy tín. Đồng thời, cần chủ động tìm kiếm và mở rộng sang các thị trường tiềm năng khác để giảm thiểu rủi ro phụ thuộc vào một thị trường duy nhất.
Hướng tới mục tiêu 15 tỷ USD vào năm 2030
Với đà tăng trưởng hiện tại, các chuyên gia dự báo kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam có thể đạt mốc 15 tỷ USD vào năm 2030, trong đó riêng thị trường Trung Quốc sẽ đóng góp 10 tỷ USD.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, mở rộng danh mục các loại trái cây được phép xuất khẩu sang Trung Quốc và phát triển các sản phẩm chế biến sâu. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác quốc tế, đàm phán mở cửa thị trường và xây dựng thương hiệu quốc gia cho rau quả Việt Nam.
Nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững
Bên cạnh việc tăng cường xuất khẩu, Việt Nam cần chú trọng nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho ngành rau quả. Cần đầu tư vào nghiên cứu, chọn tạo giống mới có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Đồng thời, cần ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến và bảo quản để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển ngành rau quả. Việt Nam cần tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực và trên thế giới để trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu công nghệ tiên tiến và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Ngành rau quả Việt Nam đang đứng trước những cơ hội phát triển to lớn. Bằng những nỗ lực không ngừng và chiến lược phát triển phù hợp, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu xuất khẩu 15 tỷ USD vào năm 2030, khẳng định vị thế trên bản đồ rau quả thế giới.
Bảo An