Pha trà ngon là một nghệ thuật bao gồm nhiều yếu tố quan trọng: chất lượng lá trà, nhiệt độ và bản chất của nước, thời gian ngâm - được coi là ba yếu tố then chốt. Tuy nhiên, để tinh chỉnh hương vị, một số yếu tố nhỏ khác cũng có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến kết quả. Kỹ thuật đổ nước là một trong số đó. Trong khi hầu hết chúng ta đều chú ý đến loại trà và nhiệt độ nước, thì cách chúng ta đổ nước lên lá trà thường bị bỏ qua. Đây là một bước quan trọng có thể ảnh hưởng đáng kể đến hương vị, hương thơm và trải nghiệm tổng thể của trà.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào các kỹ thuật đổ nước để pha trà. Bạn có thể ngạc nhiên, nhưng cách bạn đổ nước có thể thay đổi hoàn toàn trải nghiệm thưởng thức trà của bạn. Mọi chi tiết đều quan trọng, từ độ cao của vòi rót đến tốc độ và góc độ. Cho dù bạn là người đam mê trà dày dạn kinh nghiệm hay chỉ mới bắt đầu khám phá thế giới trà rộng lớn, việc hiểu các kỹ thuật này có thể nâng cao chất lượng tách trà của bạn lên một tầm cao mới.
Không phải vô tình mà có câu tục ngữ: “Nước là mẹ của trà, dụng cụ là cha của trà”. Khi chúng ta pha trà, nước là môi trường tạo điều kiện (hoặc cản trở) chiết xuất các hợp chất tinh tế ẩn bên trong lá trà, ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị, hương thơm và tổng thể hồm vị của tách trà. Do đó, đây là một thành phần quan trọng tạo nên tách trà của chúng ta.
Các loại nước khác nhau có thể ảnh hưởng đến trà của bạn theo những cách khác nhau. Người Trung Quốc cổ đại là những người đầu tiên đặt ra các yêu cầu khắt khe nổi tiếng đối với nước pha trà. Ngày nay, chúng ta đo lường và đánh giá độ PH, độ cứng và khoáng chất của nước để tìm ra tỷ lệ hoàn hảo để có được nước pha trà ngon nhất. Nước cứng, với hàm lượng khoáng chất cao, đôi khi có thể che lấp đi những nét tinh tế của trà, trong khi nước mềm hơn có xu hướng cho phép hương vị thực sự của trà bộc lộ rõ hơn. Nước kiềm cung cấp độ tươi mát, trong khi nước trung tính hoặc hơi chua sẽ chiết xuất hầu hết các chất có trong lá trà vào nước pha. Kết hợp kiến thức cổ xưa với phương pháp khoa học hiện đại, chúng ta biết rằng loại nước lý tưởng để pha trà là từ nguồn sạch, có tính mềm và trung tính, cho phép hương vị của trà trở thành trọng tâm của tách trà.
Biết được nước ảnh hưởng đến trà như thế nào là điều quan trọng đối với bất kỳ người yêu trà nào. Pha trà không chỉ đơn giản là đun nóng nước và thêm lá trà; mà là phải làm đúng cách để đảm bảo hương vị của trà được thể hiện đầy đủ. Lựa chọn nước phù hợp có thể biến một buổi trà bình thường thành một buổi trà đặc biệt.
Rửa Trà
Rửa trà là một phần của quá trình pha trà, bao gồm việc chúng ta đổ nhanh nước nóng lên lá trà và loại bỏ nước pha đầu tiên. Khi trà tiếp xúc với nước lần đầu tiên trong quá trình rửa trà, nhiều câu hỏi được đặt ra về việc liệu điều này có cần thiết và ảnh hưởng đến hương vị và hương thơm của trà trong những lần pha sau như thế nào.
Nói chung, rửa trà không phải là một phần bắt buộc trong quá trình pha trà. Có thực hiện hay không phụ thuộc phần lớn vào loại trà chúng ta đang pha. Các loại trà lá non, lá mỏng và tinh tế như trà xanh lá rời, trà lá vụn như sencha, và tất nhiên cả trà bột như matcha, tốt nhất không nên rửa. Lý do chính đằng sau điều này là lá trà non và mỏng không chịu được nhiệt. Chúng sẽ tiết ra hầu hết hương vị quý giá trong một hoặc hai lần pha đầu tiên. Do đó, bằng cách rửa trà xanh, bạn sẽ loại bỏ hơn một nửa chất bên trong của nó. Điều này sẽ làm giảm đáng kể cả hương vị và hương thơm, cũng như số lần pha bạn có thể thu được từ nó. Điều này càng đúng đối với trà lá vụn và trà bột, chúng giải phóng chất của chúng nhanh hơn nhiều so với trà lá.
Các kiểu đổ nước pha trà phổ biến
Nhiệt độ và thời gian tương tác với lá trà chắc chắn là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến nước trà trong ấm của chúng ta. Tuy nhiên, khi nói đến những chi tiết tinh tế, chúng không phải là yếu tố duy nhất. Cách chúng ta đổ nước lên lá trà cũng ảnh hưởng đến cách hương thơm và hương vị thoát ra ngoài như thế nào, và nước trà sẽ biểu hiện ra sao trong tách của chúng ta. Điều đó xảy ra thông qua sự tương tác tinh tế hơn giữa trà và nước, cụ thể là tốc độ, góc độ và hướng đổ, cùng với mức độ tiếp xúc trực tiếp/gián tiếp với lá trà. Hãy cùng xem xét kỹ hơn:
Cao và nhanh: tia nước cao, rót nhanh. Vòi ấm được giữ cố định tại một điểm trên thành của ấm trà, tạo thành một góc khoảng 45 độ (1:30; 4:30, 7:30, 10:30 giờ), không chạm trực tiếp vào lá trà. Cách rót này tạo ra một chuyển động xoáy tròn các lá trà, khiến các chất thơm giải phóng mạnh mẽ. Trà có hương thơm cao như Hồng Trà sẽ được hưởng lợi từ cách rót này, thúc đẩy giải phóng hương thơm. Đồng thời, lá trà của chúng đủ bền để không bị hư hại bởi tốc độ và cường độ của tia nước.
Cao và chậm: tia nước được giữ cố định như giải thích ở trên, nhưng tốc độ rót chậm. Nước nhẹ nhàng ngập lá trà mà không làm hỏng độ tinh tế của chúng. Kỹ thuật này đặc biệt tốt cho các loại trà lá mỏng như Trà Xanh. Tốc độ rót chậm cũng giúp làm mát nước. Điều này, ngăn chặn việc giải phóng đột ngột quá nhiều hợp chất bên trong (đặc biệt là chất chống oxy hóa) cùng một lúc, có thể dẫn đến vị đắng quá. Điều đó quan trọng đối với một số loại trà chưa chín và mạnh, như Shan Tuyết.
Thấp và chậm: tia nước được hướng tới một điểm cố định, rót chậm từ vị trí thấp hơn gần ấm trà. Điều đó giữ cho nước đủ nóng để chiết xuất hoàn toàn chất bên trong lá trà; đồng thời, tốc độ rót chậm ngăn không cho lá trà mỏng manh bị hư hại hoặc rách. Kỹ thuật này đặc biệt tốt với trà đen. Những loại trà này đòi hỏi nhiệt độ cao có thể làm tơi các lá trà được nén chặt và phát huy hết hương vị và hương thơm bên trong. Đồng thời, việc rót nước chậm đảm bảo rằng lá trà mỏng manh, đã được phân hủy một phần sẽ không bị ảnh hưởng trong quá trình này.
Thấp và nhanh: tốc độ rót nhanh, tia nước đến từ điểm thấp hơn gần dụng cụ pha trà. Kỹ thuật rót này cung cấp đủ nước nóng với áp lực đủ để làm tơi và đánh thức các loại trà được nén chặt thêm. Thích hợp cho bánh trà Pu-erh được nén đặc biệt và một số loại trà Hei Cha dạng bánh (nhìn chung, trà bánh có độ nén cao hơn bánh trà).
Chuyển động tròn (vòng tròn bất tận): tia nước tạo thành các vòng tròn xung quanh chu vi của dụng cụ pha trà, hướng vào thành. Thích hợp cho các loại trà từ lá mỏng đến lá có độ bền trung bình như Trà Xanh, Trà Vàng, Ô Long và Trà Đỏ. Trong khi chuyển động xoáy giúp giải phóng hương vị bên trong lá, việc không tiếp xúc trực tiếp với tia nước sẽ giữ cho lá trà nguyên vẹn và ngăn chúng không bị ngâm quá mạnh.
Đổ theo hình xoắn ốc: Tia nước di chuyển theo vòng tròn thành dụng cụ pha trà, sau đó chạy đến một điểm cố định ở giữa. Kỹ thuật này thích hợp cho các loại trà cần thêm kích thích để giải phóng hoàn toàn hương vị và hương thơm. Thích hợp cho Pu-erh và Hei Cha dạng bánh.
Hãy thử nghiệm các kỹ thuật đổ nước khác nhau để tìm ra phương pháp phù hợp nhất với loại trà và sở thích của bạn. Việc pha trà không chỉ đơn giản là rót nước sôi vào lá trà, mà là một nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận. Nắm vững các kỹ thuật đổ nước sẽ giúp bạn pha được những tách trà thơm ngon và đậm đà, mang đến trải nghiệm thưởng thức trà tuyệt vời nhất.
Bảo An