Trong hành trình phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững, tỉnh Phú Thọ từ lâu đã xác định cây chè là một trong những cây trồng chủ lực, mang tính chiến lược cao. Với vùng nguyên liệu rộng lớn, truyền thống canh tác lâu đời và lực lượng lao động nông thôn dồi dào, cây chè không chỉ giúp ổn định sinh kế cho hàng vạn hộ dân mà còn góp phần quan trọng vào tăng trưởng nông nghiệp địa phương. Thế nhưng, một nghịch lý vẫn tồn tại suốt nhiều năm qua: giá trị thực sự từ cây chè vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Trong bối cảnh đó, việc xây dựng và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phú Thọ” đã mở ra một hướng đi mới, từng bước khẳng định thương hiệu nông sản địa phương trên bản đồ sản xuất và tiêu dùng hiện đại.
Phú Thọ xác định chè là cây trồng chiến lược, với 14.800 ha và sản lượng 178.400 tấn/năm, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.
Lực đẩy từ tiềm năng
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Phú Thọ, toàn tỉnh hiện có khoảng 14.800 ha chè, trong đó 14.500 ha đang cho sản phẩm, năng suất bình quân đạt hơn 123 tạ/ha, với sản lượng chè búp tươi hàng năm vào khoảng 178.400 tấn. Những con số này đủ sức khẳng định vị thế hàng đầu của Phú Thọ trong ngành chè cả nước.
Tuy nhiên, vấn đề không nằm ở số lượng. Trong nhiều năm, phần lớn chè Phú Thọ vẫn được sản xuất theo quy mô hộ gia đình, nhỏ lẻ, phân tán. Việc liên kết giữa các khâu từ trồng trọt – chế biến – tiêu thụ còn lỏng lẻo; sản phẩm chủ yếu dưới dạng thô hoặc bán thành phẩm, khiến giá trị gia tăng thấp. Điều này dẫn đến một hệ quả dễ thấy: dù năng suất và chất lượng cải thiện, giá bán vẫn ở mức khiêm tốn, sức cạnh tranh yếu, khó tiếp cận các thị trường cao cấp trong và ngoài nước.
Trong khi đó, nền kinh tế hội nhập đang tạo ra áp lực ngày càng lớn về minh bạch nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng và sở hữu trí tuệ. Người tiêu dùng không còn chỉ chọn sản phẩm vì giá rẻ, mà còn vì thương hiệu, uy tín và niềm tin. Do vậy, để chè Phú Thọ không mãi ở "chiếu dưới", rất cần một cú hích chiến lược và đó chính là nhãn hiệu chứng nhận.
Nhãn hiệu chứng nhận: Bước ngoặt của tư duy phát triển
Hiểu được vai trò sống còn của thương hiệu, tỉnh Phú Thọ đã chủ động đăng ký và được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phú Thọ”. Đây không đơn thuần là một con dấu hay logo dán lên bao bì, mà là cam kết chất lượng, là sự minh chứng cho nguồn gốc rõ ràng, quy trình sản xuất nghiêm ngặt và tiêu chuẩn nhất quán.
Dưới sự chủ trì của Sở Khoa học và Công nghệ, Kế hoạch phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phú Thọ” giai đoạn 2021-2025 đã được triển khai đồng bộ. Từ việc xây dựng quy trình kỹ thuật cho khâu giống, chăm sóc, thu hái, chế biến, đến chuẩn hóa hệ thống bao bì, tem nhãn và thiết lập cơ sở dữ liệu quản lý tất cả nhằm tạo nên một hệ sinh thái chuyên nghiệp xoay quanh sản phẩm chè.
Hiện nay, đã có 15 hợp tác xã, doanh nghiệp được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận, với 18 sản phẩm chè đạt tiêu chuẩn OCOP cấp tỉnh từ 3 sao trở lên, trong đó có 2 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 5 sao mức cao nhất trong hệ thống đánh giá sản phẩm quốc gia.
Giá trị không chỉ là con số
Việc sở hữu nhãn hiệu chứng nhận không chỉ giúp sản phẩm chè Phú Thọ tăng giá bán mà còn tạo đà cho những chuyển biến sâu sắc trong tư duy sản xuất. Các hợp tác xã buộc phải áp dụng quy trình canh tác an toàn, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và đặc biệt chú trọng đến hình ảnh bao bì, nhãn mác những yếu tố vốn bị xem nhẹ trước đây.
Chính nhãn hiệu chứng nhận đã làm thay đổi cách chè Phú Thọ “giao tiếp” với người tiêu dùng. Từ một sản phẩm nông nghiệp đơn thuần, nay chè được định vị như một sản phẩm có bản sắc địa phương, có câu chuyện, có tiêu chuẩn và có chỗ đứng riêng biệt trên thị trường.
Điều đáng nói là các sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phú Thọ” không còn chỉ phục vụ tiêu dùng nội địa mà đã bắt đầu hướng đến xuất khẩu nơi tiêu chuẩn cao là yếu tố bắt buộc. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy chè Phú Thọ đang chuyển mình, từ sản phẩm nông thôn thành hàng hóa có năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Những khoảng trống cần lấp đầy
Tuy nhiên, dù đã có bước khởi đầu đáng ghi nhận, hành trình xây dựng và bảo vệ thương hiệu chè Phú Thọ vẫn còn nhiều thách thức. Một bộ phận hợp tác xã, doanh nghiệp vẫn chưa thực sự quan tâm đến công tác xây dựng nhãn hiệu. Không ít người sản xuất vẫn giữ lối tư duy “trồng rồi bán” mà chưa thấy hết tầm quan trọng của việc xây dựng hình ảnh, làm thương hiệu.
Công tác xúc tiến thương mại, tiếp cận thị trường còn yếu, kỹ năng sử dụng nền tảng số để quảng bá, bán hàng trực tuyến chưa phát triển. Đây là những khoảng trống cần được lấp đầy nếu Phú Thọ muốn chè trở thành ngành hàng mũi nhọn thực sự chứ không chỉ là cây trồng truyền thống.
Ông Khổng Danh Đạt – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Thọ – đã nhấn mạnh rằng: “Các hợp tác xã, doanh nghiệp, cá nhân cần nâng cao nhận thức trong việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, chủ động xây dựng chiến lược quảng bá, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng để bảo vệ thương hiệu và xử lý các hành vi xâm phạm”.
Chè Phú Thọ đang đứng trước cơ hội vàng để khẳng định vị thế bằng con đường xây dựng thương hiệu bài bản, khoa học và bền vững. Nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phú Thọ” không chỉ là công cụ pháp lý, mà còn là biểu tượng của một chiến lược phát triển có tầm nhìn dài hạn, trong đó chất lượng, nguồn gốc và uy tín là những giá trị cốt lõi. Muốn thương hiệu sống được, lan xa được, đòi hỏi sự đồng lòng giữa các bên: người trồng chè phải thay đổi cách làm, doanh nghiệp phải nâng tầm sản phẩm, chính quyền tiếp tục đồng hành hỗ trợ và người tiêu dùng cần được tiếp cận những thông tin minh bạch, đầy đủ.
Khi nhãn hiệu chứng nhận trở thành thước đo chất lượng và biểu tượng niềm tin, cũng là lúc cây chè Phú Thọ thoát khỏi cái bóng của nông sản thô, vươn mình trở thành đại diện cho tinh hoa vùng trung du đất Tổ nơi mỗi búp chè là kết tinh của nắng, gió, bàn tay người dân và khát vọng vươn xa.