Sự thay đổi trong tư duy người tiêu dùng: Thiết thực và an toàn là thước đo mới
Trong khuôn khổ diễn đàn kết nối nông sản vùng đồng bằng sông Hồng hướng tới thị trường Tết vừa được tổ chức, những nhận định từ các chuyên gia bán lẻ đã phác họa rõ nét tâm lý của người mua hàng trong dịp Tết Bính Ngọ này. Người tiêu dùng hiện nay đang có xu hướng chi tiêu thắt chặt và thận trọng hơn rất nhiều so với những năm trước. Khẩu hiệu "mua đúng, mua đủ" đang trở thành kim chỉ nam cho các bà nội trợ. Họ không ngần ngại tìm kiếm các chương trình khuyến mãi tốt, nhưng yếu tố tiên quyết để "xuống tiền" vẫn phải là chất lượng và an toàn thực phẩm.
Bối cảnh giá cả các mặt hàng tươi sống, đặc biệt là rau củ và trứng gia cầm, có sự biến động tăng do ảnh hưởng từ các đợt thiên tai, bão lũ vừa qua đã khiến cơ cấu giỏ hàng của người dân thay đổi. Thực phẩm tươi sống và nông sản Việt đang chiếm tỷ trọng chính trong giá trị giỏ hàng, đẩy lùi các nhóm hàng công nghiệp không thiết yếu. Điều đáng chú ý nhất là sự "thay da đổi thịt" trong văn hóa biếu tặng. Nếu như trước đây, một giỏ quà Tết được đánh giá cao qua vẻ ngoài lộng lẫy của hộp bánh ngoại, chai rượu tây, thì nay, sự sang trọng được định nghĩa lại bằng tính thiết thực. Người ta bắt đầu trân trọng những giỏ quà nông sản Việt, những đặc sản vùng miền hay các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Sự chuyển dịch từ chú trọng hình thức sang đề cao công năng sử dụng và giá trị dinh dưỡng được dự báo sẽ là điểm nhấn quan trọng, giúp các mặt hàng nông sản nội địa tăng trưởng vượt bậc trong mùa Tết năm nay.
Chiến lược "kể chuyện" nâng tầm nông sản của nhà bán lẻ
Nắm bắt được "khẩu vị" mới của thị trường, các hệ thống bán lẻ lớn đã và đang rục rịch chuẩn bị nguồn hàng từ rất sớm. Đại diện Saigon Co.op cho biết đơn vị này đã lên kế hoạch tăng lượng dự trữ hàng hóa lên mức 35-40% để sẵn sàng phục vụ nhu cầu mua sắm cao điểm. Chiến lược kích cầu được thiết kế bài bản theo từng giai đoạn hành vi tiêu dùng. Ở giai đoạn sớm, các mặt hàng rau củ và thực phẩm tươi sống được đẩy mạnh để phục vụ nhu cầu ăn uống hàng ngày và tích trữ sớm. Bước vào giai đoạn cao điểm cận Tết, trọng tâm sẽ chuyển sang các loại trái cây, đặc sản vùng miền và các set quà tặng.
Điểm đặc biệt trong mùa Tết 2026 là cách mà các nhà bán lẻ "thổi hồn" vào nông sản. Không chỉ đơn thuần là bày bán súp lơ, cà rốt, khoai tây hay các loại trái cây đặc sản như bưởi, cam, quýt, các đơn vị kinh doanh còn chú trọng việc đưa nông sản vào các giỏ quà Tết và mâm cỗ Tết được thiết kế sẵn. Giá trị của nông sản được gia tăng đáng kể thông qua quy trình chế biến sâu, đóng gói bao bì bắt mắt và quan trọng nhất là nghệ thuật "kể chuyện". Mỗi giỏ quà không chỉ là tập hợp của giò chả, miến dong, mộc nhĩ, nấm hương hay gạo đặc sản, mà còn là câu chuyện văn hóa của các làng nghề, là phong vị Tết cổ truyền của vùng đồng bằng sông Hồng, khơi gợi cảm xúc hoài niệm và tự hào dân tộc trong lòng người mua. Bên cạnh kênh bán hàng truyền thống, sự kết hợp linh hoạt giữa online và offline cũng được xem là chìa khóa giúp mở rộng thị trường, đưa đặc sản vùng miền đến gần hơn với người tiêu dùng trên cả nước.
Nông dân thắng lớn: Khi "vàng xanh" tỏa sáng sau bão lũ
Trong khi thị trường tiêu dùng đang háo hức chờ đón những sản phẩm chất lượng, thì ở phía đầu nguồn cung, bức tranh sản xuất nông nghiệp cũng đang bừng sáng những gam màu phấn khởi. Tại Hải Phòng, một trong những vựa rau màu lớn của miền Bắc, không khí lao động trên các cánh đồng đang hối hả và rộn rã hơn bao giờ hết. Mặc dù đầu vụ đông, bà con nông dân đã phải đối mặt với vô vàn khó khăn do bão chồng bão, mưa lớn kéo dài gây ngập úng, nhưng nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của ngành nông nghiệp và sự cần cù, sáng tạo trong canh tác, vụ đông 2025-2026 đã được đánh giá là một thắng lợi toàn diện.
Sự chuyên canh hóa đã hình thành nên những vùng hàng hóa tập trung quy mô lớn, mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Nổi bật nhất phải kể đến vùng trồng hành, tỏi với diện tích hơn 7.000 ha. Tại đây, giá trị sản xuất đạt từ 320 đến 470 triệu đồng trên mỗi héc-ta, giúp người nông dân thu lãi ròng từ 210 đến 355 triệu đồng. Đây là những con số biết nói, khẳng định vị thế của cây vụ đông trong việc làm giàu cho nhà nông. Bên cạnh đó, vùng trồng cà rốt cũng đang tất bật với các đơn hàng xuất khẩu. Khoảng 80% sản lượng trong số 65.000-70.000 tấn cà rốt của Hải Phòng sẽ được bảo quản lạnh và xuất sang các thị trường khó tính như Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan và Trung Đông, khẳng định chất lượng nông sản Việt trên trường quốc tế. Các vùng trồng su hào, bắp cải, súp lơ cũng tấp nập thương lái thu mua để cung ứng cho thị trường Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh lân cận.
Để giữ vững đà tăng trưởng và phục vụ tốt nhất cho thị trường Tết Nguyên đán sắp tới, bài toán đặt ra cho ngành nông nghiệp là sự linh hoạt và nhạy bén. Tầm quan trọng của việc bám sát thời vụ được nhấn mạnh. Các địa phương và bà con nông dân cần chủ động rà soát cơ cấu cây trồng, phân chia hợp lý theo các nhóm thu hoạch: trước Tết, cận Tết và sau Tết để tránh tình trạng thừa hàng dội chợ hoặc khan hiếm cục bộ. Việc điều chỉnh diện tích linh hoạt theo tín hiệu thị trường sẽ giúp tối ưu hóa lợi nhuận cho người sản xuất.
Song song với việc đảm bảo sản lượng, vấn đề chất lượng và an toàn thực phẩm phải được đặt lên hàng đầu. Tăng cường sản xuất theo quy trình an toàn, chủ động trong khâu sơ chế và bảo quản tại chỗ là những yếu tố then chốt để nâng cao giá trị nông sản. Ngoài ra, việc đẩy mạnh kết nối thị trường, đặc biệt là hướng tới các quốc gia có cùng văn hóa đón Tết âm lịch như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan hay Singapore sẽ mở ra những cánh cửa xuất khẩu rộng lớn, giúp nông sản Việt không chỉ làm đẹp cho mâm cỗ trong nước mà còn vươn xa ra thế giới, mang về niềm vui trọn vẹn cho cả người bán và người mua trong mùa xuân Bính Ngọ này.
Bảo An