Chè xanh là loài thực vật thân nhỡ, cao từ 5 - 6 m, một số cây có thể phát triển đến 10 m. Tên gọi khoa học của cây chè là Camellia sinensis. Cây mọc thành bụi, phân nhánh nhiều, thân và cành có màu nâu, một số cành non có màu xanh lục.
Lá và búp chè xanh được dùng với nhiều giá trị dược liệu. Lá chè xanh được thu hái vào mùa xuân, chỉ thu hái những lá trà và búp trà non. Sau đó rửa sạch đem sắc uống hoặc vò rồi sao khô để dùng dần.
Lá chè xanh chứa nhiều thành phần hóa học, bao gồm flavonoid, saponin triterpen, caffeine, tanine, quercetin, tinh dầu, acid ascorbic (vitamin C), riboflavin (vitamin B), carotene, acid malic, theophylline, xanthin, acid oxalic, kaempferol,… Các hợp chất này có những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Hỗ trợ phòng chống ung thư
Các nhà khoa học trên thế giới đã nghiên cứu toàn diện về chè xanh cho thấy loại chè này có thể giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể; nâng cao sức đề kháng chống tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, chè xanh có thể ức chế ngăn chặn tác động của tác nhân gây ung thư.
Tại Thượng Hải (Trung Quốc) một công trình nghiên cứu ung thư thực quản cho thấy nhóm uống chè, ung thư giảm rõ 50% so với nhóm không uống. Các nhà khoa học cũng nhận thấy người Nhật nhờ tập quán uống chè lâu đời nên đã hạn chế tác hại gây bệnh. Theo tác giả Nhật hàng ngày nên uống chè xanh. Mùa hè uống chè xanh hỗ trợ phòng chống ung thư da.
Giảm tỷ lệ nhồi máu cơ tim
Một công trình nghiên cứu ở Hà Lan nhận thấy nhóm dùng chè xanh hỗ trợ giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch và giảm tỷ lệ nhồi máu cơ tim.
Trung tâm này cũng nhận định, nhờ tập quán lâu đời uống chè mà người Nhật đã được bảo vệ phòng chống các bệnh tim mạch. Nếu uống nước chè hàng ngày thì nồng độ cholesterrol xấu trong máu giảm rõ rệt.
Nhiều nghiên cứu cho thấy chè xanh có tác dụng hỗ trợ diệt khuẩn, tiêu viêm, giảm đau, hưng phấn thần kinh, hạ đường huyết, hỗ trợ giảm máu mỡ, lợi tiểu, giữ vệ sinh răng miệng.
Chè xanh là "mỹ phẩm thiên nhiên"
Tắm lá chè xanh giúp mang lại làn da khỏe, tự nhiên. Nước chè xanh giúp làm sạch chất nhờn, se lỗ chân lông, diệt vi sinh vật trên da khỏi mẩn ngứa. Dùng bông gòn thấm nước chè xanh chà nhẹ lên mặt, hạn chế được hiện tượng lão hóa da. Bột chè xanh đắp mặt nạ loại bỏ những bụi bẩn và ngăn ngừa mụn.
Chè xanh bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím có thể gây ung thư da. Với tính làm săn se, hoạt chất trong chè xanh còn được dùng để làm thuốc súc miệng trị viêm họng, nhiệt miệng hoặc dùng ngoài làm lành vết loét do người bệnh nằm lâu.
Hỗ trợ giảm cân
Polyphenol, một hợp chất hóa học có trong trà xanh, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường chuyển hóa lipid, giúp cơ thể chuyển hóa chất béo thành năng lượng một cách hiệu quả hơn. Điều này thúc đẩy quá trình oxy hóa mỡ thừa, làm giảm trọng lượng cơ thể. Uống trà xanh hàng ngày được chứng minh là có lợi trong việc tăng cường quá trình trao đổi chất, hỗ trợ giảm cân một cách tự nhiên.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, uống trà xanh gảim cân là một phương pháp hữu hiệu giúp bạn giảm cân dễ dàng hơn bằng cách tăng cường quá trình trao đổi chất trong cơ thể.
Chè xanh không có độc tính, do đó có thể dùng với liều lượng lớn (khoảng 200 g/ngày). Lá trà được dùng ở dạng nước sắc hoặc dùng ngoài như giã đắp, ngâm rửa hoặc nấu nước tắm). Theo Đông y, lá chè xanh có vị đắng, chát, tính mát có công dụng lợi tiểu, định thần, thanh nhiệt, giải khát, tiêu cơm, làm mát cơ thể.
Chè xanh tính hàn cho nên không dùng lạnh vì quá hàn sẽ sinh đờm. Do đó nên uống nóng. Có nơi trong và ngoài nước có tập quán uống chè phải nóng, có khi còn cho vào chè một lát gừng tươi.
Bên cạnh đó, chè xanh chứa hàm lượng caffeine lớn, có thể gây chóng mặt, cồn cào, hoa mắt nếu dùng lúc bụng đói. Caffeine trong lá trà xanh có tác dụng hưng phấn thần kinh trung ương nhằm tăng mức độ tập trung và hoạt động của não bộ. Do đó nếu uống trà xanh vào buổi tối có thể gây khó ngủ và mất ngủ. Nên dùng trà xanh vào sáng sớm để đầu óc tỉnh táo và tăng hiệu suất làm việc, học tập,…