Oxy hóa và lên men: Hai quá trình then chốt
Sự kết hợp giữa oxy hóa và lên men đã tạo nên một thế giới trà đa dạng và phong phú. Từ những tách trà xanh tươi mát đến những ấm trà đen đậm đà, mỗi loại trà đều mang trong mình một câu chuyện về sự biến đổi kỳ diệu của lá trà. Người thưởng trà không chỉ thưởng thức hương vị, mà còn khám phá cả một hành trình nghệ thuật đầy sáng tạo và tinh tế.
- Oxy hóa: Quá trình một phân tử mất electron do một phân tử khác lấy đi. Trong lá trà, quá trình oxy hóa có thể xảy ra nhờ enzym hoặc không nhờ enzym.
- Lên men: Sự biến đổi chất thông qua hoạt động của vi sinh vật. Trong thế giới trà, lên men chỉ thực sự xảy ra với một số loại trà nhất định, điển hình là Phổ Nhĩ Chín.
Oxy hóa: Tạo nên hương vị và màu sắc đa dạng
Quá trình oxy hóa đóng vai trò chủ đạo trong việc tạo ra thế giới hương vị phong phú của trà. Trong lá trà, sự oxy hóa được chia thành hai loại chính:
- Oxy hóa nhờ enzyme: Khi lá trà bị vò hoặc dập, các enzyme có trong lá trà được giải phóng. Các enzyme này hoạt động như chất xúc tác, thúc đẩy quá trình oxy hóa các hợp chất polyphenol trong lá trà khi tiếp xúc với không khí. Quá trình này tạo ra các hợp chất mới, mang lại hương vị và màu sắc đặc trưng cho từng loại trà. Mức độ oxy hóa có thể được kiểm soát để tạo ra các loại trà khác nhau, từ trà xanh với mức oxy hóa thấp đến trà đen với mức oxy hóa cao.
- Oxy hóa không nhờ enzyme: Ngay cả khi không có sự tham gia của enzyme, quá trình oxy hóa vẫn có thể xảy ra trong lá trà dưới tác động của các yếu tố khác như ánh sáng mặt trời, độ ẩm, nhiệt độ, hoặc thậm chí là quá trình thủy phân chậm trong không khí. Ví dụ điển hình cho quá trình này là sự chuyển hóa của trà xanh thành trà trắng dưới tác động của ánh nắng mặt trời, hay sự hình thành hương vị đặc trưng của Phổ Nhĩ sống thông qua quá trình thủy phân chậm trong không khí.
Lên men: Bí mật của Phổ Nhĩ Chín
Lên men là một quá trình biến đổi sinh học, trong đó các vi sinh vật như nấm men, vi khuẩn hoặc nấm mốc tác động lên các chất hữu cơ, tạo ra các sản phẩm mới. Trong thế giới trà, lên men chỉ thực sự xảy ra với một số loại trà nhất định, điển hình là Phổ Nhĩ Chín.
Hương vị độc đáo của Phổ Nhĩ Chín là kết quả của sự biến đổi các chất trong lá trà dưới tác động của vi sinh vật trong quá trình ủ đống. Điều này khác biệt hoàn toàn với Phổ Nhĩ Sống, nơi hương vị được tạo ra nhờ quá trình thủy phân chậm trong không khí.
Oxy hóa và lên men là hai quá trình quan trọng tạo nên sự đa dạng và phong phú của thế giới trà. Từ những lá trà xanh tươi đến những ấm trà đen đậm đà, mỗi loại trà đều là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đến cho người thưởng thức những trải nghiệm vị giác tuyệt vời. Qua việc tìm hiểu về oxy hóa và lên men, chúng ta có thể khám phá sâu hơn về thế giới trà và trân trọng hơn những giá trị mà nó mang lại.
Bảo An