Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và tăng trưởng dân số, nhu cầu về nhà ở xã hội đang trở thành vấn đề nóng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là tại Việt Nam. Theo Bộ xây dựng, tính đến năm 2023, cả nước mới hoàn thành khoảng 7,8 triệu m2 sàn nhà ở xã hội, đáp ứng khoảng 40% kế hoạch giai đoạn 2021-2025. Con số này còn quá nhỏ so với nhu cầu thực tế của hàng triệu người lao động tại các khu công nghiệp, thành phố lớn.
Nhà ở xã hội không chỉ đáp ứng nhu cầu cư dân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm áp lực lên hệ thống hạ tầng đô thị, nâng cao chất lượng sống cho người lao động và cuối cùng đưa kinh tế vùng. Tuy nhiên, thực tế phát triển khai thác vẫn còn nhiều khó khăn, từ đất đất, vốn đầu tư, cơ chế chính sách đến ý thức của người dân.
Phát triển nhà ở xã hội cần sự chung tay của Nhà nước, xã hội, doanh nghiệp và ngân hàng.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong năm 2024 cả nước phải hoàn thành khoảng 130.000 căn hộ NƠXH. Mặc dù Chính phủ đã có nhiều cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ và thu hút doanh nghiệp đầu tư phát triển NƠXH, nhưng thực tế theo đánh giá từ phía các doanh nghiệp, quá trình triển khai vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Trong bối cảnh giá nhà thương mại tăng vọt, NOXH trở thành một trong những giải pháp khả thi nhất để đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập thấp. Tuy nhiên, phát triển NOXH không hề dễ dàng. Những vướng mắc về cơ chế, thủ tục và nguồn vốn đã khiến phân khúc này trở thành bài toán nan giải.
Để thúc đẩy phát triển NOXH và tháo gỡ các nút thắt của thị trường BĐS, cần sự chung tay của “bốn nhà”: nhà nước, địa phương, ngân hàng và doanh nghiệp.
Thứ nhất, từ phía Nhà nước cần hoàn thiện hệ thống pháp lý, đặc biệt là các quy định liên quan đến quy hoạch, quỹ đất và đầu tư. Cùng vớiđó, tăng cường giám sát và minh bạch trong các thủ tục hành chính, đảm bảo không để xảy ra tình trạng kéo dài thời gian xử lý hồ sơ. Đồng thời, ban hành các chính sách hỗ trợ vốn dài hạn cho NOXH, thay vì chỉ tập trung vào các gói hỗ trợ ngắn hạn.
Thứ 2, ở phí các địa phương cần xác định rõ nhu cầu NOXH tại từng khu vực, từ đó chủ động kêu gọi đầu tư. Sau đó, quy hoạch quỹ đất hợp lý, đảm bảo ưu tiên phát triển NOXH tại các khu đô thị và khu công nghiệp.
Thứ 3, từ phía ngân hàng phải tăng cường hỗ trợ vốn cho các dự án NOXH với lãi suất ưu đãi. Tạo điều kiện để người mua nhà tiếp cận vốn dễ dàng hơn, giảm bớt áp lực tài chính. Theo đó, ngay khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và cung cấp thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, đồng thời phê duyệt Đề án “ Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, Agribank đã tích cực tham gia xây dựng chương trình tín dụng cho nhà ở xã hội with plug-in plug-in cam 30.000 tỷ đồng để hỗ trợ đầu tư và người mua nhà tiếp theo nguồn vốn ưu đãi. Đến đây, Agribank là ngân hàng thương mại dẫn đầu về phát triển cho vay.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng thu nhập thấp có thể tiếp cận nguồn vốn nhỏ, Agribank thực hiện nhiều chính sách ưu đãi ưu đãi. Hiện tại, lãi suất cho vay đối với chủ đầu tư là 7%/năm, và với cá nhân mua nhà là 6,5%/năm. Thời gian ưu đãi ưu đãi cho chủ đầu tư là 3 năm kể từ ngày giải ngân nhưng không quá thời hạn cho vay tại thỏa thuận cho vay ban đầu, còn đối với người mua nhà là 5 năm.
Tính đến cuối tháng 10/2024, Agribank đã phê duyệt 13 dự án nhà ở xã hội tại các tỉnh như Bắc Ninh, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Kiên Giang, Hà Nam, Hải Phòng, Lâm Đồng... với tổng phê duyệt duyệt đạt 3,095 tỷ đồng. Trong đó, doanh thu cho vay của Agribank là 976 tỷ đồng . Một số dự án lớn đang phát triển khai bao gồm: Dự án nhà ở thuộc Khu thiết kế công đoàn tỉnh Bình Định; Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại 39 Lương Khánh Thiện, Hải Phòng và Khu dân cư Đại Thắng, Thái Nguyên.
Để đảm bảo hiệu quả trong quá trình phát triển, Agribank đã áp dụng nhiều giải pháp có thể, không ngừng cải thiện tiến trình duyệt hồ sơ, đơn giản hóa thủ tục vay vốn nhắm giảm thời gian xử lý và đảm bảo nguồn vốn đến tay client row nhanh chóng. Đồng thời, Agribank phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành Trung mua và địa phương để cập nhật danh mục dự án đủ điều kiện vay vốn, cũng như tháo gỡ các khó khăn về pháp lý…
Thứ tư, về phía doanh nghiệp cần chủ động khảo sát nhu cầu và phối hợp chặt chẽ với địa phương để triển khai dự án.Đặc biệt, đảm bảo chất lượng công trình và dịch vụ sau bán hàng, tạo niềm tin cho người mua.
Thị trường BĐS Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ quan trọng. Để tháo gỡ các nút thắt như “dự án treo” hay phát triển NOXH, không chỉ cần những thay đổi về chính sách mà còn phải có sự quyết tâm và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.
Phát triển nhà ở xã hội không phải là trách nhiệm của riêng Nhà nước hay doanh nghiệp, mà đòi hỏi sự chắc chắn của cả xã hội. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên sẽ không chỉ giúp giải quyết bài toán nhà ở mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và bền vững. Chỉ khi tất cả các bên cùng nhìn nhận vấn đề một cách nghiêm túc và có trách nhiệm, mục tiêu "an cư lạc nghiệp" cho mọi người dân mới thực sự trở thành hiện thực.
Tiến Hoàng