Thừa ủy quyền Thủ tướng Chính Phủ, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Văn Liêm- Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đã trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh cho lãnh đạo Sở VH,TT&DL và lãnh đạo UBND Thị xã Đức Phổ.
Tỉnh Quảng Ngãi được xem là cái nôi của nền Văn hóa Sa Huỳnh. Văn hóa Sa Huỳnh, Văn hóa Đông Sơn, Văn hóa Đông Nam bộ là 3 trung tâm văn minh ở thời đại kim khí, trong đó Văn hóa Sa Huỳnh phân bố trên dải đất miền Trung Việt Nam từ vùng Hà Tĩnh giao thoa với Văn hóa Đông Sơn đến vùng Bình Thuận và vùng trung tâm của văn hóa này nằm ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, phía Bắc Bình Định.
Vùng lõi văn hoá Sa Huỳnh cần được bảo vệ đặc biệt rộng hơn 1.600 ha. Văn hóa Sa Huỳnh có cách đây khoảng 3.000 năm, kéo dài đến giai đoạn đồ sắt. Cư dân Sa Huỳnh chính là chủ thể tạo ra văn hóa này. Đây là nền văn hóa bản địa. Không gian Di tích quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh chứa đựng nhiều giá trị văn hoá, lịch sử, cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Tại đây, các giá trị di sản Văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa, Đại Việt vẫn còn lưu giữ, bảo tồn, phát huy.
Với những giá trị độc đáo, cuối năm 2022, Di tích khảo cổ Văn hóa Sa Huỳnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận Di tích quốc gia đặc biệt. Để phát huy Di tích Quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục tăng cường công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể. Qua đó, xây dựng Sa Huỳnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi trở thành điểm đến hấp dẫn với nhiều giá trị văn hoá, lịch sử, biển đảo độc đáo.
Ông Trần Hoàng Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Tỉnh hỗ trợ thị xã Đức Phổ phát triển, phục dựng các làng nghề, các hoạt động văn hoá, truyền thống của người dân Sa Huỳnh để hình thành nên các điểm du lịch xanh, du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn… Đồng thời, xây dựng, phát triển huyện đảo Lý Sơn thành Trung tâm du lịch biển đảo Quốc gia theo Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị và kết nối các khu điểm du lịch hiện có của tỉnh, sẽ tạo nên Quảng Ngãi, một điểm đến hấp dẫn, nhiều tiềm năng”.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn nhấn mạnh, Di tích Văn hóa Sa Huỳnh đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Đây là niềm vinh dự lớn và cũng là trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc tỉnh trong việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị đặc biệt của di tích.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh kêu gọi các cấp ủy đảng, chính quyền và đồng bào các dân tộc tỉnh hãy chung sức, đồng lòng gìn giữ, bảo vệ và phát huy giá trị của Di tích Văn hóa Sa Huỳnh để di tích này mãi là niềm tự hào, là tài nguyên là di sản quý báu của nhân dân Quảng Ngãi. Đề nghị Sở VH-TT&DL và UBND TX. Đức Phổ sớm có những giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di tích, kết hợp với phát triển du lịch góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Văn Liêm - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, Tổng biên tập Tạp chí Khảo cổ học Việt Nam nhấn mạnh, những hiện vật của Văn hóa Sa Huỳnh có giá trị rất lớn và được các nhà khoa học, khảo cổ học đánh giá rất cao. Sự hiện diện của nền văn hóa cổ này tại Quảng Ngãi thật sự là một thế mạnh, không phải nơi nào cũng có. Quảng Ngãi cần triển khai có hiệu quả các giải pháp nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy di sản Văn hóa Sa Huỳnh gắn với phát triển du lịch. Ưu tiên việc triển nghiên cứu, khai khảo cổ các điểm mới nhằm tiếp tục phát hiện những dấu tích của Văn hóa Sa Huỳnh đang còn chìm dưới lòng đất. Đồng thời, cần đầu tư nâng cấp Nhà trưng bày Văn hóa Sa Huỳnh thành Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh.
Đặc biệt, tỉnh Quảng Ngãi cần quan tâm đến việc quản lý, bảo tồn và phát huy di tích Văn hóa Sa Huỳnh. Giữ gìn và phát huy các giá trị xung quanh khu vực đầm An Khê về tri thức dân gian, về ẩm thực, nghề truyền thống đúng với bản sắc văn hóa dân tộc và địa phương, tiến tới xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới trong thời gian tới.
Bùi Tuấn