Sầu riêng, được mệnh danh là "vua của các loại trái cây," nổi tiếng nhờ hương vị đậm đà và giá trị dinh dưỡng cao. Cây sầu riêng thường được trồng ở các khu vực Đông Nam Á, điển hình là Việt Nam. Thu hoạch sầu riêng chính vụ thường từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Hoa sầu riêng mọc thành chùm trên cành hoặc thân cây, thường có màu trắng hoặc vàng nhạt. Quá trình thụ phấn của hoa chủ yếu diễn ra vào ban đêm, nhờ các loài côn trùng, đặc biệt là dơi và ong. Những loại côn trùng này bị thu hút bởi mùi hương mạnh của hoa. Hoa sau khi thụ phấn phát triển nhanh chóng thành những quả sầu riêng lớn, có hình dạng hơi cầu, vỏ cứng và nhiều gai nhọn.
Quả sầu riêng có màu xanh nhạt khi non và chuyển thành vàng xanh khi chín. Bên trong quả chín là phần thịt mềm mịn, béo ngậy và ngọt ngào. Sầu riêng là loại trái cây rất bổ dưỡng, giàu vitamin, chất xơ và các hợp chất thực vật có lợi cho sức khỏe. Trong 243 gram sầu riêng cung cấp: 357 calo, 9 gram chất xơ, 66 gram carbohydrate, 13 gram chất béo, 4 gram protein, 38% giá trị dinh dưỡng hàng ngày (DV) của vitamin B6, 80% DV của vitamin C, 61% DV của thiamine, 30% DV của kali, 39% DV của mangan, 29% DV của riboflavin, 22% DV của folate, 13% DV của niacin, 25% DV của đồng và 18% DV của magiê. Nhờ vào bảng thành phần dinh dưỡng phong phú này, sầu riêng đã trở thành một trong những loại trái cây bổ dưỡng nhất trên thế giới. Ngoài ra, sầu riêng còn chứa các hợp chất thực vật có lợi như carotenoids, anthocyanin, polyphenol và flavonoid. Do đó, sầu riêng còn được mệnh danh là "vua của các loại trái cây,".
Hương vị của sầu riêng được mô tả là sự pha trộn giữa hạnh nhân, tỏi, phô mai và caramel. Mùi của nó nồng đến mức bị cấm mang vào một số khách sạn và hệ thống giao thông công cộng ở Đông Nam Á. Mặc dù có mùi hương mạnh mẽ và đặc trưng, quả sầu riêng vẫn được rất nhiều người ưa chuộng nhờ hương vị độc đáo và lợi ích sức khỏe to lớn. Khi sử dụng sầu riêng đều đặn với lượng phù hợp, bạn sẽ nhận được những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, giúp cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Lợi ích của sầu riêng với sức khỏe người dùng
1. Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa
Ăn sầu riêng với lượng vừa đủ (2 múi sầu riêng một ngày) không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn ngăn ngừa được chứng táo bón lâu ngày. Vì hàm lượng chất xơ trong sầu riêng sẽ giúp cho hệ tiêu hóa được giãn nở, tăng khả năng hấp thu nước. Chất xơ giúp cho hệ tiêu hóa được cải thiện, giảm thiểu tình trạng táo bón nhanh chóng cũng như bảo vệ con người trước các bệnh tiêu hóa như ung thư đại tràng.
2. Giảm bệnh mạn tính
Sầu riêng chứa nhiều vitamin C, một chất chống oxy hóa mạnh cần thiết cho hệ miễn dịch. Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu vitamin C giúp ngăn ngừa ung thư và bệnh tim. Sầu riêng cũng cung cấp nhiều hợp chất bảo vệ từ thực vật như flavonoid và carotenoid, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do oxy hóa và giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính. Các flavonoid trong sầu riêng như hesperidin, quercetin, rutin, kaempferol, luteolin và apigenin giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh tim, suy giảm nhận thức và bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer. Lượng flavonoid còn giúp giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân, bao gồm bệnh tim mạch.
3. Ngăn ngừa thiếu máu
Việc thiếu hụt chất sắt trong cơ thể khiến cho nhiều người lâm vào tình trạng choáng váng, tối sầm khi đứng hoặc ngồi lâu. Đó là biểu hiện cơ thể đang bị thiếu hụt một lượng máu cần thiết để duy trì cơ thể khỏe mạnh.
Nên các bác sĩ khuyên người dùng sử dụng sầu riêng để bổ sung hàm lượng vitamin B cùng với Folate. Hai hoạt chất này đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích cơ thể sản sinh ra các tế bào máu đỏ hỗ trợ tốt cho tình trạng thiếu máu.
4. Cải thiện chứng đau nửa đầu, hỗ trợ não bộ
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn nhiều vitamin C có lợi cho sức khỏe não bộ. Nghiên cứu gồm 80 người lớn tuổi cho thấy những người có lượng vitamin C trong máu cao có trí nhớ, sự tập trung, khả năng đưa ra quyết định cao hơn.
Hợp chất Riboflavin có trong sầu riêng đóng vai trò như một loại vitamin B cần thiết. Nó giúp xua tan đi những cơn đau đầu khó chịu cho người dùng.
Sầu riêng cung cấp một hàm lượng vitamin B6 cần thiết trong việc kích thích cơ thể sản sinh ra chất hóa học Serotonin. Chất này đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn truyền các thông tin về não bộ. Từ đó nó giúp cho những người hay mắc bệnh đau đầu, chán nản, mệt mỏi,… cải thiện nhanh tâm trạng.
Sầu riêng bài thuốc Đông y chữa bệnh an toàn, lành tính
1. Tốt cho răng và lợi
Phốt pho và canxi trong sầu riêng không chỉ tốt cho hệ xương khớp. Mà chúng còn bổ sung lượng chất giúp cho răng, lợi được chắc khỏe hơn. Đồng thời canxi đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của răng miệng.
Trong đông y, các bộ phận của sầu riêng đều có công dụng trong việc làm bài thuốc đông y chữa bệnh. Đặc biệt vỏ sầu riêng có vị đắng, tính ấm có tác dụng rất tốt trong việc cầm mồ hôi, tiêu thụ huyết khí và làm ấm phổi để chữa ho. Và một số bài thuốc được sử dụng phổ biến là:
2. Bài thuốc bổ thận tráng dương
Sử dụng 200g gam sầu riêng chín, 1 bộ bầu dục lợn, các gia vị cần thiết. Sau khi rửa sạch và cắt bầu dục lợn thành miếng vừa ăn. Bạn chỉ cần bắt chảo lên cho một chút hành thơm vào đảo cho bầu dục lợn chín thì cho phòng sầu riêng đã chuẩn bị vào.
Để cải thiện tình trạng sinh lý yếu nhanh chóng thì cần ăn 5 lần, mỗi ngày một lần để có hiệu quả.
3. Chữa liệt dương, di tinh
50 gam sầu riêng, 20 gam đường đem đi đánh hai nguyên liệu thành hỗn hợp kem. Sau đó cho khoảng 100 ml nước sôi để nguội vào khuấy đều sử dụng. Để có hiệu quả thì mỗi ngày dùng 2 lần và sử dụng trong 10 ngày.
4. Hỗ trợ bổ thận, kích thích tiêu hóa
Sử dụng 15 gam vỏ sầu riêng, 10 gam đậu đen sao qua, 12g tang ký sinh, 15g hà thủ ô, 15g đỗ trọng, 15g cốt toái bổ, 8g vỏ quýt. Đem tất cả các nguyên liệu này nấu nước uống mỗi ngày.
Những lưu ý khi dùng sầu riêng
Hạn chế lượng tiêu thụ: Sầu riêng có hàm lượng calo và đường cao, nên ăn với lượng vừa phải để tránh tăng cân và các vấn đề về đường huyết.
Không kết hợp với rượu: Sầu riêng có thể gây phản ứng tiêu cực khi kết hợp với rượu, dẫn đến buồn nôn, nôn mửa, và khó chịu tiêu hóa.
Người bệnh tiểu đường: Do chứa nhiều đường, người bệnh tiểu đường nên hạn chế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn sầu riêng.
Không ăn khi đói: Ăn sầu riêng khi đói có thể gây cảm giác khó chịu cho dạ dày do hàm lượng đường và chất béo cao.