Tỉnh Thái Nguyên đang nuôi dưỡng một khát vọng lớn: biến vùng đất này thành một điểm đến độc đáo, nơi du khách không chỉ được thưởng thức hương vị trà Tân Cương tinh túy mà còn có thể đắm mình vào không gian văn hóa trà đặc sắc, trải nghiệm các dịch vụ du lịch sinh thái gắn liền với cây chè.
Mục tiêu chiến lược được đặt ra là nâng tầm giá trị cây chè, khẳng định mạnh mẽ hơn nữa thương hiệu trà Tân Cương và khai thác hiệu quả tài nguyên du lịch đặc trưng của vùng chè, đưa Tân Cương thực sự "cất cánh" trên bản đồ du lịch và nông nghiệp Việt Nam. Mặc dù niềm tự hào về trà Tân Cương đã ăn sâu vào tiềm thức, nhưng để hiện thực hóa tầm nhìn này, cần có một cách tiếp cận mới, đồng bộ và mang tính đột phá hơn.
Giá trị cốt lõi và tiềm năng chưa được khai thác hết
Chè Tân Cương không đơn thuần là một sản phẩm nông nghiệp mang lại giá trị kinh tế cao, giúp người dân làm giàu thay vì chỉ xóa đói giảm nghèo như trước kia. Nó thực sự là một "kho báu" của Thái Nguyên, kết tinh những giá trị văn hóa ẩm thực và tinh thần của địa phương. Hương vị thơm ngon, đậm đà với hậu vị ngọt sâu đặc trưng đã chinh phục trái tim của biết bao người yêu trà trong và ngoài nước.
Cây chè đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa, là biểu tượng của sự tinh túy, sự gắn kết cộng đồng và nét đẹp truyền thống. Các hợp tác xã, doanh nghiệp và những người làm chè tại Thái Nguyên đã và đang đóng góp không nhỏ vào việc duy trì chất lượng và quảng bá thương hiệu trà ngày một vươn xa. Tuy nhiên, dù sở hữu một thương hiệu mạnh và tiềm năng lớn, vùng chè Tân Cương nói riêng và Thái Nguyên nói chung dường như vẫn còn thiếu một "sức hút" mang tính đột phá, một điểm nhấn biểu tượng đủ mạnh để tạo ấn tượng sâu sắc và khác biệt.
Thực tế cho thấy, vùng chè còn thiếu vắng một khu tổ hợp phát triển đồng bộ, khép kín, bao gồm vùng nguyên liệu tập trung quy mô lớn được quy hoạch bài bản, gắn kết chặt chẽ với các mô hình du lịch sinh thái hấp dẫn, các không gian trải nghiệm văn hóa trà chuyên nghiệp, cùng hệ thống hạ tầng giao thông, khu dân cư, thương mại, dịch vụ hỗ trợ hiện đại. Sự thiếu liên kết và đầu tư tổng thể này chính là một "điểm nghẽn", hạn chế khả năng khai thác tối đa tiềm năng vốn có của "đệ nhất danh trà".
Nghị quyết 11: Đòn bẩy chiến lược cho ngành chè Thái Nguyên
Nhận diện rõ những thách thức và cơ hội, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ bằng việc ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TU vào ngày 3 tháng 2 năm 2025. Nghị quyết này tập trung vào việc phát triển ngành chè Thái Nguyên trong giai đoạn 2025-2030, được xem như kim chỉ nam định hướng cho những bước phát triển vượt bậc sắp tới. Văn bản chiến lược này đặt ra mục tiêu kinh tế đầy tham vọng: đến năm 2030, tổng giá trị sản phẩm thu được từ cây chè trên địa bàn tỉnh phải đạt 25 nghìn tỷ đồng.
Quan trọng hơn, Nghị quyết không chỉ tập trung vào khía cạnh kinh tế mà còn đặc biệt nhấn mạnh việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể gắn liền với cây chè và sản phẩm trà. Điều này nhằm mục đích nâng cao giá trị tổng thể và tầm ảnh hưởng của văn hóa trà Thái Nguyên, biến nó thành một yếu tố cốt lõi trong sự phát triển của ngành. Để đạt được các mục tiêu đó, Nghị quyết 11 đã đề ra hàng loạt nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, trong đó đặc biệt coi trọng việc hoàn thiện quy hoạch các vùng sản xuất chè tập trung, ưu tiên mở rộng vùng nguyên liệu chất lượng cao, và đặc biệt là phát triển mạnh mẽ loại hình du lịch gắn liền với văn hóa trà.
Đồng thời, việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất kinh doanh chè cũng được xác định là nhiệm vụ then chốt. Nghị quyết 11 thực sự đã tạo ra một đòn bẩy chiến lược, khơi thông các điểm nghẽn và mở đường cho ngành chè Thái Nguyên phát triển bền vững, toàn diện.
Từ chủ trương đến hành động: Hiện thực hóa khát vọng "thiên đường trà"
Ngay sau khi Nghị quyết 11 được ban hành, tinh thần quyết tâm và khát vọng nâng tầm ngành chè đã nhanh chóng được cụ thể hóa bằng những hành động quyết liệt từ phía lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên. Thường trực Tỉnh ủy đã chủ động tổ chức các cuộc làm việc với các đơn vị chủ chốt như Hợp tác xã Công nghiệp và Vận tải Chiến Công để lắng nghe và cho ý kiến về các kế hoạch phát triển văn hóa trà, nghệ thuật thưởng trà, cũng như các phương án đầu tư cơ sở hạ tầng tại các vùng chè nổi tiếng. Kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị quần thể cây chè cổ tại huyện Đại Từ cũng được đưa ra bàn thảo.
Đặc biệt, chuyến làm việc của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy tại Hợp tác xã chè Hảo Đạt ở xã Tân Cương vào tháng 3 năm 2025 đã đưa ra những phân tích sâu sắc, định hướng và chỉ đạo cụ thể nhằm đưa cây chè và văn hóa trà Tân Cương nói riêng, Thái Nguyên nói chung lên một tầm cao giá trị mới. Sự vào cuộc khẩn trương của các sở, ngành, địa phương liên quan ngay sau đó là minh chứng rõ ràng cho quyết tâm này. Sở Xây dựng đã chủ trì phối hợp với các Sở Nông nghiệp và Môi trường, Tài chính, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cùng UBND thành phố Thái Nguyên và xã Tân Cương để nghiên cứu, thống nhất các phương án tham mưu cụ thể cho UBND tỉnh. Trọng tâm là việc mở rộng diện tích trồng chè theo đề nghị của HTX chè Hảo Đạt lên khoảng 19,6ha tại vị trí trung tâm xã, tiếp giáp trục đường tỉnh ĐT.267, rất thuận lợi cho phát triển du lịch.
Bên cạnh đó, một vùng nguyên liệu tiềm năng thứ hai với quy mô hơn 33ha cũng được đề xuất bổ sung tại xã Tân Cương. Song song với mở rộng vùng nguyên liệu là đề xuất quy hoạch một khu phức hợp gần 28ha tại trung tâm xã Tân Cương, bao gồm khu dân cư, dịch vụ và du lịch sinh thái gắn liền với văn hóa trà. Vị trí này được đánh giá là vô cùng đắc địa, không chỉ nằm giữa vùng chè mà còn dễ dàng kết nối với các điểm du lịch trọng điểm khác như Hồ Núi Cốc, sân vận động tỉnh và các sân golf. Để hoàn thiện bức tranh hạ tầng, một tuyến đường giao thông mới kết nối đường Tân Cương (ĐT.267) với đường ĐT.262 cũng được đề xuất xây dựng, đảm bảo sự lưu thông thuận tiện, kết nối vùng chè với các trung tâm kinh tế và du lịch khác của tỉnh.
Ý nghĩa và tác động của mô hình phát triển mới
Việc quy hoạch và đầu tư phát triển hạ tầng một cách đồng bộ tại vùng chè Tân Cương mang một ý nghĩa chiến lược và được kỳ vọng sẽ tạo ra những tác động sâu rộng. Trước hết, việc mở rộng các vùng nguyên liệu chè chất lượng cao, được quy hoạch bài bản không chỉ giải quyết vấn đề nguồn cung ổn định cho sản xuất mà còn tạo nên những cảnh quan nông nghiệp xanh mướt, hấp dẫn, trở thành tài nguyên quý giá cho phát triển du lịch sinh thái.
Khu phức hợp dịch vụ, du lịch và dân cư được quy hoạch tại trung tâm xã, cùng với tuyến đường giao thông mới, sẽ tạo ra một diện mạo hoàn toàn mới cho Tân Cương – khang trang, hiện đại và dễ tiếp cận hơn. Quan trọng hơn, mô hình phát triển mới này hướng đến việc tạo ra những không gian trải nghiệm văn hóa trà độc đáo và toàn diện. Du khách khi đến Tân Cương sẽ không chỉ đơn thuần là mua trà mang về, mà còn có cơ hội được trực tiếp tham quan những đồi chè bạt ngàn, tìm hiểu cặn kẽ quy trình trồng, chăm sóc, thu hái và các công đoạn chế biến tỉ mỉ như sao chè, đóng gói. Họ có thể hòa mình vào đời sống thường nhật của người dân xứ trà, tham gia các lớp học pha trà, thưởng thức hương vị trà đặc trưng trong những không gian kiến trúc mang đậm bản sắc văn hóa trà Việt.
Chính những trải nghiệm chân thực và đa dạng này sẽ nâng tầm giá trị thương hiệu chè Tân Cương vượt ra khỏi giới hạn của một sản phẩm nông nghiệp đơn thuần, gắn liền nó với những giá trị văn hóa và du lịch độc đáo. Đồng thời, sự phát triển của du lịch và các dịch vụ đi kèm chắc chắn sẽ tạo ra nhiều việc làm mới, mang lại cơ hội kinh doanh đa dạng và nâng cao thu nhập một cách bền vững cho cộng đồng địa phương.
Với sự chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo tỉnh, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành và sự đồng lòng của người dân, doanh nghiệp, tỉnh Thái Nguyên đang thể hiện một quyết tâm cao độ trong việc hiện thực hóa khát vọng đưa vùng chè Tân Cương lên một tầm cao mới. Chiến lược phát triển tập trung vào việc mở rộng quy mô sản xuất chè chất lượng, đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng tích hợp và đặc biệt là khai thác sức mạnh cộng hưởng giữa nông nghiệp, du lịch và văn hóa.
Các giải pháp hỗ trợ như hoàn thiện quy hoạch, áp dụng khoa học công nghệ, xây dựng chứng nhận chất lượng, mã số vùng trồng và đẩy mạnh quảng bá thương hiệu đang được triển khai tích cực. Tất cả những nỗ lực này đang từng bước kiến tạo nên một "thiên đường" trà Tân Cương đúng nghĩa – nơi không chỉ nổi tiếng thế giới về sản phẩm trà hảo hạng mà còn là một điểm đến du lịch sinh thái, văn hóa đặc sắc, hấp dẫn du khách bốn phương. Chè Tân Cương, từ một "báu vật" của địa phương, đang trên hành trình trở thành một "viên ngọc xanh" tỏa sáng của ngành du lịch Việt Nam, một đại sứ văn hóa đầy tự hào, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Thái Nguyên đến với bạn bè quốc tế.