Giá chè giảm sâu, người nông dân điêu đứng
Từ đầu tháng Năm, khi cây chè bước vào mùa chính vụ, niềm vui được mùa của người dân Tân Cương nhanh chóng bị thay thế bởi nỗi lo lắng khi giá chè búp tươi giảm mạnh, từ 35.000 - 40.000 đồng/kg xuống chỉ còn 15.000 - 20.000 đồng/kg. Hệ quả là giá chè khô cũng lao dốc không phanh. "Lỗ sấp mặt" là câu than thở thường trực của bà con nông dân nơi đây.
Tại hai chợ chè lớn nhất vùng là chợ xã Phúc Xuân và chợ xã Phúc Trìu, không khí ảm đạm bao trùm. Dù chè Tân Cương nổi tiếng về chất lượng, nhưng cũng không tránh khỏi cảnh ế ẩm. Chè "xịn" cũng khó bán, chứ đừng nói đến chè từ các vùng khác. Giá chè búp khô giảm từ 150.000 đồng/kg xuống còn 120.000 đồng/kg, thậm chí có người còn phải bán với giá 85.000 đồng/kg để cắt lỗ.
Thực trạng đáng buồn: Chè đặc sản bị bỏ rơi, chè cổ thụ chết dần
Nhiều hộ dân Tân Cương đã phải ngậm ngùi bỏ chè vì không thể bù nổi chi phí sản xuất. Chè đến lứa nhưng không có người mua, họ đành bỏ mặc cho chè tàn úa trên cây. Có những gia đình còn phải thuê người phát bỏ cả những luống chè đặc sản đang độ xuân thì vì không muốn tiếp tục chịu lỗ.
Đáng buồn hơn, ngay tại đất tổ của chè Tân Cương, nơi sản sinh ra những cây chè đầu tiên cách đây hơn 100 năm và từng làm nên tên tuổi của chè Thái Nguyên với giải thưởng "chè cánh hạc" tại cuộc đấu xảo Hà Nội năm 1935, người dân cũng đang dần quay lưng với cây chè. Nhiều vườn chè cổ thụ, mang trong mình hương vị "hồn cốt" của chè Thái Nguyên, đang bị bỏ hoang hoặc đốn hạ để trồng cây khác.
Cần những giải pháp căn cơ để bảo vệ thương hiệu chè Tân Cương
Trước thực trạng đáng báo động này, chính quyền thành phố Thái Nguyên đã triển khai đề án "Bảo tồn và phát triển vùng chè đặc sản Tân Cương, giai đoạn 2021- 2025". Tuy nhiên, theo nhiều người trong nghề, việc mở rộng diện tích không phải là giải pháp tối ưu lúc này. Thay vào đó, cần tập trung vào việc quản lý chặt chẽ chất lượng sản phẩm, tìm kiếm đầu ra ổn định và có những biện pháp bảo tồn kịp thời đối với những cây chè trung du cổ thụ - vốn là "báu vật" của vùng đất Tân Cương.
Câu chuyện về chè Tân Cương là một lời cảnh tỉnh về sự mong manh của thị trường nông sản. Người nông dân luôn là những người chịu thiệt thòi nhất khi giá cả bấp bênh. Với sự chung tay của các cấp chính quyền và các doanh nghiệp, người làm chè Tân Cương sẽ sớm vượt qua giai đoạn khó khăn này và tiếp tục gìn giữ, phát triển thương hiệu chè đặc sản đã làm nên tên tuổi của vùng đất này.
Bảo Anh