Cụ thể, mức lương cao nhất của công chức và viên chức, tương ứng với bậc 3 của chuyên gia cao cấp (bằng lương của bộ trưởng), cũng sẽ được nới rộng từ hệ số 10 lên 12. Vì vậy, mức lương mới cao nhất của họ dự kiến sẽ vượt xa con số 18 triệu đồng như hiện nay. Ngoài mức lương cơ bản này, chế độ tiền lương mới còn điều chỉnh lại các loại phụ cấp, chiếm tối đa 30% tổng quỹ lương (trong đó có trường hợp cao hơn 30% hoặc thấp hơn 30%) và 10% tiền thưởng. Mức lương thấp nhất của khu vực công bằng mức lương thấp nhất bình quân vùng của khu vực doanh nghiệp. Trả lương theo vị trí việc làm sẽ thay thế hệ thống bảng lương hiện hành theo nguyên tắc chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.
Mục tiêu cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW
Với mục tiêu xây dựng hệ thống chính sách tiền lương quốc gia một cách khoa học, minh bạch, phù hợp với tình hình thực tiễn đất nước, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và chủ động hội nhập quốc tế. Bảo đảm đời sống của người hưởng lương và gia đình người hưởng lương, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
Nhà nước trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo, phù hợp với nguồn lực của Nhà nước và nguồn thu sự nghiệp dịch vụ công, bảo đảm tương quan hợp lý với tiền lương trên thị trường lao động; thực hiện chế độ đãi ngộ, khen thưởng xứng đáng theo năng suất lao động, tạo động lực nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, góp phần làm trong sạch và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế; đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Ảnh minh họa
Điểm đáng chú ý
Phân loại vị trí việc làm: Khi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 sẽ có 2 cách để phân loại vị trí việc làm: Theo khối lượng công việc và tính chất, nội dung công việc. Tuy vây, hiện nay, khái niệm "trả lương theo vị trí việc làm" vẫn chưa được định nghĩa một cách cụ thể. Thế nhưng, có thể giải thích dựa trên các khái niệm "vị trí việc làm" của cán bộ, công chức (tại Khoản 3 Điều 7 Luật Cán bộ, công chức 2008): Vị trí việc làm là công việc gắn với chức danh, chức vụ, cơ cấu và ngạch công chức để xác định biên chế và bố trí công chức trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Như vậy, trả lương theo vị trí việc làm đối với công chức là trả lương theo từng công việc gắn với chức danh, chức vụ, cơ cấu và ngạch cụ thể. Trả lương theo vị trí việc làm sẽ thay thế hệ thống bảng lương hiện hành theo nguyên tắc chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.
Có 5 bảng lương mới theo vị trí việc làm khi cải cách tiền lương.Theo tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW 2018, khi thực hiện cải cách tiền lương sẽ xây dựng, ban hành hệ thống 5 bảng lương mới cán bộ công chức và lực lượng vũ trang theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo thay thế hệ thống bảng lương hiện hành; chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.
Cơ sở để xây dựng bảng lương mới
Căn cứ theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018, có 05 yếu tố chính để xây dựng bảng lương mới đối cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang như sau:
- Bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay, xây dựng mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới.
- Thực hiện thống nhất chế độ hợp đồng lao động theo quy định của Bộ luật Lao động (hoặc hợp đồng cung cấp dịch vụ) đối với những người làm công việc thừa hành, phục vụ (yêu cầu trình độ đào tạo dưới trung cấp), không áp dụng bảng lương công chức, viên chức đối với các đối tượng này.
- Xác định mức tiền lương thấp nhất của công chức, viên chức trong khu vực công là mức tiền lương của người làm công việc yêu cầu trình độ đào tạo trung cấp (bậc 1) không thấp hơn mức tiền lương thấp nhất của lao động qua đào tạo trong khu vực doanh nghiệp.
- Mở rộng quan hệ tiền lương làm căn cứ để xác định mức tiền lương cụ thể trong hệ thống bảng lương, từng bước tiệm cận với quan hệ tiền lương của khu vực doanh nghiệp phù hợp với nguồn lực của Nhà nước.
- Hoàn thiện chế độ nâng bậc lương thường xuyên và nâng bậc lương trước thời hạn đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang phù hợp với quy định của bảng lương mới.
Bỏ lương cơ sở và hệ số lương hiện nay
Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 đưa ra lộ trình thực hiện cải cách tiền lương từ năm 2021 đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Đến năm 2025, tiền lương thấp nhất của cán bộ, công chức, viên chức cao hơn mức lương thấp nhất bình quân các vùng của khu vực doanh nghiệp. Đến năm 2030, tiền lương thấp nhất của cán bộ, công chức, viên chức bằng hoặc cao hơn mức lương thấp nhất của vùng cao nhất của khu vực doanh nghiệp.
Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 nêu rõ một trong các yếu tố cụ thể để thiết kế bảng lương mới là bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay, xây dựng mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới.
Gộp và bỏ phụ cấp
Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 sẽ gộp phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm (gọi chung là phụ cấp theo nghề) áp dụng đối với công chức, viên chức của những nghề, công việc có yếu tố điều kiện lao động cao hơn bình thường và có chính sách ưu đãi phù hợp của Nhà nước (giáo dục và đào tạo, y tế, toà án, kiểm sát, thi hành án dân sự, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường,...).
Gộp phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thành phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức); phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ); phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị - xã hội; phụ cấp công vụ (do đã đưa vào trong mức lương cơ bản); phụ cấp độc hại, nguy hiểm (do đã đưa điều kiện lao động có yếu tố độc hại, nguy hiểm vào phụ cấp theo nghề).
Phù hợp vị trí việc làm và không thấp hơn lương hiện hưởng
Việc trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo, phù hợp với nguồn lực của Nhà nước và nguồn thu sự nghiệp dịch vụ công, bảo đảm tương quan hợp lý với tiền lương trên thị trường lao động. Đồng thời, thực hiện chế độ đãi ngộ và khen thưởng xứng đáng theo năng suất lao động, tạo động lực nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, góp phần trong sạch và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị.
Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế; đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Việc này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho công chức phát triển sự nghiệp mà còn giúp thu hút và giữ chân những công chức tài năng. Từ đó đẩy mạnh sự phát triển và hiệu quả cho hệ thống bộ máy công nhân viên chức Việt Nam. Đồng thời đảm bảo đời sống của người hưởng lương và gia đình, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.