Việt Nam đang khẳng định vị thế là thị trường xuất khẩu chè lớn thứ 8 trên thế giới, với mức tăng trưởng ấn tượng trong 7 tháng đầu năm 2024. Tuy nhiên, tỷ trọng nhập khẩu chè Việt Nam từ các thị trường lớn vẫn còn hạn chế, đặt ra thách thức và cơ hội mở rộng thị phần.
Theo số liệu từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), xuất khẩu chè Việt Nam trong tháng 7/2024 đạt mức tăng trưởng đáng kể so với cùng kỳ năm trước, cả về lượng và giá trị. Xuất khẩu chè trong tháng 7/2024 đạt mức tăng trưởng ấn tượng, với 16 nghìn tấn chè được xuất khẩu, trị giá 29 triệu USD, tăng lần lượt 14,5% về lượng và 6,8% về trị giá so với tháng trước đó. Tính chung 7 tháng đầu năm, xuất khẩu chè đạt 78 nghìn tấn, trị giá 135 triệu USD, tăng trưởng lần lượt 32,7% và 34,8% so với cùng kỳ.
Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu phục hồi tại nhiều thị trường, đặc biệt là đối với các sản phẩm chè xanh, chè đen, chè ô long và chè ướp hoa. Chè xanh chiếm tỷ trọng lớn nhất trong xuất khẩu, chủ yếu hướng đến thị trường châu Á.
Thị trường tiềm năng và thách thức
Thị trường châu Á vẫn là điểm đến chủ yếu của chè Việt Nam, đặc biệt là chè xanh. Trong quý II/2024, xuất khẩu chè xanh sang châu Á chiếm tới 97,8% về lượng và 97,7% về trị giá. Tuy nhiên, thị trường này cũng đang chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các quốc gia khác.
Mặc dù đạt được kết quả khả quan, Việt Nam vẫn phải đối mặt với thách thức trong việc mở rộng thị phần tại các thị trường lớn. EU, thị trường nhập khẩu chè lớn nhất thế giới, mới chỉ chiếm 0,19% tổng trị giá nhập khẩu chè từ Việt Nam.
Tương tự, tại Pakistan, thị trường nhập khẩu chè lớn thứ hai, tỷ trọng nhập khẩu chè từ Việt Nam vẫn còn thấp và có xu hướng giảm. Các rào cản về thông tin thị trường và khó khăn trong tiếp cận khách hàng lớn là những trở ngại cần được giải quyết.
Tuy nhiên, cơ hội mở rộng thị phần vẫn rất lớn. Thị trường Hoa Kỳ đang tăng trưởng mạnh mẽ và có nhu cầu nhập khẩu chè từ Việt Nam ngày càng tăng. Đây là thị trường tiềm năng nhưng cũng đòi hỏi chất lượng sản phẩm cao và đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Thị trường Anh cũng là một điểm sáng, với nhu cầu tiêu thụ chè lớn và tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam còn thấp. Trong khi đó, thị trường Hồng Kông (Trung Quốc) đang giảm mạnh nhu cầu nhập khẩu chè, ảnh hưởng đến tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam.
Ngành chè Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác, yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và an toàn thực phẩm, cũng như những biến động của thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, cơ hội để phát triển vẫn còn rất lớn. Việt Nam có lợi thế về điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc trồng chè, cùng với truyền thống và kinh nghiệm sản xuất chè lâu đời. Để tận dụng tối đa những lợi thế này, ngành chè cần tập trung vào các giải pháp sau:
Nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm: Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các giống chè mới, áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại, chú trọng đến chất lượng và an toàn thực phẩm. Đồng thời, đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường quốc tế.
Quảng bá thương hiệu chè Việt Nam: Tăng cường quảng bá hình ảnh và thương hiệu chè Việt Nam trên trường quốc tế thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, tham gia các hội chợ triển lãm quốc tế, xây dựng thương hiệu chè Việt Nam gắn liền với chất lượng và uy tín.
Hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh chè, học hỏi kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến, mở rộng thị trường xuất khẩu
Thị trường chè Việt Nam đang đứng trước cơ hội phát triển lớn, với tiềm năng xuất khẩu dồi dào. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng này, cần có sự chung tay của các doanh nghiệp, nhà sản xuất và cơ quan quản lý trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu chè Việt Nam trên trường quốc tế.
Bảo An