Thị trường Halal đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, nhờ quy mô và tiềm năng phát triển vượt bậc. Với 2,02 tỷ người Hồi giáo trên toàn cầu vào năm 2024 và dự kiến tăng lên 2,8 tỷ vào năm 2050, nhu cầu về các sản phẩm Halal cũng không ngừng gia tăng. Giá trị nền kinh tế Halal toàn cầu hiện tại đạt 7.700 tỷ USD, dự kiến vượt mốc 10.000 tỷ USD vào năm 2028. Điều đáng chú ý, sự tăng trưởng này không chỉ đến từ các quốc gia Hồi giáo mà còn từ những nước phi Hồi giáo, nơi người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các tiêu chuẩn cao về an toàn, chất lượng và bảo vệ môi trường.
Các sản phẩm Halal phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, nguồn gốc và phương thức chế biến theo đúng quy định trong Thiên kinh Quran.
Thực phẩm Halal: Điểm sáng trong xuất khẩu nông sản
Theo Cognitive Market Research, thị trường thực phẩm Halal toàn cầu sẽ vượt 2.500 tỷ USD trong năm nay và đạt 4.900 tỷ USD vào năm 2031. Việt Nam, với nguồn tài nguyên nông sản phong phú như gạo, chè, cà phê, hạt điều, tôm và cá, đang đứng trước cơ hội lớn để khai thác thị trường này. Các sản phẩm Halal phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, nguồn gốc và phương thức chế biến theo đúng quy định trong Thiên kinh Quran. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đáp ứng được chứng nhận Halal, vốn là tấm vé thông hành quan trọng để gia nhập thị trường. Hiện tại, nhiều sản phẩm nông sản Việt Nam đã đạt các tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, GlobalGAP, HACCP và ISO, là tiền đề để được cấp chứng nhận Halal.
Lợi thế của chè Việt Nam trên thị trường Halal
Việt Nam hiện đứng thứ 5 thế giới về xuất khẩu chè, với sản phẩm đã có mặt tại hơn 100 quốc gia, trong đó các thị trường trọng điểm như Pakistan, Đài Loan, Nga, Trung Quốc, Hoa Kỳ và EU chiếm trên 70% kim ngạch. Đặc biệt, Pakistan - quốc gia Hồi giáo lớn - là thị trường tiêu thụ chè tiềm năng với yêu cầu về chứng nhận Halal bên cạnh các tiêu chuẩn quốc tế khác. Những tháng gần đây, xuất khẩu chè Việt Nam ghi nhận tăng trưởng đáng kể, với lượng xuất khẩu tháng 10/2024 đạt 14,47 nghìn tấn, trị giá hơn 26 triệu USD, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy chè Việt Nam có khả năng đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, kể cả trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.
Cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam
Thị trường Halal không chỉ giới hạn ở thực phẩm mà còn mở rộng sang các lĩnh vực như mỹ phẩm, dược phẩm, thời trang và du lịch. Các quốc gia Trung Đông, Đông Nam Á, châu Phi là những thị trường trọng điểm mà doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung khai thác. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng này, doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư vào công nghệ, đảm bảo chất lượng sản phẩm và nắm vững quy định của từng thị trường. Mỗi quốc gia đều có hệ thống tiêu chuẩn riêng, ví dụ như Pakistan yêu cầu sản phẩm còn ít nhất 50% hạn sử dụng, trong khi Đài Loan kiểm tra chặt chẽ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và EU yêu cầu truy xuất nguồn gốc nghiêm ngặt.
Đáng chú ý, một số quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ chấp nhận chứng nhận Halal từ Indonesia, mở ra cơ hội linh hoạt hơn cho doanh nghiệp Việt Nam. Song song đó, Chính phủ Việt Nam đang hoàn thiện Nghị định quản lý sản phẩm Halal, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia về Halal để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đáp ứng các yêu cầu quốc tế.
Hướng đi chiến lược cho ngành nông sản Halal
Việc đàm phán ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA) với UAE và nghiên cứu các FTA với Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ đang tạo nền tảng vững chắc cho nông sản Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Halal. Ngoài ra, sự xuất hiện của các doanh nghiệp lớn như TH True Milk và Trung Nguyên đang tạo động lực lan tỏa, khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia sản xuất và xuất khẩu sản phẩm Halal.
Việt Nam đang đứng trước cơ hội trở thành một trong những nhà cung cấp nông sản Halal hàng đầu thế giới. Để làm được điều này, doanh nghiệp cần tập trung xây dựng thương hiệu, đổi mới sản phẩm, hợp tác chiến lược và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế. Với sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức chứng nhận Halal, nông sản Việt Nam hoàn toàn có thể ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ kinh tế Halal toàn cầu.