Sự lên ngôi của ống hút thân thiện với môi trường tại Việt Nam không chỉ là một xu hướng tiêu dùng mà còn là tín hiệu tích cực trong hành trình hướng tới phát triển bền vững. Giữa bối cảnh toàn cầu kêu gọi giảm thiểu rác thải nhựa, thị trường Việt Nam đã chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ từ ống hút nhựa truyền thống sang các lựa chọn sinh học như tre, cỏ, gạo, giấy và kim loại. Đây là một cuộc cách mạng âm thầm nhưng đầy quyết liệt nơi ý thức môi trường, chính sách nhà nước và cơ hội kinh tế cùng song hành.
Sự dịch chuyển từ chính sách đến người tiêu dùng
Không phải ngẫu nhiên mà ống hút xanh lại trở thành một điểm sáng trong “mê trận” sản phẩm tiêu dùng thân thiện với môi trường. Chính phủ Việt Nam đã và đang từng bước cụ thể hóa cam kết loại bỏ nhựa dùng một lần ở các khu vực đô thị vào năm 2030. Các chính sách khuyến khích sử dụng vật liệu phân hủy sinh học và tái sử dụng đã tạo ra cú hích lớn cho doanh nghiệp nội địa đầu tư vào sản xuất các loại ống hút thay thế.
Ống hút xanh đang trở thành “tâm điểm” mới của ngành F&B Việt.
Cùng lúc, nhận thức của người tiêu dùng đặc biệt là giới trẻ cũng đang thay đổi nhanh chóng. Trong một xã hội ngày càng toàn cầu hóa, nơi những câu chuyện về biến đổi khí hậu, rác nhựa đại dương và ô nhiễm môi trường không còn xa lạ, sự lựa chọn một chiếc ống hút trở thành một tuyên ngôn tiêu dùng. Đó không chỉ là hành vi mua sắm mà còn là hành vi thể hiện lối sống, trách nhiệm và bản sắc.
Từ chuỗi F&B đến khách du lịch: Cầu nối tăng trưởng
Statista dự báo thị trường đồ uống tại Việt Nam sẽ đạt 0,9 tỷ USD trong năm 2024 và tiếp tục tăng trưởng 10%/năm cho đến năm 2029. Song hành cùng đó, nhu cầu sử dụng ống hút đặc biệt là trong mảng đồ uống mang đi cũng không ngừng tăng cao. Các chuỗi F&B lớn như The Coffee House, Phúc Long hay Trung Nguyên đã mạnh tay thay thế ống hút nhựa bằng những lựa chọn thân thiện hơn, không chỉ để đáp ứng thị hiếu khách hàng mà còn củng cố hình ảnh thương hiệu gắn liền với trách nhiệm xã hội.
Trong khi đó, ngành du lịch cũng đóng vai trò chất xúc tác đáng kể. Các điểm đến sinh thái như Phú Quốc, Hội An hay Sa Pa vốn được yêu thích bởi du khách quốc tế đang chuyển mình xanh hóa dịch vụ. Ống hút thân thiện với môi trường trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển du lịch bền vững.
Tiềm năng xuất khẩu: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp nhỏ
Với nhu cầu toàn cầu tăng vọt về sản phẩm xanh, Việt Nam có thể tận dụng lợi thế về tài nguyên tự nhiên, nguồn lao động dồi dào và mạng lưới sản xuất hiện hữu để trở thành trung tâm xuất khẩu ống hút sinh học. Các thị trường như châu Âu, Bắc Mỹ, Hàn Quốc hay Nhật Bản – nơi lệnh cấm nhựa dùng một lần đã có hiệu lực – đang khát khao những giải pháp thay thế hợp lý cả về chi phí lẫn tác động môi trường.
Tuy nhiên, đây cũng là bài toán không dễ với các doanh nghiệp nhỏ. Chi phí sản xuất cao, khó mở rộng quy mô và thiếu vốn đầu tư khiến nhiều đơn vị khó tiếp cận thị trường quốc tế. Ví dụ, trong khi một ống hút nhựa chỉ có giá 100–200 đồng, ống hút thân thiện rẻ nhất hiện nay cũng khoảng 500 đồng – mức chênh lệch không nhỏ cho các chuỗi nhỏ hoặc người tiêu dùng đại chúng.
Bài toán chất lượng và nhận thức: Những rào cản cần vượt qua
Không thể phủ nhận rằng không phải mọi loại ống hút xanh đều “xanh” một cách hoàn hảo. Một số loại ống hút giấy, gạo hay tinh bột sắn có thể bị mềm nhanh trong nước, làm giảm trải nghiệm người dùng. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục cải tiến kỹ thuật, tối ưu chi phí nhưng không đánh đổi chất lượng sản phẩm.
Đồng thời, giáo dục người tiêu dùng vẫn là một hành trình dài. Một bộ phận khách hàng vẫn cho rằng ống hút xanh chỉ là "trào lưu" đắt đỏ, không nhận thức được tác động môi trường tích cực của lựa chọn tiêu dùng này. Điều này càng nhấn mạnh vai trò của truyền thông, giáo dục cộng đồng và các chiến dịch thương hiệu tập trung vào giá trị bền vững lâu dài.
Thị trường ống hút thân thiện với môi trường tại Việt Nam đang ở giai đoạn bùng nổ, nhưng cũng đứng trước những ngã rẽ quan trọng. Giữa bài toán lợi nhuận và ý thức, chỉ những doanh nghiệp biết cân bằng giữa hiệu quả kinh tế và giá trị bền vững mới có thể vươn xa. Khi từng chiếc ống hút không còn là vật phẩm dùng rồi bỏ, mà trở thành biểu tượng của một lối sống, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội định hình tương lai của ngành công nghiệp xanh ngay từ những điều nhỏ bé nhất.