Trong thời đại toàn cầu hóa và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, thương mại điện tử (TMĐT) không còn là “làn sóng mới” mà đã trở thành nền tảng cốt lõi của nền kinh tế hiện đại. Tại Việt Nam, TMĐT đang phát triển với tốc độ ấn tượng, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy xuất khẩu và khẳng định thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế. Theo Bộ Công Thương, TMĐT Việt Nam duy trì mức tăng trưởng khoảng 20% mỗi năm; dự báo đến năm 2025, quy mô thị trường có thể đạt 25 tỷ USD, tương đương 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Trong bức tranh đầy năng động ấy, chè thảo mộc Việt, sản phẩm mang đậm bản sắc tự nhiên và tri thức truyền thống, đang đứng trước cơ hội lớn để vươn tầm toàn cầu nhờ sức mạnh của công nghệ số.
Vida Farm đạt doanh thu triệu đô sau một năm bán trà thảo mộc tự nhiên trên Amazon, sử dụng 100% nguyên liệu nông sản Việt như mãng cầu xiêm, khổ qua, hoa dâm bụt, gừng, nghệ, trà xanh.
Từ bao đời nay, trà và thảo mộc đã là một phần không thể thiếu trong đời sống người Việt. Không chỉ là thức uống giải khát, chúng còn được xem như bài thuốc dân gian, gắn liền với tri thức y học cổ truyền phương Đông. Từ cao nguyên Lâm Đồng với atiso, đến đồng bằng Bắc Bộ với hoa cúc, cam thảo, sả, hay miền núi phía Bắc với gừng, quế, hồi, mỗi loại thảo mộc là một “đại sứ thiên nhiên”, mang trong mình hương vị và tinh túy của đất Việt. Chính sự đa dạng ấy giúp chè thảo mộc Việt có lợi thế đặc biệt trong xu hướng tiêu dùng mới của thế giới: hướng về tự nhiên, lành mạnh và bền vững.
Theo báo cáo của Statista năm 2025, doanh thu thị trường trà thảo mộc toàn cầu dự kiến vượt 15 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng trung bình 6,5% mỗi năm. Xu hướng “healthy living”, sống xanh, giảm đường, giảm caffeine và ưu tiên sản phẩm hữu cơ, đang lan tỏa mạnh mẽ ở châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong bối cảnh đó, Việt Nam là quốc gia có hệ sinh thái thảo mộc phong phú và khí hậu đa dạng, đang sở hữu “mỏ vàng xanh” đầy tiềm năng. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành giá trị kinh tế, ngành chè thảo mộc cần một “cánh cửa” để bước ra thế giới, và thương mại điện tử chính là chiếc chìa khóa vàng cho hành trình ấy.
Trước đây, việc xuất khẩu chè thảo mộc Việt chủ yếu thông qua trung gian nhập khẩu, khiến biên lợi nhuận thấp và thương hiệu Việt mờ nhạt trên kệ hàng quốc tế. Nhưng với sự phát triển của các sàn TMĐT toàn cầu như Amazon, Alibaba, Shopee Global hay Tiki Global, bức tranh đã hoàn toàn thay đổi. Chỉ với vài thao tác số hóa, từ đăng ký gian hàng, chuẩn hóa hình ảnh, mô tả sản phẩm đến xây dựng câu chuyện thương hiệu, các doanh nghiệp và hộ sản xuất Việt đã có thể tiếp cận trực tiếp hàng triệu người tiêu dùng toàn cầu mà không cần qua khâu trung gian.
Thương mại điện tử không chỉ giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý, mà còn mang đến công cụ tiếp thị kỹ thuật số mạnh mẽ. Từ SEO, quảng cáo hiển thị, đến video kể chuyện về quy trình trồng, hái và sấy trà, mọi yếu tố đều góp phần xây dựng niềm tin và cảm xúc với khách hàng. Một hình ảnh nông trại xanh mướt ở Đà Lạt, người nông dân tỉ mỉ hái từng búp atiso, hay những chiếc ấm sành cũ kỹ nơi miền núi Bắc Kạn có thể trở thành “chất xúc tác” khiến người tiêu dùng quốc tế yêu mến sản phẩm Việt hơn.
Thực tế, đã có nhiều câu chuyện thành công truyền cảm hứng. Atiso Đà Lạt, Trà Gừng Quảng Nam hay Trà Cúc Hoa Bắc Giang là những thương hiệu tiên phong đưa sản phẩm lên Amazon và Alibaba. Nhờ đầu tư hình ảnh chuyên nghiệp, nội dung truyền thông hấp dẫn và chứng nhận hữu cơ minh bạch, các sản phẩm này đã nhận được đơn hàng từ Mỹ, Nhật, Hàn Quốc và châu Âu. Thậm chí, nhiều thương hiệu nhỏ lẻ tại Việt Nam cũng tận dụng nền tảng nội địa như Shopee, Tiki, TikTok Shop để tiếp cận người tiêu dùng trong và ngoài nước thông qua livestream và video ngắn, xu hướng bán hàng hiện đại, tiết kiệm chi phí và đầy tính sáng tạo.
Mới đây Vida Farm, thương hiệu trà thảo mộc Việt đã đạt doanh thu triệu đô chỉ sau một năm trên Amazon. Khởi đầu từ khát vọng mang hương vị thiên nhiên Việt ra thế giới, Vida Farm chọn chiến lược xây dựng thương hiệu riêng thay vì bán nguyên liệu thô. Sản phẩm được định vị là “thức uống thảo mộc tự nhiên, tốt cho sức khỏe”, nhắm đến đối tượng khách hàng quan tâm lối sống lành mạnh. Các loại trà từ mãng cầu xiêm, hoa dâm bụt, khổ qua đến nghệ đều được chế biến thủ công, đóng gói bằng bao bì kraft thân thiện môi trường. Bên cạnh đó, doanh nghiệp sử dụng hiệu quả các công cụ của Amazon như FBA, Brand Registry và A+ Content để tối ưu logistics và nâng tầm hình ảnh thương hiệu. Kết quả, Vida Farm không chỉ lọt top đầu ngành hàng trà thảo mộc mà còn góp phần khẳng định vị thế nông sản Việt trong thương mại điện tử toàn cầu.
Điều đáng quý là TMĐT mang lại cơ hội công bằng cho mọi quy mô sản xuất. Một hợp tác xã nhỏ ở Mộc Châu hay hộ nông dân tại Bắc Kạn vẫn có thể giới thiệu trà sả gừng, trà quế hồi của mình đến người tiêu dùng ở châu Âu, miễn là sản phẩm đạt chuẩn và câu chuyện được kể đúng cách. TMĐT đã dân chủ hóa con đường xuất khẩu, khi sức mạnh không còn nằm ở vốn lớn hay hệ thống phân phối, mà ở chất lượng sản phẩm và chiến lược truyền thông thông minh.
Tuy nhiên, để chè thảo mộc Việt thực sự chinh phục thị trường toàn cầu, TMĐT chỉ là điều kiện mở đầu. Điều cốt lõi nằm ở việc xây dựng niềm tin thông qua chất lượng, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO, USDA Organic hay EU Organic. Doanh nghiệp cần đầu tư vào bao bì, thiết kế nhận diện, và kể câu chuyện thương hiệu gắn liền với di sản thiên nhiên, văn hóa uống trà và tri thức y học cổ truyền Việt Nam. Song song đó, Nhà nước và hiệp hội ngành hàng cần hỗ trợ đào tạo kỹ năng số, logistics quốc tế, và bảo hộ thương hiệu, giúp chè thảo mộc Việt không chỉ xuất khẩu thành công, mà còn xây dựng hình ảnh bền vững trên thị trường quốc tế.
Mỗi ly trà thảo mộc Việt là kết tinh của khí hậu, thổ nhưỡng và bàn tay khéo léo của người nông dân. Nhưng để hương vị ấy được lan tỏa tới năm châu, thương mại điện tử chính là con đường nhanh nhất, minh bạch nhất và hiệu quả nhất. TMĐT không chỉ mở rộng thị trường, mà còn trở thành cầu nối văn hóa, đưa hình ảnh “chén trà an lành” của Việt Nam đến với thế giới. Và có lẽ, trong một buổi sớm mai ở Paris, New York hay Tokyo, khi ai đó nhấp một ngụm trà gừng, cam thảo ấm nồng, họ sẽ cảm nhận được một phần linh hồn Việt, thứ hương vị vừa mộc mạc, vừa sâu sắc, đang khẽ lan tỏa trong từng làn khói trà.