Thưởng trà và ăn bánh ngọt theo cách của người Nhật: Bạn đã thử chưa?

Thông thường, một buổi thưởng thức trà đạo “chuẩn” cần được thực hiện trong phòng trà. Mỗi gia đình người Nhật đều có một khoảng không gian riêng để làm phòng trà. Là nơi mọi người quây quần bên nhau cùng thưởng thức tách trà thơm nóng, bỏ đi những bận rộn của một ngày đã qua, tự tạo cho tâm hồn sự bình yên nhất định.

Bốn nguyên tắc cơ bản của Trà đạo bao gồm Hòa - Kính - Thanh - Tịch. Cụ thể các nguyên tắc này được hiểu như sau:

• Hòa: Chính là sự hài hòa trong tất cả các yếu tố khi ngồi thưởng trà. Hài hòa giữa đất và trời, giữa người với người….

• Kính: Được xem là sự kính trọng của người thưởng trà với các sự vật khác nhau, giữa người với người. Sự kính trọng này đạt đến cảnh giới khi mọi sự hòa hợp với nhau ở đỉnh điểm.

• Thanh: Là lòng tôn kính với vạn vật đạt tới sự không phân biệt thì tấm lòng trở nên thanh thản, yên tĩnh.

• Tịch: Được hiểu là lòng thanh thản, sự nhẹ nhàng không vướng bận ưu phiền khi thưởng trà.

Cách pha trà

Chưa nói đến nghệ thuật trà đạo, ngay cả việc thưởng trà thông thường cũng không hề đơn giản. Từ cách cầm chén, cách uống trà đến những món ăn kèm đều thể hiện bản sắc văn hóa rất riêng của xứ sở hoa anh đào. 

Về pha trà, đối với loại trà xanh bình thường, công đoạn “pha trà” được chia thành 3 lần:

• Lần thứ nhất: Trà được pha với nước nóng ở khoảng 60ºC, ngấm trà khoảng 2 phút trước khi rót cho khách. Nước pha trà lần đầu luôn được coi là đậm đà nhất, mùi vị trà thấm vào vị giác nhiều nhất.

• Lần thứ hai: Trà được pha với nước nóng khoảng 80ºC khoảng 30 - 40 giây. Nước trà thứ hai tuy đã mất đi chút ít vị trà nhưng vẫn dậy hương trà thơm ngon tạo nên nét độc đáo của trà xanh Nhật Bản.

• Lần thứ ba: Nước pha ở nhiệt độ khoảng 90ºC khoảng 30 - 40 giây.

Đối với những loại trà ngon đặc biệt, người Nhật có thể pha trà lần thứ 4 hay lần thứ 5 (cách thức pha như lần thứ 3) mà nước trà vẫn xanh và còn mùi vị. Khi pha trà còn cần phải chú ý đến lượng nước pha trà sao cho vừa đủ để mỗi lần rót trà cho khách phải hết trọn vẹn nước trong bình pha trà. Nếu còn sót lại sẽ làm giảm chất lượng của lần uống trà kế tiếp vì sai nhiệt độ và làm mất màu xanh của trà. Không chỉ có nhiều đặc điểm đặc biệt về cách pha trà, uống trà, người Nhật còn xây dựng nên nhiều nét văn hóa đẹp khác khiến họ tự hào, trong đó có văn hóa tặng quà.

Cách thưởng trà

Nếu bạn là khách du lịch đến Nhật Bản và được mời dùng trà, hãy chú ý những quy tắc sau: Đầu tiên, bạn cần nhấc nắp chén lên sao cho đúng chuẩn với tay phải. Giữ phần núm trên nắp chén bằng tay phải, sau đó mở nắp bằng cách nhấc phần phía trong lên trước để có thể ngửi mùi hương tỏa ra từ nước trà.

Đặt tay trái lên nắp chén, sau đó di chuyển tay phải sang mép bên phải của chiếc nắp. Dùng tay phải đặt nắp chén cẩn thận dưới miệng đĩa đựng chén trà. Thao tác này giúp cố định nắp chén dưới đĩa, tránh chiếc nắp bị rung lắc hay di chuyển trên mặt bàn. Tiếp theo, hãy cầm chén bằng tay phải và đặt lên trên tay trái.

Bạn có thể chiêm ngưỡng toàn bộ nét tinh tế trên chiếc chén khi đặt phần hoa văn chính đối diện với mình. Sau đó, hãy xoay chiếc chén đi 45 độ và bắt đầu uống trà. Đừng uống trà trực tiếp từ phần chén in hoa văn chính.

Cách ăn bánh ngọt

Khi uống trà, người Nhật thường ăn kèm với bánh ngọt để tăng thêm hương vị cho trà. Các loại bánh ngọt cũng rất đa dạng, không chỉ có hương vị ngon mà đặc biệt, chúng còn được trang trí cầu kỳ và rất tinh xảo.

Những chiếc bánh ngọt được làm vô cùng đẹp mắt để kích thích cả thị giác và vị giác của bạn. Hương thơm và cấu trúc của chiếc bánh cũng rất quan trọng. Để cắt bánh, trước hết bạn cần bắt đầu với góc phần tư phía dưới bên tay phải, sau đó mới tiếp tục cắt phần phía trên.

Đưa góc phần tư bánh vừa cắt lên miệng và ăn. Thưởng thức vẻ đẹp bên trong bánh qua góc bị cắt, sau đó mới ăn nốt ba phần còn lại. Việc chiêm ngưỡng các lớp màu sắc bên trong bánh cũng vô cùng thú vị vì chúng hoàn toàn khác so với bên ngoài.

Khi ăn bánh, bạn sẽ cầm một mảnh giấy gọi là “Kaishi” giống như chiếc khăn giấy. Giữ mảnh giấy này trên tay trái để hứng những mảnh vụn rơi xuống. Sau khi dùng xong, bạn phải mang mảnh giấy này theo chứ không được để lại trên mặt bàn. Một lưu ý nữa là phải ăn hết bánh trong miệng rồi mới uống trà, không nên vừa ăn vừa uống, có thể mới cảm nhận hết được hương vị độc đáo khi thưởng thức trà đạo Nhật Bản.

Với bất cứ món ăn hay đồ uống nào, ngoài hương vị thì bạn cũng cần chú ý đến cách thưởng thức chúng nữa. Nếu có dịp uống trà theo phong cách Nhật Bản, bạn hãy thử làm theo những bước trên để cảm nhận được sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực của quốc gia này.

Di Vũ (t/h)