Trà vàng có nguồn gốc từ vùng Mông Đính, Tứ Xuyên từ thời nhà Minh và được phân loại chính thức vào thời nhà Thanh. Tương truyền, trong lịch sử, trà vàng là loại trà dành cho hoàng gia vì chúng có màu vàng tượng trưng cho hoàng quyền. Dân chúng ngày xưa rất ít khi thấy được loại trà này. Khi chế độ phong kiến Trung Quốc bị sụp đổ, nhiều kỹ thuật sản xuất trà vàng đã thất truyền, một số chúng chỉ mới được khôi phục lại từ vài thập kỷ gần đây.
Ngày nay, bản thân trà vàng vẫn là chủng loại trà khá hiếm do kỹ thuật sản xuất phức tạp, khó tạo ra thành phẩm có chất lượng cao. Đa số các loại trà vàng đều có sản lượng rất ít và có giá đắt hơn các loại trà thông thường.
Trà vàng (hoàng trà) là loại trà thứ 2 trong gia đình trà, được chế biến từ giống cây có tên khoa học là Camellia Sinensis, trà vàng có mức độ oxy hóa tương tự với trà trắng. Sau khi hái lá trà, thông qua quá trình chế biến sẽ tạo ra 7 dòng trà khác nhau có tên gọi tuần tự như sau: trà trắng, trà vàng, trà xanh, trà oolong, hồng trà, trà đen và trà phổ nhĩ.
Trà vàng là một chủng loại trà được oxy hóa nhẹ, với độ oxy hóa nằm giữa 15 – 35%. Cách thức sản xuất của trà vàng về tổng quát gồm có bước sao trà, vò trà, ủ vàng và sấy khô.
“Ủ vàng” là khâu sản xuất có tính chất quyết định để phân biệt trà vàng với các loại trà khác. Để tiến hành ủ vàng, trà xanh sau khi được sao xào và vò mềm thì được bao bọc trong môi trường kín để lợi dụng hơi ẩm thúc đẩy quá trình oxy hóa và thủy phân làm biến đổi các thành phần của lá chè tươi như chất diệp lục, chất catechin, axit amin, tạo cho lá trà có màu ngả vàng và nước trà có màu vàng kim. Hương vị của trà vàng vì vậy mà khác biệt so với trà xanh.
Phương pháp ủ vàng của trà vàng thì không phải chỉ có một cách chung, mà chúng có nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào tập tục của địa phương sản xuất. Có phương pháp tiến hành thì chỉ cần vài giờ, nhưng có phương pháp lại cần đến 2 – 3 ngày để hoàn thành. Có loại thì chỉ cần ủ một lần sau đó sấy khô, có loại thì vừa ủ vừa sấy khô luân phiên nhau vài lần.
Quân Sơn Ngân Châm là loại trà vàng nổi tiếng nhất, được sản xuất ở vùng núi Quân Sơn giữa hồ Động Đình, thành phố Nhạc Dương tỉnh Hồ Nam. Quân Sơn Ngân Châm được làm từ những búp non mềm nhất của cây chè, hoàn toàn không có lá. Loại trà này được xếp vào danh sách 10 loại trà nổi tiếng nhất (thập đại danh trà) của Trung Quốc.
Trà vàng nói chung có mùi thơm dễ chịu và vị ngọt dịu như được pha lẫn giữa trà xanh và trà đen. Việc oxy hóa bằng hơi ẩm và thủy phân làm cho một số thành phần tạo độ hăng ở trà xanh như catechin, chất diệp lục được làm dịu bớt và chuyển sang màu vàng và phát triển hương vị của hạt dẻ, mật ong tùy theo mức độ ủ vàng. Vị nước của trà vàng êm ái, ngọt nhẹ, chát dịu; có thể có thêm chút vị chua nhẹ của trái cây họ mận mơ.
Tuy nhiên, một số loại trà vàng có hương vị như trà xanh “bị hỏng”. Đây không phải là chúng thực sự bị hỏng, mà do quá trình sản xuất đặc trưng tạo ra, thường là do việc ủ vàng làm cho lá trà bị biến đổi màu sắc và có thể mang một chút mùi “chua ủng.
Bên cạnh vị ngon đậm đà, hoàng trà còn có hiệu quả tuyệt vời trong việc bảo vệ sức khoẻ như thanh lọc cơ thể, giảm cholesterol, tốt cho tim mạch, tốt cho răng miệng, nâng cao hệ miễn dịch, chống lão hoá, ngăn chặn tế bào ung thư và giảm stress. Do vậy, Hoàng trà rất được mọi người yêu thích và tin tưởng sử dụng.