Tìm hiểu về hợp chất catechin trong trà xanh

Catechin là hỗn hợp một số polyphenol chiết xuất từ lá trà xanh (Camellia sinensis L.) và đóng vai trò quan trọng trong hoạt tính sinh học của trà. Hợp chất này không chỉ nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, hỗ trợ giảm cân, tăng cường sức khỏe tim mạch mà còn có tác dụng phòng ngừa ung thư. Sự kết hợp độc đáo của những tác dụng này biến catechin trở thành "thần dược" trong việc duy trì sức khỏe và sắc đẹp tự nhiên.

Catechin không chỉ có trong lá trà mà còn có trong trái cây thuộc họ Rosaceae, những loại trái cây này bao gồm táo và lê. Không những thế, Catechin cũng được tìm thấy trong rượu vang và socola. Tuy nhiên, trong trà xanh có chứa nồng độ cao 4 loại catechin chính bao gồm các hợp chất như catechin (C), epicatechin (EC), gallocatechin (GC), epicatechin gallate (ECG), epigallocatechin (EGC) và epigallocatechin gallate (EGCG). Trong đó, Epigallocatechin gallat (EGCG) là thành phần chính (chiếm 10-50% tổng lượng catechin) và được nghiên cứu nhiều nhất trong lá trà.

Theo đó, hàm lượng catechin trong trà xanh lớn hơn trà đen và trà ô long. Trà xanh chứa hàm lượng catechin cao nhất, chiếm khoảng 30-42% trọng lượng khô. Trà trắng có hàm lượng catechin thấp hơn, khoảng 20-25%, trong khi trà ô long và trà đen chứa ít hơn do quá trình oxy hóa.

Ảnh minh họa (nguồn Internet)
Ảnh minh họa (nguồn Internet)

Các gốc tự do, được tạo ra từ quá trình trao đổi chất hoặc do tác động từ môi trường, có khả năng gây tổn thương DNA tế bào, làm tăng nguy cơ ung thư. Catechin, đặc biệt là EGCG, giúp bảo vệ tế bào khỏi những tác động của các gốc tự do, ngăn chặn sự hình thành các đột biến gây ung thư. EGCG còn được chứng minh là ngăn chặn quá trình sao chép tế bào ung thư bằng cách ức chế các enzyme peroxidase - tác nhân kích hoạt sự nhân bản của các tế bào ác tính.

Tại Nhật Bản, một nghiên cứu dịch tễ học cho thấy mối quan hệ nghịch đảo giữa việc uống trà xanh thường xuyên và tỷ lệ tử vong chuẩn hóa do ung thư. Một số nghiên cứu theo dõi về các giáo viên nữ Chanoyu (trà đạo Nhật Bản) cũng cho thấy tỷ lệ tử vong của họ bao gồm cả các trường hợp tử vong do khối u ác tính thấp một cách đáng ngạc nhiên.

Ung thư dạ dày: Shibata Shibata - người đứng đầu Bộ phận Di truyền Ung thư tại Viện Nghiên cứu Trung tâm Ung thư Quốc gia Nhật Bản đã tiến hành nghiên cứu với 636 người sống trong một ngôi làng và phát hiện rằng những người uống hơn mười ly trà mỗi ngày giảm nguy cơ viêm dạ dày mãn tính, một tiền đề cho ung thư dạ dày. 

Ung thư đại trực tràng: Hamajima và cộng sự tại Trường Đại học Nagoya - Nhật Bản đã thực hiện nghiên cứu và phát hiện: uống trà xanh có liên quan đến giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Kết quả cho thấy uống ít nhất 1-2 tách trà xanh mỗi ngày giúp cải thiện hàm lượng pepsinogen huyết thanh, một yếu tố liên quan đến ung thư đại trực tràng. Thêm vào đó, polyphenol trong chè xanh làm giảm 50% lượng prostaglandin E2 (một yếu tố gây viêm) được tổng hợp trong niêm mạc trực tràng 4 giờ sau uống.

Ung thư bàng quang và thận: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống trà xanh có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư bàng quang và thận. Các nhà khoa học từ Đại học Y Kaohsiung ở Đài Loan tiến hành đã xem xét tác dụng của EGCG (Epigallocatechin gallate) đối với ung thư biểu mô bàng quang. Họ nhận thấy rằng EGCG ức chế các con đường truyền tín hiệu liên quan đến sự phát triển và tồn tại của tế bào ung thư, mở ra hướng điều trị mới cho bệnh nhân ung thư bàng quang​.

Ngoài ra, một nghiên cứu khác đã xem xét mối liên hệ giữa việc uống trà xanh và nguy cơ mắc ung thư thận. Kết quả cho thấy việc tiêu thụ trà xanh thường xuyên có thể liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư thận, nhờ vào tác dụng chống oxy hóa và kháng viêm của EGCG.

Ung thư tuyến tiền liệt: Một nghiên cứu nổi bật được thực hiện bởi nhóm Nghiên cứu tại Đại học Quốc gia Kyungpook - Hàn Quốc, đã chỉ ra rằng catechin trong trà xanh có thể giảm hoạt động của enzym 5-α-Reductase (enzyme chịu trách nhiệm chuyển hóa testosterone thành dihydrotestosterone), một hormone có liên quan đến sự phát triển của ung thư tuyến tiền.Jain và cộng sự với nghiên cứu trên 1254 người Canada gần đây cho thấy khi uống 500 ml nước trà/ngày giúp giảm 30 % nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư da: Một số nghiên cứu khác cũng đã chứng minh hiệu quả của EGCG trong việc ngăn ngừa ung thư da. Chẳng hạn, nghiên cứu tại Đại học Rutgers (Hoa Kỳ) phát hiện rằng EGCG có thể làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư da bằng cách ức chế hoạt động của các enzyme MMPs (matrix metalloproteinases), vốn góp phần quan trọng trong việc phá hủy cấu trúc mô và thúc đẩy sự lan rộng của khối u. Ngoài ra, EGCG còn giúp giảm thiểu viêm nhiễm và bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do tia UV gây ra.

Ung thư vú: Trong nhiều thí nghiệm khác nhau ở những con chuột bị khối u ở vú được cho uống chè xanh, so sánh với những con chuột tương tự cho uống nước lã. Kết quả cho thấy những con chuột cho uống chè xanh giảm kích thước khối u, còn những khối u mới chậm phát triển hơn.

Các nhà khoa học tại Đại học Kyoto ở Nhật Bản đã phát hiện ra rằng trà xanh có thể kích hoạt quá trình apoptosis, hay còn gọi là quá trình chết tế bào theo chương trình, trong các tế bào ung thư vú. Đáng chú ý, nghiên cứu của họ cũng cho thấy trà xanh có khả năng ngăn chặn sự di căn của tế bào ung thư vú ác tính đến các cơ quan quan trọng như phổi và gan. Đây là một phát hiện quan trọng, mở ra hướng mới trong việc điều trị ung thư vú, đặc biệt là trong việc kiểm soát sự lây lan của khối u.

Tại Nhật Bản, một nghiên cứu dịch tễ học cho thấy mối quan hệ nghịch đảo giữa việc uống trà xanh thường xuyên và tỷ lệ tử vong chuẩn hóa do ung thư. Một số nghiên cứu theo dõi về các giáo viên nữ Chanoyu (trà đạo Nhật Bản) cũng cho thấy tỷ lệ tử vong của họ bao gồm cả các trường hợp tử vong do khối u ác tính thấp một cách đáng ngạc nhiên.

Ảnh minh họa (nguồn Internet)
Ảnh minh họa (nguồn Internet)

Catechin trong trà có nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe đặc biệt là khả năng phòng chống ung thư của nó. Tuy nhiên, để phòng ngừa ung thư, bạn nên xét nghiệm tầm soát ung thư định kỳ, tuân thủ chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh như ăn trái cây, rau quả; duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thường xuyên. Sức khỏe của bạn được gói gọn trong lối sống và gen của bạn, vì vậy ngay cả khi bạn uống trà xanh cả ngày, bạn cũng cần chăm sóc bản thân theo những cách tích cực nhất.

 

Phương Linh

Từ khóa: