Tây Nguyên, nơi thác Đamb’ri đổ xuống bọt trắng xóa và những lớp sương mù dày đặc ôm trọn rừng cây mỗi sáng, có một giống trà được mệnh danh là “tặng phẩm của sương” trà Bạch Mao. Không phải loại trà nào cũng có thể mang danh “Bạch Mao”, bởi nó chỉ mọc và phát triển trong điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu vô cùng đặc thù: độ cao hơn 1.200 mét, nền nhiệt quanh năm khoảng 20°C và vùng đất thường xuyên được bao phủ bởi sương mù.
Trà Bạch Mao khi pha có màu xanh nhạt ánh hồng, vị chát thanh lan nhẹ rồi hóa ngọt hậu dịu dàng, để lại dư vị tinh tế và đầy chiều sâu.
Chính vì thế, người xưa nơi đây mới gọi trà này là “mù xà” trà của mây mù. Búp trà non phủ một lớp lông mao trắng muốt như sương mai, nhỏ bé, tinh khôi và rất dễ tổn thương nếu không được thu hái đúng cách. Bạch Mao là loại trà hoang dã, sinh trưởng tự nhiên dưới tán rừng già, hấp thụ hơi ẩm, tinh khí trời đất và hoàn toàn không sử dụng hóa chất. Điều đó khiến mỗi mẻ trà trở thành một sự hiếm hoi và quý giá, là kết tinh của cả quá trình sống chậm và thuận theo tự nhiên.
Từng búp trà – Từng nhịp đập của sương mai
Thời điểm thu hái trà Bạch Mao cũng phải chọn lựa kỹ lưỡng. Khoảng 7 đến 10 giờ sáng là thời điểm lý tưởng khi búp trà còn đọng sương nhưng chưa bị ánh mặt trời làm bay hơi hương vị. Người hái trà phải là những người nhiều kinh nghiệm, chỉ cần nhìn màu xanh của búp, độ co giãn của lá là có thể biết được trà đã “chín” vừa độ hay chưa.
Bạch Mao không chỉ là một loại trà, mà còn là một nghi thức sống. Sau khi hái, trà được làm héo trong bóng râm, rồi sấy bằng than củi truyền thống thứ lửa dịu, không sốc nhiệt nhưng giữ trọn vẹn hương trà. Người làm trà phải canh lửa từng giai đoạn, không thể nóng vội. Khi đạt độ khô vừa tới, trà bắt đầu tỏa hương: một mùi thơm rất riêng, dịu mát như hương hoa cỏ dại sau mưa, thoang thoảng mùi sữa và cốm non, đôi khi có chút nồng nhẹ của gió núi và lửa sấy.
Hình dạng thành phẩm cũng đặc biệt: từng sợi trà mảnh như tơ, giòn mà không vụn, đầu cánh trà còn vương lớp lông trắng như tuyết. Sự hoàn mỹ này không thể tạo ra bằng máy móc công nghiệp nó chỉ đến từ đôi tay con người và sự kiên nhẫn của thời gian.
Một khúc nhạc nhẹ trong thế giới trà
Nếu hồng trà là những nốt trầm đậm đà, lục trà là thanh âm sảng khoái thì Bạch Mao trà là một khúc nhạc nhẹ, chậm rãi và trong trẻo. Nước trà sau khi pha có màu xanh nhạt ánh hồng, trong veo như mặt hồ sớm mai. Khi đưa chén trà lên mũi, người ta không thấy mùi nồng, mà chỉ cảm nhận được một làn hương rất nhẹ thoảng qua như cơn gió lướt vai.
Nhấp ngụm đầu tiên, vị chát thanh lan nhẹ trên đầu lưỡi rồi nhanh chóng chuyển thành ngọt hậu dịu dàng, khiến người thưởng trà không khỏi ngạc nhiên. Hương vị ấy không quá đậm, nhưng có chiều sâu. Nó gợi lên cảm giác thanh khiết, thư thái và tinh tế như tiếng đàn mộc ngân vang giữa rừng vắng.
Điều thú vị là dư vị của trà Bạch Mao kéo dài rất lâu. Ngay cả khi chén trà đã cạn, cảm giác thanh mát vẫn còn lưu lại nơi cuống họng và đầu lưỡi như một tiếng ngân chưa dứt của bản nhạc sớm mai. Đây cũng là lý do vì sao Bạch Mao rất được ưa chuộng trong các buổi trà đạo, thiền trà hay không gian cần tĩnh tâm.
Nơi trà trở thành văn hóa sống
Ở vùng đất Bảo Lộc, Bạch Mao không chỉ là một sản vật nó là một biểu tượng văn hóa. Rất nhiều gia đình nơi đây sống bằng nghề trà đã qua ba, bốn thế hệ. Việc canh hái, sấy, bảo quản đều tuân thủ những nguyên tắc cổ truyền khắt khe, không vì lợi nhuận mà bỏ qua chất lượng.
Giới trẻ ngày nay, đặc biệt là những người theo đuổi lối sống chậm và đề cao giá trị bản địa, đang dần tìm về những loại trà như Bạch Mao. Họ không chỉ muốn uống trà, mà còn muốn hiểu câu chuyện phía sau mỗi búp trà về rừng núi, về khí hậu, về con người làm trà và lối sống gắn bó với thiên nhiên. Bạch Mao vì vậy không chỉ được ưa chuộng trong nước mà còn được xuất khẩu đi các thị trường yêu cầu cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức. Nhiều mô hình du lịch trà kết hợp trải nghiệm thu hái, chế biến và thưởng trà tại chỗ đang được triển khai tại Bảo Lộc như một cách để vừa bảo tồn, vừa lan tỏa giá trị văn hóa trà truyền thống.
Trà Bạch Mao là minh chứng cho vẻ đẹp đến từ sự tinh tế và chậm rãi. Không cần màu sắc sặc sỡ hay hương vị quá mạnh, nó vẫn chinh phục lòng người bằng sự giản dị mà sâu sắc, mỏng manh mà kiêu hãnh như khúc nhạc nhẹ vang lên giữa đại ngàn. Trong một thế giới hối hả, có lẽ điều ta cần không phải là thêm một ly cà phê mạnh để tỉnh táo, mà là một chén Bạch Mao trà để lặng lại, để cảm nhận, để nghe bản giao hưởng của sương sớm và rừng núi Bảo Lộc ngân nga trong tâm trí.