Điểm khác biệt lớn nhất ở trà xanh, trà đen và trà ô long nằm ở quá trình lên men.
Chẳng hạn như trà xanh không được lên men để loại trà này có hương vị và màu sắc giống với lá trà tươi. Còn trà đen là loại trà được lên men hoàn toàn 100%. Màu sắc và hương vị của trà đen xuất hiện nhờ vào quá trình chuyển quá các thành phần hoá học trong lá trà tươi ở quá trình lên men. Màu đen của lá trà, màu đỏ cam hay nâu của nước trà, và vị ngọt hay trái cây của trà đen đều đến từ quá trình ủ và lên men. Người phương Tây gọi loại trà này là ‘trà đen’ là theo màu của cánh trà. Cánh trà có màu đen nên họ gọi luôn trà là trà đen. Còn từ ‘hồng trà’ là gọi theo người Trung Quốc.
Lịch sử phát triển của trà đen
Mặc dù trà đen ra đời ở quốc gia châu Á là Trung Quốc, thế nhưng chính người phương Tây mới là những người tác động mạnh mẽ nhất cho sự phổ biến của loại trà này.
Người Trung Quốc gọi trà đen là ‘hồng trà’ (nghĩa là trà đỏ) theo màu đỏ của nước trà, họ cũng quan niệm rằng màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn. Thế nhưng người phương Tây lại gọi loại trà này là ‘black tea’, mà họ lại chính là người mang loại trà này ra thế giới nên nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam thì từ ‘trà đen’ lại được gọi thường xuyên hơn.
Từ khoảng cuối thế kỷ 17 đến giữa thế kỷ 19, trà là một mặt hàng nhập khẩu xa xỉ của nhiều quốc gia châu Âu. Khi mà các quốc gia sản xuất trà lớn hiện nay như Ấn Độ, Kenya hay Việt Nam chưa trồng trà với quy mô lớn thì trà vào thời gian này được nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc. Nhà nhập khẩu trà lớn nhất vào thời gian này có tên là Dutch East India Company. Theo những tài liệu nhập hàng còn sót lại của công ty này thì phần lớn trà xuất khẩu từ Trung Quốc là trà xanh, và một phần rất nhỏ một loại trà lên men cao mà họ gọi là trà đen (lúc đó được gọi là Bohea). Bohea chính là tên của Vũ Di, vùng trà nổi tiếng của Phúc Kiến (Trung Quốc). Vũ Di chính là nơi được công nhận rộng rãi là nơi sinh ra của trà đen.
Hiện nay Vũ Di là vùng trà nổi tiếng với các dòng nham trà (trà trồng ở núi đá) và trà đen. Một thời gian dài thì trà đen ở nơi đây cũng bị khá nhiều người Trung Quốc thờ ơ vì họ chuộng trà xanh và ô long hơn, hay gần đây là cơn sốt Phổ Nhĩ. Đặc biệt, trà đen được các nước phương tây sử dụng nhiều hơn các nước phương Đông.
Tác dụng tuyệt vời của trà đen
Nhiều người uống trà đen vì thích vị trà. Số khác, họ uống trà đen mang đến nhiều lợi ích, tốt cho sức khỏe.
Trà đen giúp tinh thần tỉnh táo và tạo năng lượng cho cơ thể: Khi bạn căng thẳng hãy uống một ly trà đen. Những thành phần có trong trà đen tựa như một chuyên viên massage lý tưởng giúp bạn lấy lại sự thư thái, thoải mái. Các nhà nghiên cứu trong Hội Những người yêu trà London đã phát hiện ra rằng, những người uống trà đen thường xuyên sẽ giảm căng thẳng nhanh hơn những người uống trà túi lọc. Bên cạnh đó, những người “nghiện” trà có thể hạ thấp được hormone cortisol (thủ phạm gây stress) khi cơn stress bùng nổ.
Giàu chất chống oxy hóa: Nhờ hiện tượng lên men mà trà đen chứa nhiều hoạt chất có tác dụng kháng oxy hóa, đồng nghĩa với việc chống tình trạng lão hóa tế bào, chống nhờn và bổ sung chất dinh dưỡng thực vật cho cơ thể. Vì tính năng đặc biệt này mà các hãng dược phẩm, kem chống lão hóa sử dụng các chiết xuất có trong trà đen, đặc biệt là kem chống nhăn dùng cho phụ nữ.
Tăng cường sức khỏe tim mạch: Các nhà khoa học Đại học Osaka (Nhật Bản) phát hiện được, nhờ các hợp chất chống oxy hóa flavonoid có trong trà đen đã tác động tức thì lên hệ mạch máu, nó có khả năng kiểm soát lượng cholesterol (giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt), ngăn ngừa hình thành cục máu đông và tăng cường chức năng của mạch máu.
Trà đen có chứa caffeine, nhưng lượng caffeine thấp hơn trong café. Lượng caffeine thấp này lại tăng cường tuần hoàn máu lên não mà không gây kích thích tim quá độ, giúp người uống tập trung tốt hơn.
Trà đen có nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng loại thức uống này mà cần sử dụng với lượng phù hợp để tránh gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn
Hương Trà (t/h)