Trong thế giới của các loại trà thảo mộc, trà hoa cúc là một trong những lựa chọn được yêu thích nhất nhờ hương vị dịu nhẹ, tính mát lành và công dụng đa dạng đối với sức khỏe. Nhưng ít ai biết rằng, chỉ riêng “trà hoa cúc” thôi đã có sự phân hóa rõ rệt về chủng loại, đặc biệt giữa hoa cúc trắng và hoa cúc vàng hai “người anh em” tuy giống nhau về hình thức nhưng lại mang trong mình những đặc điểm và công dụng khác biệt đáng kể.
Trà hoa cúc trắng và vàng tuy cùng nguồn gốc nhưng mang đến công dụng khác biệt rõ rệt
1. Phân biệt cơ bản: Màu sắc, hương vị và đặc điểm
Trước tiên, về mặt hình thức, hoa cúc trắng thường là những bông nhỏ, cánh mỏng, màu trắng ngà, được thu hái vào khoảng tháng 7 âm lịch, còn được gọi là “bạch cúc tháng Bảy”. Loại hoa này có mùi hương nhẹ nhưng hơi nồng, vị hơi đắng hơn so với cúc vàng.
Hoa cúc vàng hay còn gọi là cúc chi vàng, phổ biến hơn trong các sản phẩm trà túi lọc hoặc trà nguyên bông. Hoa có màu vàng tươi, hương thơm dịu dàng, ngọt mát, vị đắng nhẹ và dễ uống hơn, tạo cảm giác thư giãn khi pha nóng hoặc ướp lạnh.
Nhìn qua thì đơn giản chỉ là sự khác biệt về màu sắc và mùi vị. Nhưng thực chất, đằng sau đó là một thế giới công dụng khác nhau mà bạn cần hiểu rõ để lựa chọn đúng loại trà phù hợp với thể trạng và mục đích sử dụng.
2. Công dụng khác biệt giữa hai loại trà
Theo Đông y cổ truyền và các nghiên cứu hiện đại, cả hoa cúc trắng và hoa cúc vàng đều có điểm chung là tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, làm dịu gan, và cải thiện thị lực. Tuy nhiên, mỗi loại lại có điểm mạnh riêng biệt:
Trà hoa cúc trắng được đánh giá cao trong khả năng thanh nhiệt mạnh, làm sáng mắt và giải độc gan, đặc biệt phù hợp với người thường xuyên làm việc với máy tính, thức khuya hoặc có dấu hiệu nóng trong như nổi mụn, mắt mờ, khô mắt.
Cũng nhờ công dụng giải độc, trà hoa cúc trắng thường được phụ nữ yêu thích vì giúp giảm mụn, sáng da, chống oxy hóa, và làm dịu nội tiết tố thất thường.
Trà hoa cúc vàng lại nghiêng về khả năng an thần, hỗ trợ giấc ngủ, giảm căng thẳng thần kinh và tăng cường sức đề kháng. Những người hay mất ngủ, stress, đau đầu hoặc sống trong môi trường áp lực cao sẽ thấy rõ tác dụng của loại trà này chỉ sau vài ngày sử dụng đều đặn.
Theo một nghiên cứu từ Đại học Y học cổ truyền Thành Đô (Trung Quốc), cúc trắng nghiêng về làm mát gan và mắt, trong khi cúc vàng lại hiệu quả hơn trong trị các chứng “nội nhiệt” do áp lực thần kinh, thức khuya hoặc tiêu hóa kém.
3. Không phải ai cũng uống được trà hoa cúc
Dù mang lại nhiều lợi ích, trà hoa cúc đặc biệt là loại có tính hàn mạnh như hoa cúc trắng lại không phù hợp với tất cả mọi người.
Những người có tạng hàn (thường xuyên lạnh bụng, tay chân lạnh, tiêu hóa yếu, dễ đau bụng đi ngoài) nên tránh sử dụng quá nhiều, vì trà hoa cúc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
Ngoài ra, uống trà hoa cúc liên tục mỗi ngày không phải là lựa chọn khôn ngoan. Hệ tiêu hóa cũng cần thời gian nghỉ và cân bằng, vì vậy bạn nên dùng luân phiên với các loại trà ấm như trà gừng, trà atiso hoặc chỉ sử dụng khi cơ thể thực sự có dấu hiệu nóng trong.
4. Lưu ý khi chọn mua trà hoa cúc
Thị trường trà hoa cúc hiện nay vô cùng đa dạng, nhưng song song với sự phong phú ấy là tình trạng trà giả, trà kém chất lượng, bị tẩm hóa chất tạo mùi.
Một số mẹo giúp bạn chọn được trà chất lượng:
Hương thơm tự nhiên, không nồng gắt như nước hoa. Trà tốt có mùi nhẹ nhàng, dễ chịu.
Cánh hoa không quá vàng chói hoặc xỉn màu. Cúc bị sấy quá lửa, để lâu hoặc tẩm màu sẽ dễ bị nát vụn, màu không đều.
Mua từ thương hiệu uy tín, bao bì rõ ràng, có nhãn mác, ngày sản xuất và hạn dùng cụ thể.
Sau khi mua về, hãy bảo quản nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc và đậy kín nắp sau mỗi lần sử dụng.
5. Vậy, nên chọn loại trà nào cho bạn?
Nếu bạn là người hay bị nóng gan, nổi mụn, đau mắt, làm việc nhiều với máy tính hoặc có nhu cầu thanh lọc cơ thể trà hoa cúc trắng là lựa chọn phù hợp.
Nếu bạn là người mất ngủ, dễ căng thẳng, hay đau đầu nhẹ hoặc suy nhược thần kinh, thì trà hoa cúc vàng chính là “liều thuốc tự nhiên” an toàn, dễ uống và hiệu quả.
Hoặc đơn giản, nếu bạn chỉ muốn một thức uống giúp thư giãn vào mỗi chiều hoặc tối, bạn có thể pha trộn cả hai loại hoa cúc, thêm vài quả kỷ tử, cam thảo hoặc lát táo khô để tạo thành một tách trà ấm áp, thanh mát và giàu dưỡng chất.
Dù là hoa cúc trắng hay hoa cúc vàng, điều quan trọng là hiểu rõ cơ thể mình cần gì và uống đúng cách, đúng lượng. Trà không chỉ là thức uống, mà còn là phương thuốc nhẹ nhàng từ thiên nhiên nếu bạn biết lắng nghe cơ thể và chọn lựa tinh tế. Hãy để mỗi tách trà hoa cúc là một khoảnh khắc dưỡng sinh, thư giãn và tái tạo năng lượng đúng như triết lý sống chậm mà khoáng đạt của người xưa.