Cây trà hoa vàng giống là một trong những loại thực vật được bảo tồn tại đất nước Trung Quốc.
Tại Việt Nam, trà thường mọc tại những vùng đất tơi xốp, có bóng râm và thoát nước thấp. Tuy vậy, sự phân bổ của cây trà tại nước ta khá hẹp. Chúng ta có thể tìm kiếm dược liệu mọc tại một số tỉnh thành như: Lâm Đồng, Quảng Ninh, Nghệ An, Vĩnh Phúc…
Lá, hoa, búp non của trà hoa vàng đều có những công dụng khác nhau và được sử dụng để làm trà. Lá và búp non có thể hái bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, hoa phải được hái vào thời điểm nở rộ, tức là tháng 3, tháng 4. Các nguyên liệu sau khi thu hái sẽ được rửa sạch, phơi khô và đóng gói bảo quản để sử dụng. Ngoài ra, hiện nay trà hoa vàng còn được chế biến thành cao hoặc túi lọc.
Công dụng của trà hoa vàng
Theo Đông y: Trà hoa vàng có tính bình, vị ngọt và có mùi thơm. Trà được quy vào 3 kinh là Tâm, Thận và Can. Vì thế, uống trà thường xuyên sẽ có tác dụng: Phòng và ngăn ngừa ung thư, hỗ trợ điều trị u ác tính; giảm cholesterol, ổn định huyết áp, giảm thiểu bệnh lý tim mạch, đột quỵ; ổn định đường huyết, giảm đường huyết và các biến chứng ở những người bị tiểu đường; thanh nhiệt, giải độc gan; hỗ trợ giảm cân; tăng sức đề kháng cho cơ thể; chống viêm và dị ứng…
Trong những năm gần đây, hiểu được trà hoa vàng công dụng nên nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng ngày càng tăng
Theo các nghiên cứu của y học hiện đại về dược liệu: Trải qua nhiều nghiên cứu, tác dụng của trà hoa vàng đã được hơn 120 nhà khoa học trên thế giới khẳng định. Thành phần trà có đến 33,8% hoạt chất chống ung thư và nhiều thành phần khác như Kẽm, Selen, Vitamin C, Vitamin E, Vanadium, Germanium, Acid Amin… Nhờ đó, trà hoa vàng có tác dụng:
Thần dược duy trì tuổi xuân: Trà hoa vàng chứa nhiều các nguyên tố vi lượng cực kỳ quan trọng đối với sức khoẻ con người: Selen, Germanium, Molypden, Vanadium, vitamin C và E, ngoài ra trong trà còn có hàm lượng đáng kể các hợp chất Polysaccharide, Polyphenol, Saponin, Flavonoids,.. có khả năng chống oxy hoá, ức chế gốc tự do, cân bằng chuyển hoá.
Hoạt chất EGCG trong trà được cho là có tác dụng mạnh hơn gấp 200 lần so với Vitamin E, một nghiên cứu khác về trà cho thấy dùng trà mang lại hiệu quả gần 90% trong việc ngăn ngừa sạm da - một trong những nguyên nhân chính dẫn đến ung thư da. Theo y học cổ truyền Trung Quốc, Trà hoa vàng có tác dụng dưỡng sinh, làm chậm quá trình lão hóa, cho làn da trắng sáng. Tại một số nơi ở Trung quốc, Trà hoa vàng được trồng trong những khu sinh thái, nơi nghỉ dưỡng.
Dược liệu cho trái tim khỏe: Nhóm các hợp chất poly phenol và polysaccharid trong Trà hoa vàng được chứng minh là có tác dụng trong việc điều hoà mỡ máu, ức chế sự tổng hợp các acid béo trong cơ thể. Các hợp chất trong Trà hoa vàng còn có khả năng ổn định huyết áp, hạn chế huyết khối, giúp cải thiện tuần hoàn máu, ngăn ngừa các bệnh tim mạch, cũng như ổn định khả năng miễn dịch của cơ thể.
Trong lá trà có những hoạt chất làm giảm tổng hàm lượng lipit trong huyết thanh máu, giảm lượng cholesterol mật độ thấp (cholesterol xấu) và tăng lượng cholesterol mật độ cao (cholesterol tốt), giảm đến 35% hàm lượng cholesterol trong máu trong khi nếu dùng các loại thuốc khác thì mức độ giảm chỉ là 33.2%.
Tác dụng của trà được các nhà nghiên cứu chỉ ra và chứng minh
Tốt cho bệnh tiểu đường: Lá trà mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có tác dụng điều hòa lượng đường trong máu, giúp cải thiện tình trạng bệnh đái tháo đường. Các hợp chất chống oxy hoá có trong trà có tác dụng dọn dẹp gốc tự do, giúp cải thiện các biến chứng của tiểu đường. Ngoài ra trong trà có các hợp chất có tác dụng cân bằng các chuyển hoá trong cơ thể, thúc đẩy quá trình trao đổi chất ở mức vừa phải, đốt cháy chất béo ở cả đối tượng bị tiểu đường và không bị tiểu đường. Rõ ràng đây là thức uống tốt cho người bị tiểu đường, chi phí hợp lý đối với hiệu quả đem lại.
Giải độc gan hiệu quả: Khi tế bào gan đã bị tổn thương, các chức năng gan không hoạt động được bình thường sẽ tác động nguy hại đến sức khỏe. Nếu các chất độc không được đào thải ra ngoài nhanh chóng sẽ tích lại trong cơ thể và gây ngộ độc. Do vậy phòng bệnh là cách tốt nhất cho những người thường xuyên tiếp xúc với các nguy cơ cao gây bệnh cho gan. Ngoài một số hoa quả như chanh, bưởi cam, táo được khuyên dùng để có lợi cho gan thì các loại thức uống có nguồn gốc từ thiên nhiên như Trà hoa vàng được đặc biệt chú ý bởi chất oxy hóa tuyệt vời trong trà là một thành phần không thể thiếu trong việc loại bỏ các cholesterol có hại trong gan cũng như trong cơ thể. Không chỉ vậy, trà hoa vàng còn chứa hợp chất flavonoid có tác dụng ngăn ngừa không cho virus viêm gan C thâm nhập vào gan.
Dược liệu quý trong việc chữa trị ung thư: Trong cuốn “Các loài trà của vườn quốc gia Tam Đảo” có nhắc tới Trà hoa vàng có khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối U đến 33,8%. Trong khi y học cho rằng chỉ cần đạt đến ngưỡng 30% đã có thể xem là thành công trong điều trị ung thư.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, trà hoa vàng có thể thay phương pháp xạ trị trong điều trị ung thư như ung thư tuyến bạch huyết ngay cả ở giai đoạn cuối, đem lại kết quả hết sức khả quan.
Ngoài ra, sử dụng trà hoa vàng có thể chữa được chứng táo bón, một số bệnh về đường hô hấp, bài tiết (chứng tiểu khó và vàng), chứng khí thũng hay co thắt dạ con ở phụ nữ đều có thể sử dụng thức uống này như một phương pháp chữa trị đơn giản lại sớm mang lại kết quả.
Cách pha trà đúng tiêu chuẩn sẽ đảm bảo được dược tính của trà hoa vàng
Mặc dù trà hoa vàng được đánh giá là lành tính, tuy nhiên khi sử dụng trà bạn cũng cần lưu ý:
- Uống trà sau khi ăn 30 phút vì uống lúc đói sẽ khiến dạ dày cồn cào, khó chịu.
- Trà hoa vàng có thể dùng như một thức uống giải rượu.
- Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ một loại thuốc gì thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng trà.
- Không nên lạm dụng trà hoa vàng mà chỉ nên uống với lượng vừa phải.
- Phụ nữ mang thai có thể sử dụng trà hoa vàng để giảm triệu chứng nghén, ngăn ngừa táo bón, ổn định tâm lý nhưng chỉ nên uống 1-2 tách trà/ngày.
- Trẻ em trên 3 tuổi có thể uống trà hoa vàng với lượng ít.
Lê Nhân