Trong Đông y, lá sen (Hà diệp) có vị đắng, hơi chát, tính mát, được xem như vị thuốc quý giúp thanh nhiệt, cầm máu, tan máu tụ. Từ xa xưa, lá sen đã góp mặt trong nhiều bài thuốc chữa băng huyết, chảy máu cam, phù thũng, tâm phiền, khát nước…
Ngày nay, y học hiện đại vẫn đánh giá cao công dụng của lá sen. Lá thường được thu hoạch vào mùa thu, bỏ cuống, phơi hoặc sấy khô. Khi hãm với nước nóng, trà lá sen tỏa ra mùi thơm nhẹ, vị thanh mát, mang trong mình nhiều hoạt chất có lợi.
Trà lá sen từ lâu đã được coi là một thức uống vừa thanh mát vừa tốt cho sức khỏe, đặc biệt phù hợp trong những ngày hè oi nóng. Nhờ chứa hợp chất alkaloid, một tách trà lá sen ấm trước khi ngủ khoảng 30 phút có thể giúp cơ thể thư giãn, dễ dàng đi vào giấc ngủ, đồng thời điều hòa nhịp tim và hạ huyết áp nhẹ. Nuciferin -hoạt chất đặc trưng của lá sen, còn góp phần ổn định huyết áp, hỗ trợ phòng ngừa tình trạng tăng huyết áp.
Không chỉ vậy, trà lá sen còn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giúp gan hoạt động hiệu quả hơn và làm mát cơ thể từ bên trong. Các nghiên cứu cho thấy alkaloid và flavonoid trong lá sen có thể giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt, qua đó hạn chế mỡ máu, gan nhiễm mỡ và xơ vữa động mạch. Thành phần quercetin cùng nhóm flavonoid còn giúp củng cố thành mạch, giảm nguy cơ chảy máu trong như tiểu ra máu, ho ra máu hay chảy máu dạ dày, đồng thời hỗ trợ cầm máu ngoài da.
Với những ai muốn giảm cân, lá sen là một lựa chọn đáng cân nhắc. Loại thảo dược này có khả năng ức chế quá trình chuyển hóa carbohydrate và chất béo thành mỡ, đồng thời loại bỏ lượng nước dư thừa trong cơ thể. Bên cạnh đó, nhờ tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trà lá sen giúp gan và thận hoạt động trơn tru hơn, góp phần cải thiện tình trạng mụn nhọt, sạm da. Một lợi ích khác ít người biết là nuciferin trong lá sen có thể kích thích tiết insulin, hỗ trợ vận chuyển glucose vào tế bào, giúp ổn định đường huyết và duy trì nguồn năng lượng đều đặn.
Dù mang lại nhiều lợi ích, người dùng cần lưu ý không nên uống quá 500ml trà lá sen mỗi ngày, nên chia thành nhiều lần. Thời điểm tốt nhất để uống là trước bữa ăn 30 phút hoặc sau bữa ăn 1 giờ; nếu muốn giảm cân, nên uống trước bữa ăn để tạo cảm giác no. Trà có thể pha từ lá sen tươi hoặc khô, hãm cùng đường phèn hoặc một chút quế để dễ uống hơn.