Trong bài thơ Kệ uống trà, Cao Bá Quát nêu lên quan điểm chỉ uống trà thuần túy với mùi trà mộc, không sử dụng trà ướp hương hoa...
“Người ta không kể bề ngoài
Bề ngoài diêm dúa sơ sài bên trong
Tựa như trà ướp hoa đong
Vị trà đã mất hương lòng mất theo”
Trà mộc hay còn gọi là trà mạn, là bất kỳ loại trà nào đã qua quá trình chế biến như: Phơi, sao, sấy khô, oxy hóa,... và không ướp hương các loại hoa, không tẩm ướp hương liệu.
Trà Việt thường được chia thành 3 nhóm chính là trà tươi, trà mạn (trà mộc) và trà hương. Trong đó các loại trà hương như trà sen, trà lài thường được ướp thêm hương hoa để dậy mùi… Riêng trà tươi được pha trực tiếp từ lá trà tươi, phần lá này không trải qua quá trình chế biến, sao khô. Còn trà mộc là loại trà làm từ lá đã qua chế biến, sao khô, có mùi thơm tự nhiên, mộc mạc, không ướp thêm hương hoa.
Từ “Mộc” hiểu đơn giản là sự mộc mạc, nguyên chất, nguyên bản của lá trà tự nhiên mà không trải qua bất kỳ quá trình tẩm hương liệu hay độn tạp chất. Chính vì vậy, để sản xuất cho ra thành phẩm trà mộc, nguyên liệu đầu vào chuẩn và quy trình chế biến phải được kiểm định kỹ lưỡng, bảo đảm về độ sạch sẽ mới tạo ra hương vị trà mộc tự nhiên 100%.
Để sản xuất trà mộc cần nhiều chi phí và kỹ thuật tiên tiến từ khâu trồng trọt đến sản xuất. Cũng chính vì vậy mà nhiều người đã chọn cách sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc để mang đến hương vị cho trà giúp tiết kiệm được công sức và chi phí. Nguyên liệu để làm trà tẩm là các loại trà chất lượng thấp, trà vụn cùng với sử dụng hóa chất để tạo hương thơm, trà tẩm chắc chắn mang lại nhiều vấn đề cho sức khỏe của người dùng.
Do không tẩm ướp, ủ hương hoa, trà mộc chinh phục người thưởng thức bởi chính hương thơm tự nhiên, mộc mạc. Hương vị đơn thuần, bình dị được ví như tinh túy đất trời cô đọng trong từng lá trà khô. Đây có lẽ là lý do cho nhận định: “Người uống trà mộc chưa hẳn là người sành trà nhưng người sành trà thì chắc chắn đã uống trà mộc”.
Trà mộc còn gắn với văn hóa uống trà có từ xa xưa của người Việt. Loại trà mộc phổ biến mà mọi nhà đều có thời bấy giờ là thức trà xanh với cánh đen xám, hình móc câu. Nước trà sau khi pha có màu xanh vàng sóng sánh kèm theo vị chát dịu êm cùng hậu vị thanh ngọt khó quên. Loại trà này thường được dùng hàng ngày vào những lúc thanh nhàn, khi có khách đến chơi và những dịp thờ cúng, lễ Tết.