Với mỗi loại trà tên gọi được đặt dựa trên những đặc điểm, đặc trưng riêng của chúng nhằm giúp cho việc nhận biết của người dùng trở nên dễ dàng hơn. Tên gọi trà móc câu Thái Nguyên dựa trên những đặc điểm: cánh trà nhỏ săn chắc, cong cong giống hình móc câu, đều tăm tắp, khi ngửi có mùi hương dịu nhẹ mùi cốm, có màu xanh hơi mốc có người còn gọi là mốc câu bởi màu của cánh trà có màu xanh gần giống với màu mốc của thân cây cau.
Trà móc câu ngon nhất phải nói đến đó là trà ở vùng Tân Cương Thái Nguyên. Trà ở đây luôn được đánh giá là ngon hơn các vùng trà khác, cánh trà nhỏ hơn, màu mốc đặc trưng, nước xanh và có hương vị ngon hơn hẳn. Trà móc câu đã làm cho biết bao người lưu luyến không quên cái hương cốm non, vị hậu ngọt sâu trong cổ họng, màu nước sánh vàng. Mỗi lần nhấp ly trà bạn sẽ tận hưởng được dư vị ngọt ngào, lắng đọng mang màu sắc riêng, đặc trưng riêng cho người thưởng thức.
Quy trình chế biến trà móc câu
Trà móc câu có màu nước vàng xanh, sánh
Trà được chế biến từ những búp trà non của những cây trà. Búp trà được hái theo nguyên tắc “1 tôm, 2 lá”, luôn được hái nhanh vào khoảng thời gian sáng sớm, thời tiết không nắng gắt hoặc mưa. Thời tiết luôn là yếu tố hàng đầu ảnh hưởng đến chất lượng. Trà ngon phụ thuộc rất nhiều vào khí hậu, mùa vụ. Ví dụ thời tiết mưa nhiều trà sẽ nhạt hậu ngọt không sâu, nhưng màu nước xanh đẹp mắt. Ngược lại trời nắng gắt thì trà phát triển chậm, sản lượng ít hơn, vị trà chát hơn, nước trà có màu đỏ.
Quy trình chế biến trà móc câu rất cầu kì và cẩn trọng. Để có được những cánh trà ngon, xứng đáng với thương hiệu trà xanh vùng đất Thái Nguyên các nghệ nhân phải làm hết sức công phu, tuân theo một quy trình kỹ thuật liên hoàn cực kì nghiêm ngặt.
Đầu tiên là hái trà. Người ta hái trà theo nguyên tắc: một tôm, hai lá, nghĩa là chọn hái lá trên cùng còn đang cuộn tròn và hái lá kế tiếp ngay cạnh đó.
Sau khi hái, những giỏ trà tươi được để trong chỗ mát khoảng hai giờ đồng hồ để nhẹ bớt nước. Những chiếc chảo gang lớn đã được lau chùi sạch sẽ, chuẩn bị sẵn rồi đặt trên bếp củi lớn, lửa cháy đỏ rực. Lúc này, những búp trà non mới hái sẽ được cho vào để sao. Quan trọng nhất là phải đảo sao cho đều tay để lá trà hơi tái, mềm mà dai, dẻo, nhưng vẫn giữ được màu xanh như thế mới là đạt tiêu chuẩn.
Sau khi làm tái lá trà xong người ta sẽ đổ trà ra nong (nia) sạch rồi bắt đầu vò. Những đôi bàn tay khéo léo khiến những búp trà xoăn tít lại, trà tiếp tục được đưa vào sao lần thứ hai cho ráo hẳn nước rồi lại tiếp tục vò và sau đó đổ ra sàng, phơi ở nơi có gió, không có ánh nắng. Quá trình sao và vò liên tục như vậy người ta gọi là sao suốt. Sau khi phơi, cánh trà bắt đầu khô và cong như móc câu. Công đoạn đến đây vẫn chưa dừng lại. Người ta đổ lượng trà vừa phơi vào trong một chiếc chảo lớn, miệng chảo có gắn một trục quay 4 cánh, nhằm giúp việc quay chè được diễn ra nhanh và nhẹ hơn.
Tiếp đến quá trình lấy hương là quá trình vô cùng quan trọng. Bởi nếu làm không đúng cách trà không thể có được hương vị đặc trưng của trà xanh đặc sản Thái Nguyên truyền thống. Trà sau khi được sao cho khô kiệt sẽ được đổ ra chiếc chảo lớn bằng đồng để lấy hương. Đồng ở đây là loại đồng đặc biệt, có khả năng chống chịu cao và không bị oxy hóa. Điều tối quan trọng là phải điều chỉnh độ nóng của lửa sao cho thích hợp. Chảo đồng được sử dụng có thể tích lớn, đáy bằng, miệng rộng, các nghệ nhân nhẹ nhàng đảo trà trong chảo cho tới khi ra được cái màu mốc đặc trưng và dậy hương cốm non nồng nàn, cánh trà xoăn mà không gẫy vụn.
Trà móc câu thành phẩm được làm đúng quy trình sẽ cho ra mùi vị và hình dạng đặc trưng không lẫn vào đâu được. Cánh trà nhỏ, mỏng và xoăn như móc câu, có màu hơi mốc đặc trưng. Màu nước trong, xanh mà hơi sánh vàng, đưa lên ngửi thì thấy thoang thoảng hương cốm non, mới nhấp thử thấy hơi chát rồi sau đó lại thấy hậu ngọt lan tỏa đậm đà trong vòm miệng, hương thơm cứ đậm đà hòa quyện mãi không thôi theo phương pháp thủ công truyền thống 100%.
Trà móc câu đạt chất lượng ngon nhất đó là trà được thu vào mùa thu và mùa xuân, lúc này thời tiết mát mẻ ổn định không mưa nhiều hoặc nắng quá gắt nên sẽ cho ra chất lượng trà ngon nhất. Trà móc câu vào 2 mùa này sẽ có hương thơm của mùi cốm, vị chát dịu, hậu ngọt sâu, nhẹ nhàng và màu nước vàng xanh, sánh.
Xuân Sỹ (t/h)