Trà sen có nguồn gốc từ việc người ta ướp trà xanh với hoa sen trồng ở Hồ Tây, Hà Nội. Sen ở Hồ Tây có chất lượng cao và hương thơm đặc biệt, do đất đai màu mỡ và khí hậu mát mẻ. Trà sen được ướp với hoa sen Hồ Tây có hương thơm tinh tế, vị ngọt thanh và giàu dưỡng chất.
Khi thưởng thức trà sen, người ta có thể cảm nhận được sự hòa quyện tinh tế giữa hương sen thanh tao và vị trà đậm đà. Trà sen Hà Nội thường được dùng để uống nóng hoặc uống lạnh, có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể và giúp tinh thần sảng khoái.
Trà sen, một thức uống yêu thích của người dân Hà Thành
Là nét văn hóa đặc trưng của Hà Nội
Trà sen Hồ Tây được coi là một loại trà thượng hạng trong văn hóa thưởng trà của người Hà Nội. Bởi trà sen không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn mang trong mình những giá trị tinh thần sâu sắc.
Trà sen là biểu tượng của Hà Nội
Sen là loài hoa đặc trưng của Hà Nội, gắn liền với nhiều nét đẹp văn hóa của người dân nơi đây. Trà sen được làm từ sen Hồ Tây, một loại sen nổi tiếng với hương thơm tinh khiết. Vì vậy, trà sen Hồ Tây được coi là một món quà tinh hoa của Hà Nội, thể hiện sự tinh tế, thanh tao của người dân mảnh đất kinh kỳ.
Trà sen là kết tinh của tinh hoa đất trời
Để có được những búp sen tươi rói, người ta phải chăm sóc tỉ mỉ, cẩn thận. Sen Hồ Tây được trồng trong môi trường đất đai, khí hậu thuận lợi, mang lại hương thơm đặc trưng. Trà xanh được chọn làm trà sen cũng là loại trà ngon nhất của vùng đất Hà Thành.
Trà sen là tinh hoa của lao động
Để làm ra một chén trà sen thơm ngon, người ta phải trải qua nhiều công đoạn cầu kỳ, tỉ mỉ. Từ việc chọn sen, ướp sen đến pha trà đều đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người làm trà.
Chính vì những giá trị tinh thần sâu sắc đó mà trà sen Hồ Tây đã trở thành một thức quà ẩm thực Hà Nội nổi tiếng. Trà sen không chỉ là một thức uống thơm ngon mà còn là một biểu tượng của văn hóa Hà Nội, thể hiện sự tinh tế, thanh tao của người dân.
Pha và thưởng trà sen “chuẩn” nghệ nhân
Trà sen Hà Nội được sản xuất từ những búp sen Tây Hồ, khi hoa vừa chớm nở, sau đó được ướp với trà xanh Thái Nguyên. Ấm pha trà có thể là ấm sứ hoặc ấm tử sa. Chén uống trà có thể bằng sứ, thủy tinh hoặc gốm. Và thanh tre nhỏ giúp lấy trà ra khỏi bông sen một cách dễ dàng. Sau khi loại bỏ lá sen và cánh sen, trà ướp trong bông sen có độ ẩm cao và cánh trà nở lớn. Nếu trà có phẩm chất tốt, cánh trà sẽ vẫn nhỏ khi nở ra. Trà cao cấp được làm tinh chế và cẩn thận, có vị chát thanh dịu.
Ấm pha trà được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như sứ, thủy tinh hoặc gốm
Trà sen ướp xổi là loại trà sen phổ biến nhất ở Hà Nội. Trà sen ướp xổi thường được ướp thẳng vào trong bông sen tươi hái vào sáng sớm ngày nắng to để có hương thơm đậm đà vị ngọt thanh. Trà được cho trực tiếp vào bông sen tươi, bọc kín rồi buộc chặt vừa cắm vào bình nước khoảng 18-24 giờ là dùng được. Pha trà sen ướp xổi đơn giản để có được tách trà đủ hương sắc và vị, đầu tiên tất cả các dụng cụ cần được tráng nước sôi cho sạch sẽ để giữ nhiệt và lưu giữ hương thơm của trà. Tiếp theo, dùng thanh tre gạt trà trong hoa sen vào ấm dùng nước sôi tráng sơ qua và đổ nước tráng ra ngoài. Châm nước ở nhiệt độ khoảng 90 - 95 độ C rồi ủ trà trong khoảng 40 giây đến 1 phút. Sau đó chúng ta rót trà từ ấm ra các chén và thưởng thức. Sau khi rót hết trà ra khỏi ấm, các bạn nên mở nắp ấm trà ra không nên đạy kín nắp ấm dùng que tre đảo trà trong ấm cho tơi để trà không bị om nhiệt trong ấm khiến nước trà tiếp theo bị nồng. Khi đã thưởng thức hết lượt trà thứ nhất, ta tiếp tục rót nước vào ấm cho nước trà thứ 2 cách làm vẫn như lần pha thứ nhất nhưng thời gian ngâm trà dài hơn vài giây. Thông thường trà có thể pha được từ 4 đến 5 lượt nước.
Trà ướp trong những bông sen tươi được tuyển chọn kĩ lưỡng
Bên cạnh trà xen ướp xổi, trà sen ướp khô cũng cực kỳ hấp dẫn. Trà sen ướp khô được ướp trong vòng 7-10 ngày, sau đó được phơi khô hoặc sấy khô để bảo quản. Trà sen ướp khô có hương thơm dịu nhẹ, vị ngọt đậm đà. Để pha trà sen ướp khô, cần cho khoảng 10 gram trà sen vào ấm trà, sau đó đổ nước sôi, tráng sơ qua và đổ nước tráng ra ngoài. Tiếp tục cho nước sôi vào và hãm trà trong khoảng 40 giây đến 1 phút.
Trà sen Hà Nội có thể được thưởng thức nóng hoặc lạnh. Khi thưởng thức trà sen nóng nên uống từ từ để cảm nhận được hương thơm thanh tao, vị ngọt đậm đà của trà sen. Với trà sen lạnh nên cho trà sen vào bình thủy tinh, sau đó thêm đá viên và thưởng thức.
Tác dụng tuyệt vời của trà sen với sức khỏe
Các thành phần trong trà sen như asparagin, nelumbin, nuciferin,... có tác dụng an thần, giúp người mất ngủ dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn. Ngoài ra, trà sen còn chứa hàm lượng nhỏ isoliensinine và liensinin giúp giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi, giúp tinh thần thư thái, dễ đi vào giấc ngủ. Để trà sen phát huy tác dụng an thần, bạn nên uống trà vào buổi tối trước khi ngủ khoảng 1 tiếng. Thời gian này là lúc các chất an thần trong trà có thể ngấm vào cơ thể và giúp bạn chìm vào giấc ngủ nhanh hơn. Trà sen là một loại thực phẩm tự nhiên, lành tính, không gây tác dụng phụ như uể oải, đau đầu,... Vì vậy, bạn có thể yên tâm sử dụng trà sen để cải thiện chứng mất ngủ.
Trà sen có tính hàn, giúp thanh nhiệt, giải độc, rất tốt cho những người bị nóng trong, nhiệt miệng, mụn, rôm sảy,... Các thành phần trong trà sen như chất tanin, flavonoid,... có tác dụng chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa lão hóa da, làm mờ vết thâm nám, tàn nhang. Ngoài ra, trà sen còn giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giúp cơ thể đào thải độc tố ra ngoài, từ đó giúp da khỏe mạnh, mịn màng hơn.
Trà sen là loại đồ uống hỗ trợ giảm cân hiệu quả
Một nghiên cứu của trường đại học tại Mỹ cho thấy, những người có thói quen uống trà sen thường xuyên có lượng đường trong máu thấp hơn so với những người không uống trà sen. Nguyên nhân là do trà sen có chứa hoạt chất alkaloid, có tác dụng ức chế sự gia tăng nồng độ glucose sau bữa ăn. Ngoài ra, chất xơ trong sen cũng giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ đường tốt hơn. Trà sen được xem là một loại đồ uống rất tốt cho người bị tiểu đường, giúp kiểm soát lượng đường trong máu, giảm nguy cơ biến chứng của bệnh tiểu đường.
Bên cạnh đó, trà sen có tác dụng thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giúp cơ thể đốt cháy nhiều calo hơn, từ đó giúp giảm cân hiệu quả. Ngoài ra, trà sen còn giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ thức ăn tốt hơn, hạn chế tích tụ mỡ thừa.
Trà sen không chỉ là một thức uống thơm ngon mà còn là một nét văn hóa đặc sắc của người Việt Nam. Nhấp một ngụm trà sen, ta như được tận hưởng trọn vẹn hương thơm thoang thoảng của hoa sen, vị chát thanh dịu của trà và cảm nhận được sự thư thái, an yên trong tâm hồn.
Tâm Ngọc