Thị trường nước giải khát có ga (Carbonated Soft Drinks – CSD) tại Việt Nam đang chứng kiến một làn sóng thay đổi đáng kể không chỉ về hương vị, thành phần mà cả cách thức tiêu dùng, bán lẻ và định vị thương hiệu. Dưới sức ảnh hưởng của Gen Z thế hệ người tiêu dùng trẻ, cá tính và có ý thức cao về sức khỏe lẫn môi trường nước giải khát có ga đang đi từ quầy tạp hóa thân quen đến vị trí trung tâm trong hành trình tiêu dùng mới mẻ và nhiều kỳ vọng hơn.
Ảnh minh họa
Tăng trưởng ấn tượng giữa thay đổi khẩu vị
Theo B&Company, đến năm 2025, phân khúc nước giải khát có ga tại Việt Nam dự kiến sẽ đạt doanh thu khoảng 1,88 tỷ USD, chiếm 21% tổng thị trường nước giải khát và tăng trưởng trung bình 4,27% mỗi năm giai đoạn 2025–2029. Những con số này không chỉ cho thấy sức sống bền bỉ của ngành hàng, mà còn khẳng định Việt Nam là một trong những thị trường năng động nhất Đông Nam Á về CSD.
Thành công này đến từ nhiều yếu tố: tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, thu nhập tầng lớp trung lưu tăng cao, và đặc biệt là cơ cấu dân số trẻ – với hơn 50% dân số dưới 35 tuổi. Thế hệ người tiêu dùng mới này đang tái định nghĩa lại “nước giải khát có ga” theo hướng hiện đại, khỏe mạnh và gần gũi hơn với lối sống bền vững.
Gen Z: Khách hàng dẫn dắt xu hướng
Thế hệ trẻ không còn xem nước ngọt có ga đơn thuần là thức uống “giải khát” mà là một lựa chọn thể hiện phong cách sống. Họ bị thu hút bởi các sản phẩm ít đường hoặc không đường, nước ngọt có ga hương trái cây hoặc các dòng đồ uống bổ sung chức năng như chứa vitamin, chất điện giải hay chiết xuất tự nhiên.
Theo khảo sát năm 2023 của Cốc Cốc, nhóm tuổi 25–29 là đối tượng tiêu dùng CSD nhiều nhất, với tần suất sử dụng phổ biến từ 2–3 lần mỗi tuần. Đáng chú ý, họ ngày càng chú trọng đến thành phần tự nhiên, bao bì thân thiện môi trường và bản sắc thương hiệu. Sự kén chọn này thúc đẩy các hãng nước giải khát không chỉ tập trung vào khẩu vị mà còn phải làm mới mình từ bao bì đến thông điệp tiếp thị.
Hành vi mua sắm: Truyền thống song hành với hiện đại
Dù thương mại điện tử ngày càng mở rộng, người tiêu dùng Việt vẫn chuộng các kênh ngoại tuyến khi mua nước giải khát có ga. Các cửa hàng tạp hóa truyền thống vẫn dẫn đầu, với 67% người tiêu dùng thường xuyên mua CSD tại đây. Cửa hàng tiện lợi và siêu thị hiện đại đang nổi lên như kênh mua sắm phổ biến, phản ánh sự dịch chuyển từ mô hình truyền thống sang trải nghiệm bán lẻ kết hợp tiện ích và tính nhận diện thương hiệu cao.
Điều này cho thấy một đặc điểm thú vị: hành vi tiêu dùng có thể thay đổi nhanh, nhưng thói quen mua sắm vẫn giữ lại những điểm chạm quen thuộc – nơi người tiêu dùng cảm thấy tin cậy và dễ tiếp cận.
Áp lực đổi mới: Từ thương hiệu toàn cầu đến nội địa
Coca-Cola và PepsiCo vẫn là hai “ông lớn” chiếm lĩnh thị trường nhờ chiến lược bản địa hóa mạnh mẽ và mạng lưới phân phối rộng khắp. Tuy nhiên, các thương hiệu nội địa như Chương Dương vẫn có đất sống, đặc biệt ở các vùng đô thị loại 2 hoặc với nhóm khách hàng nhạy cảm về giá. Sự cạnh tranh đang ngày càng quyết liệt, đòi hỏi thương hiệu phải nhanh nhạy với xu hướng sức khỏe và môi trường.
Chính phủ Việt Nam cũng đang cân nhắc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt lên đồ uống có đường một tín hiệu rõ ràng thúc đẩy các thương hiệu chuyển hướng sang sản phẩm ít calo, không đường hoặc có lợi ích sức khỏe. Các dòng sản phẩm như Coca-Cola Zero Sugar hay Pepsi Zero Calories ra đời như một phản ứng nhanh nhạy với thị trường và cũng là minh chứng cho xu hướng phát triển bền vững của ngành.
Bền vững và bản sắc – Hai yếu tố dẫn đường tương lai
Không chỉ là vấn đề dinh dưỡng, người tiêu dùng trẻ còn đặt câu hỏi về vòng đời của lon nước họ cầm trên tay: Bao bì có tái chế được không? Sản phẩm có thân thiện môi trường không? Chính vì thế, các thương hiệu đang đầu tư vào vật liệu xanh như lon nhôm ít carbon, chai nhựa PET tái chế và các chiến dịch truyền thông thúc đẩy tiêu dùng có trách nhiệm.
Trong bối cảnh đó, “vị” của nước giải khát có ga không còn nằm gọn trong cảm giác mát lạnh hay hương vị sảng khoái mà còn là vị của trách nhiệm, của cá tính và sự lựa chọn có cân nhắc. Sự chuyển mình từ quầy tạp hóa quen thuộc đến trái tim của thế hệ Gen Z không chỉ là thay đổi về thị phần mà là cả một bước tiến về cách ngành hàng này đồng hành với xã hội hiện đại, đa chiều và tỉnh táo hơn bao giờ hết.