Ngành nông nghiệp thực hiện chủ trương tái cơ cấu và đã bắt đầu đạt được nhiều thành tựu quan trọng, tăng trưởng duy trì ở mức cao. Việc tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ, phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững sẽ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là "chìa khóa" thành công của tái cơ cấu nông nghiệp trong thời gian tới.
Phát biểu tại Diễn đàn “Tái cơ cấu nông nghiệp: Giải pháp phát triển hiệu quả và bền vững chuỗi giá trị nông sản”, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả và tính bền vững của chuỗi giá trị nông sản. Các công nghệ mới như công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, tự động hóa trong sản xuất và quản lý nông nghiệp sẽ giúp tăng năng suất, giảm chi phí và bảo vệ môi trường.
Cùng đó, liên kết chặt chẽ giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất, chế biến, đến tiêu thụ là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và đảm bảo tính bền vững. Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các hợp tác xã, doanh nghiệp và nông dân hợp tác với nhau. Cùng với đó là đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn năng lực ngành; phát triển thị trường tiêu thụ; bảo vệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên để phát triển bền vững.
Giáo sư, tiến sỹ Trần Đức Viên, Chủ tịch Hội đồng khoa học và đào tạo (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) khẳng định ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào sản xuất nông nghiệp đang là xu hướng chủ đạo, là chìa khóa thành công của các nước có nền nông nghiệp phát triển trên thế giới.
Thực tiễn đã chứng minh việc đẩy nhanh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất đã đóng góp rất lớn đến sự phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam. Đến nay, cả nước có 49 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Nhiều doanh nghiệp có trình độ tiên tiến ngang tầm khu vực và thế giới, như: TH Group (sữa), Dabaco (chăn nuôi), Nafoods (trồng, chế biến trái cây), Doveco (xuất khẩu nông sản chế biến), Nam miền Trung (tôm), Vingroup (rau), Ba Huân, Lộc Trời…
Theo ông Trần Đức Viên, mục tiêu chính của việc áp dụng công nghệ là tăng năng suất nông nghiệp, tiếp đến là cải thiện dinh dưỡng của sản phẩm nông nghiệp. Trong 10 năm tới, các công nghệ có tác động lớn nhất đến năng suất nông nghiệp sẽ bao gồm việc sử dụng cây trồng biến đổi gen hiện có; quản lý đất và nước; kiểm soát dịch hại; chế biến sau thu hoạch; ứng dụng sinh học phân tử vào vật nuôi và cây trồng… Các công nghệ mới nổi này với những tác động ở các mức độ khác nhau sẽ định hướng cho hoạt động và phát triển của ngành nông nghiệp thế giới và Việt Nam trong những thập kỷ tới.
Nông nghiệp Việt Nam thời gian qua đạt được những thành tựu lớn, không chỉ đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia, mà còn đóng góp lớn vào xuất khẩu. Song nông nghiệp cần tiếp tục cơ cấu lại và phát triển bền vững chuỗi giá trị nông sản là một nhiệm vụ cấp bách và cần thiết.
Thực hiện tái cơ cấu, ngành nông nghiệp đã duy trì sự tăng trưởng ở mức cao, điển hình năm 2023 tăng 3,83%, cao hơn mức Chính phủ giao. Nhiều chuỗi giá trị ngành hàng được hình thành, phát triển mạnh mẽ. Nhiều sản phẩm nông sản của Việt Nam đã có mặt tại các thị trường quốc tế.
Các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị được phát triển phù hợp với điều kiện sản xuất của vùng, tiểu vùng và từng địa phương để nâng cao giá trị sản phẩm. Thông qua liên kết, nhiều doanh nghiệp đã xác lập mối quan hệ bền vững giữa sản xuất và chế biến, tạo ra vùng nguyên liệu ổn định. Nhiều loại nông sản chính liên kết gắn với yêu cầu bảo đảm tiêu chí về an toàn vệ sinh thực phẩm và truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu hàng hóa.
Cùng với công tác xúc tiến thương mại, thị trường nông sản không ngừng mở rộng, xuất khẩu nông sản chuyển mạnh sang chính ngạch và có mặt trên 190 quốc gia, vùng lãnh thổ. Năm 2024, xuất khẩu nông sản dự kiến đạt 55 -56 tỷ USD.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, để nâng cao hiệu quả và bền vững chuỗi giá trị nông sản, ngành đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, nghị quyết, quyết định của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan đến cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Đó là đổi mới cơ cấu cây trồng và vật nuôi; chuyển đổi cơ cấu cây trồng và vật nuôi theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Ngành tập trung vào các sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh cao, đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp; phát triển sản xuất theo hướng hữu cơ và an toàn.