Ứng xử nhân văn trong hoạn nạn

Vụ việc tàu du lịch Vịnh Xanh 58 gặp nạn trên Vịnh Hạ Long chiều 19/7 đã để lại nỗi đau sâu sắc trong lòng người dân cả nước. Tính đến trưa 22/7, lực lượng chức năng xác định có 37 nạn nhân thiệt mạng và 2 người đang mất tích. Phía sau những con số là vô vàn câu chuyện nhói lòng – về những gia đình không còn trọn vẹn, những người thân ra đi vĩnh viễn sau một hành trình ngắn tưởng chừng đầy ắp niềm vui.

Lực lượng chức năng đang trục vớt tàu QN-7105 Vịnh Xanh 58 gặp nạn trên vịnh Hạ Long
Lực lượng chức năng đang trục vớt tàu QN-7105 Vịnh Xanh 58 gặp nạn trên vịnh Hạ Long

Trong những thời khắc nhiều mất mát ấy, phần lớn người dân đã bày tỏ sự cảm thông, chia sẻ chân thành với các gia đình nạn nhân. Đó là hình ảnh đẹp về tinh thần tương thân tương ái – một giá trị bền vững của người Việt. Tuy nhiên, xen lẫn trong dòng cảm xúc chung, đáng tiếc vẫn tồn tại những ý kiến thiếu thiện chí xuất hiện trên không gian mạng.

Có những bình luận vội vàng quy kết, trách cứ người đã khuất hoặc những bên liên quan mà chưa dựa trên thông tin chính xác. Một số cá nhân còn chia sẻ hình ảnh chưa được kiểm chứng, sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo để tạo dựng nội dung sai sự thật, khiến thông tin bị bóp méo và lan truyền lệch hướng.

Những hành động như vậy, dù xuất phát từ lý do gì, cũng dễ khiến nỗi đau trở nên nặng nề hơn. Không chỉ ảnh hưởng đến thân nhân các nạn nhân, điều này còn gây nhiễu loạn dư luận, tạo ra áp lực không đáng có đối với công tác tìm kiếm, điều tra và hỗ trợ sau sự cố.

Rõ ràng, việc xác minh nguyên nhân và xử lý trách nhiệm – nếu có – là công việc của các cơ quan chức năng và sẽ được tiến hành công khai, khách quan, đúng trình tự pháp luật. Trong khi đó, mỗi công dân – đặc biệt trên không gian mạng – cần ý thức hơn về giá trị của sự chia sẻ đúng cách. Sự im lặng cảm thông, lời động viên chân thành, hay những hành động hỗ trợ thiết thực luôn có giá trị lớn hơn bất kỳ sự xét đoán nào.

Theo đánh giá ban đầu từ cơ quan chuyên môn, tình huống thời tiết xảy ra nhanh và bất ngờ, gần như không có dấu hiệu cảnh báo sớm. Trong số các nạn nhân có cả thuyền trưởng – người trực tiếp vận hành con tàu. Vì thế, cần nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện, tránh những định kiến dễ gây tổn thương thêm cho những người đã và đang chịu ảnh hưởng.

Từ vụ việc đau lòng này, một lần nữa, trách nhiệm đạo đức trong sử dụng mạng xã hội được đặt ra một cách nghiêm túc. Khi mỗi cá nhân đều có thể trở thành người truyền tải thông tin, thì cũng đồng nghĩa với việc cần kiểm soát tốt hơn từng dòng trạng thái, từng hình ảnh chia sẻ – bằng cả lý trí và lòng trắc ẩn.

Một cộng đồng văn minh không được đánh giá bằng khả năng tranh luận hay chỉ trích, mà bởi thái độ sống tử tế trong những lúc gian nan nhất. Chúng ta không thể thay đổi những điều đã xảy ra, nhưng có thể lựa chọn cách ứng xử – để từ đó xây dựng một xã hội nhân ái, đoàn kết hơn.

Chuyến tàu định mệnh ấy lẽ ra mang theo những kỷ niệm đẹp, nhưng nay đã để lại khoảng trống không thể lấp đầy. Hơn lúc nào hết, điều cần thiết là sự thấu cảm, tưởng niệm nghiêm cẩn và những hành động cụ thể để ngăn chặn những thảm kịch tương tự trong tương lai.

Bài học lớn nhất sau biến cố này có lẽ là: hãy sống tử tế hơn – không chỉ ngoài đời thực, mà còn trong từng dòng chữ, từng cú click trên không gian số.

Ngô Quảng