Từ lâu trà Thái Nguyên đã đi vào thơ ca, nhạc họa với màu sắc và thanh âm hòa quyện tạo nên giai điệu đầy hoài cảm. Tinh túy của vùng đất đắc địa tạo nên loại thức uống đặc sản nổi tiếng khiến bất kỳ ai nếu một lần thưởng thức đều sẽ nhớ mãi. Đây cũng chính là lý do trà Thái Nguyên có tên gọi “Đệ nhất danh trà”.
Chúng tôi đến Thái Nguyên vào những ngày cuối tháng 12, gió bấc rít lạnh khiến ai nấy đều run cầm cập. Vượt qua quãng đường gần 100 km để về quê hương của trà, khám phá địa danh đứng đầu cả nước về ngành trà. Lần này, đoàn tôi về thăm HTX trà an toàn Phú Đô, một đơn vị tiên phong trong sản xuất, chế biến trà hữu cơ. Hợp tác xã Trà an toàn Phú Đô nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, thuộc xã Phú Đô, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Đây là một trong những đơn vị đi đầu trong công cuộc sản xuất chè hữu cơ tại địa phương. Với niềm tin về nông nghiệp sạch, HTX vươn lên phát triển và đang dần khẳng định thương hiệu của mình.
Tiếp đón chúng tôi là anh Hoàng Văn Tuấn, chàng trai dân tộc Tày người gầy nhỏ, nhưng nhanh nhẹn và có đôi mắt sáng lấp lánh. Anh đon đả mời chúng tôi ngồi tại không gian văn hoá trà của HTX tuy nhỏ nhưng chứa chan sự gần gũi. Cạnh đó là ấm đun nước nghi ngút khói cùng ấm trà “đặc sản” của HTX mà anh đã chuẩn bị để tiếp đón đoàn. Sau một hồi nói chuyện thân tình, đoàn tôi ngạc nhiên khi biết anh Tuấn chính là Giám đốc của HTX trà này.
Dừng nói chuyện giây lát, anh Tuấn chậm rãi châm nước vào ấm trà, hơi nóng bốc lên lan toả vào không gian mùi cốm non tuyệt hảo vốn có của trà. Anh đưa chén trà mời từng người trong đoàn của chúng tôi, trong chiếc chén sứ trắng, màu vàng óng ánh của nước trà càng thêm nổi bật. Nâng chén trà lên môi đã khiến khứu giác tôi bừng tỉnh bởi hương thơm đặc trưng nổi bật. Tôi thư thái nhấp chén trà còn nóng hổi, hương trà phảng phất mùi cốm, mang vị ngọt bùi đậm đà và sâu lắng.
Trong đoàn có tiến sĩ Đinh Văn Thành, một trong những chuyên gia trồng trọt có tiếng cả nước. Khi nhấp thử ngụm trà đầu tiên ông vui mừng thốt lên “Đúng là trà đất Thái, mà còn là trà sạch không tạp chất, không phí công vượt gió buốt đến đây”. Dưới góc độ chuyện gia, ông Thành nhận xét rằng: Trà Phú Đô có hương vị tương đối đậm, tiêu chí đánh giá cảm quan tôi thấy hương vị không thấy kiểu của các nhân tố hoá học. Và chỉ những ai nhấp được vị trà này mới thấy sự tuyệt vời và khác biệt so với các phương pháp canh tác khác.
Sau một hồi hàn huyên, được biết anh Tuấn sinh năm 1993 ở làng nghề chè thuộc xóm Phú Thọ trong một gia đình có truyền thống làm chè, nhưng bố mẹ Tuấn lại không muốn con trai nối nghiệp gia đình mà hy vọng con có một công việc nhàn hạ hơn.
Anh Tuấn kể: Mình có nguyện vọng được ở nhà theo nghề truyền thống nhưng để chiều lòng bố mẹ nên vẫn cố gắng lấy bằng Thạc sĩ. Sau khi ra trường cũng làm một công việc ổn định, vừa làm vừa kiên nhẫn thuyết phục bố mẹ… Sau nhiều cố gắng, cuối cùng cũng có được sự đồng ý để sống với niềm đam mê của một người nông dân.
Với quyết tâm và ước mơ sẽ làm ra những sản phẩm mang thương hiệu trà hữu cơ sạch Thái Nguyên. Tuấn không chỉ học theo chỉ dạy của bố mẹ mà còn tham khảo, áp dụng nhiều kiến thức qua sách vở, kinh nghiệm từ nhiều nguồn về cách làm trà, kỹ thuật chăm sóc… không cần dùng tới phân bón hóa học, hay thuốc trừ sâu. Nhờ đó, trà Phú Đô được người ta nhắc tới mang hương vị đậm đà, thơm ngon. Hương vị tuyệt vời này đã làm thổn thức biết bao trái tim của người thưởng thức trà ở mọi miền tổ quốc cũng như bạn hữu quốc tế. Sản phẩm trà không chỉ chứa chan sự tinh túy của đất trời Phú Đô, sự ôm ấp của tỉnh nhà mà còn bởi sự tâm huyết, tỉ mỉ, tinh tế của người làm trà xuyên suốt ở tất cả các khâu như: Chọn giống, gieo trồng, chăm sóc hữu cơ, thu hái và chế biến theo tiêu chuẩn. Anh Tuấn chia sẻ rằng, trong năm 2023 tới đây, trà Phú Đô sẽ phấn đấu đăng ký đạt sản phẩm OCOP với mục đích mang hương vị trà sạch, an toàn đi muôn nơi.
Bà Nguyễn Thị Như Quỳnh, Phó chủ tịch UBND xã Phú Đô phấn khởi cho biết: Tổng diện tích chè của xã gần 600 hecta trong đó diện tích chè sản xuất hữu cơ rất ít, nay mô hình sản xuất sạch của HTX trà an toàn Phú Đô là bước đi mạnh dạn của lãnh đạo HTX, địa phương rất ủng hộ và quan tâm cũng như đánh giá cao hiệu quả bước đầu mang lại, đồng thời cũng kỳ vọng trong thời gian tới HTX trà an toàn Phú Đô sẽ từng bước phát triển góp phần đưa thương hiệu trà Phú Đô lên tầm cao mới.
Trong những năm qua Đảng ủy, UBND xã Phú Đô luôn quan tâm, chú trọng việc phát triển thương hiệu trà thông qua các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số, cũng như hỗ trợ phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu thảo mộc, sinh học qua đó các HTX đang từng bước phát triển. Đến nay, phong trào sản xuất và kinh doanh chè hữu cơ ở Phú Đô ngày càng được lan rộng.
Sơn Thủy – Hương Trà