Vải thiều, chôm chôm, nhãn, sầu riêng, bơ... những "nữ hoàng" trái cây mùa hè đang rực rỡ trong nắng, hứa hẹn một mùa bội thu. Đây là cơ hội vàng để Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường xuất khẩu nông sản, mang hương vị ngọt ngào của quê hương đến bạn bè quốc tế.
Kim ngạch xuất khẩu rau quả tháng 5/2024 đạt 700 triệu USD, tăng trưởng ấn tượng 7,4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, đằng sau những con số lạc quan này là những thách thức không hề nhỏ. Sản lượng dồi dào trong thời gian ngắn đặt ra áp lực khổng lồ cho việc tiêu thụ. Nông sản tươi có thời gian bảo quản ngắn, nếu không được xử lý kịp thời, thất thoát sẽ vô cùng đáng tiếc.
Bắc Giang - "thủ phủ" vải thiều của Việt Nam - đang bước vào vụ thu hoạch với sản lượng dự kiến lên đến 100.000 tấn. Giá vải dao động từ 25.000 - 70.000 đồng/kg, tuy nhiên, người dân địa phương vẫn e dè lo lắng về đầu ra cho sản phẩm.
Tương tự, tại Bình Thuận, thanh long cũng đang vào mùa vụ với sản lượng ước tính 170.000 tấn. Tuy giá bán đang ở mức cao (20.000 - 21.000 đồng/kg) do sản lượng thấp, nhưng nỗi lo về giá rớt khi vào vụ chính và cạnh tranh với thanh long Trung Quốc là điều luôn hiện hữu.
Giải pháp nào cho bài toán xuất khẩu?
Trước những thách thức của mùa vụ, các địa phương và ngành chức năng đã và đang nỗ lực tìm giải pháp. Bắc Giang đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá vải thiều trên các sàn thương mại điện tử, kết nối với các nhà phân phối lớn trong và ngoài nước. Bình Thuận tập trung tìm kiếm thị trường mới, đa dạng hóa sản phẩm chế biến từ thanh long.
Tuy nhiên, những nỗ lực này chỉ là giải pháp tình thế. Về lâu dài, cần có những chiến lược bài bản và đầu tư mạnh mẽ hơn cho hạ tầng bảo quản, chế biến và tiêu thụ nông sản.
- Đa dạng hóa thị trường: Không chỉ tập trung vào thị trường truyền thống Trung Quốc, cần đẩy mạnh khai thác các thị trường tiềm năng khác như Hoa Kỳ, EU, Đông Bắc Á…
- Đầu tư công nghệ sau thu hoạch: Đây là yếu tố then chốt để kéo dài thời gian bảo quản nông sản, giảm thiểu hư hỏng, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm.
- Xây dựng hệ thống kho lạnh hiện đại: Kho lạnh giúp điều tiết nguồn cung, tránh tình trạng ứ đọng nông sản khi vào chính vụ.
- Tăng cường xúc tiến thương mại: Các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ, triển lãm quốc tế sẽ giúp nông sản Việt tiếp cận nhiều khách hàng hơn.
Cùng chung tay vì một mùa vàng bội thu
Xuất khẩu nông sản mùa vụ là cuộc đua với thời gian. Cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người nông dân để biến thách thức thành cơ hội, đưa trái ngọt Việt Nam vươn xa trên trường quốc tế.
Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ thiết thực cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ, xây dựng kho lạnh, mở rộng thị trường.
Doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm đối tác, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.
Người nông dân cần tuân thủ quy trình sản xuất an toàn, nâng cao chất lượng nông sản để tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Với sự đồng lòng và nỗ lực không ngừng, chúng ta hoàn toàn có thể biến mùa vàng trái ngọt thành mùa vàng xuất khẩu, mang lại lợi ích kinh tế to lớn cho đất nước và người dân.
Bảo An