Trà sữa trân châu đã từng là biểu tượng không thể thiếu trong đời sống của giới trẻ Việt Nam. Những chuỗi cửa hàng như Tocotoco, Phúc Long, Gong Cha, KOI Thé hay The Alley đã mở rộng khắp các thành phố lớn, tạo nên một nền văn hóa xếp hàng chờ đợi để thưởng thức những ly trà sữa nhiều topping. Tuy nhiên, sau gần một thập kỷ "thống trị", sức hút của trà sữa đang dần giảm sút. Nguyên nhân chính đến từ mối quan ngại về sức khỏe, sự bão hòa thị trường và nhu cầu trải nghiệm mới mẻ của người tiêu dùng.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra lượng đường cao trong trà sữa có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường nếu tiêu thụ thường xuyên. Đồng thời, xu hướng sống khỏe mạnh đang ngày càng được chú trọng trong cộng đồng người trẻ. Đây chính là khoảng trống cho những lựa chọn đồ uống mới thay thế, hướng đến sự cân bằng giữa hương vị hấp dẫn và lợi ích sức khỏe.
Xu hướng đồ uống tối giản và lành mạnh
Trong hai năm gần đây, khái niệm "clean drinking" đã du nhập vào Việt Nam và nhanh chóng chiếm được cảm tình của những người trẻ có ý thức về sức khỏe. Đặc trưng của xu hướng này là những đồ uống có thành phần đơn giản, tự nhiên, ít đường và phụ gia. Nổi bật trong số đó là nước ép lạnh (cold-pressed juice), kombucha và các loại trà thảo mộc.
Các cửa hàng nước ép lạnh như Detox Delight, Daily Press hay Clean Juice đã mở ra tại các thành phố lớn, cung cấp những chai nước ép giữ nguyên dưỡng chất từ rau củ quả theo phương pháp ép lạnh. Kombucha - thức uống lên men có nguồn gốc từ Nga với vị chua nhẹ đặc trưng - cũng đã trở thành lựa chọn phổ biến nhờ các thương hiệu nội địa như KomVn, Kombucha Việt và Wow Kombucha.
Chị Nguyễn Hoàng Mai, 27 tuổi, nhân viên văn phòng tại Hà Nội chia sẻ: "Tôi đã chuyển từ uống trà sữa sang kombucha được gần một năm. Ban đầu vì tò mò về lợi ích probiotic, nhưng dần dần tôi thích luôn cả hương vị tự nhiên và cảm giác sảng khoái sau khi uống. Giờ đây, văn phòng chúng tôi luôn có sẵn chai kombucha trong tủ lạnh thay vì đặt trà sữa như trước kia."
Cà phê – Sự trở lại mạnh mẽ với diện mạo mới
Cà phê không phải là đồ uống mới tại Việt Nam, nhưng văn hóa thưởng thức cà phê đang có sự chuyển biến rõ rệt. Từ cà phê phin truyền thống, giờ đây giới trẻ đang hướng đến các loại cà phê đặc sản (specialty coffee) với nguồn gốc rõ ràng, quy trình chế biến tinh tế và phương pháp pha chế đa dạng như pour over, siphon hay cold brew.
Các quán cà phê như The Workshop, Bosgaurus, Vietcetera Café hay Là Việt Coffee đã tạo nên một cộng đồng những người trẻ yêu thích khám phá hương vị cà phê thuần túy. Không gian của những quán này thường được thiết kế tối giản, tạo điều kiện để thực khách tập trung vào trải nghiệm thưởng thức cà phê.
Fusion drink – Sự giao thoa đầy sáng tạo
Một xu hướng khác đang được ưa chuộng là các loại đồ uống fusion - sự kết hợp giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại, Đông và Tây. Những thức uống này thường có nguồn gốc từ các nguyên liệu quen thuộc nhưng được chế biến với công thức cách tân, tạo nên hương vị độc đáo.
Chanh sả nha đam, trà hoa cúc mật ong chanh dây, cà phê dừa hay matcha hojicha là một vài ví dụ điển hình cho xu hướng này. Các thương hiệu như The Alley, Phúc Long hay Katinat đã nhanh chóng cập nhật thực đơn của mình với những món fusion drink để đáp ứng nhu cầu mới của khách hàng.
"Tôi thích thử những đồ uống kết hợp giữa nguyên liệu truyền thống Việt Nam với phong cách pha chế hiện đại. Vừa quen thuộc nhưng cũng rất mới lạ," Lê Hoàng Anh, sinh viên năm cuối đại học chia sẻ.
Đi ngược lại với xu hướng đồ uống chuỗi được sản xuất hàng loạt, các loại đồ uống thủ công đang dần chiếm được cảm tình của người tiêu dùng sành điệu. Từ bia thủ công (craft beer), rượu mật ong lên men (mead) đến các loại cocktail được pha chế cầu kỳ với nguyên liệu địa phương, tất cả đều đang tạo nên một làn sóng mới trong văn hóa thưởng thức đồ uống.
Các microbrewery như Heart of Darkness, Pasteur Street Brewing Company hay Furbrew đã trở thành điểm đến yêu thích của giới trẻ vào cuối tuần. Tương tự, các quán cocktail như Nê Cocktail Bar, Summer Experiment hay Drinking & Healing cũng thu hút đông đảo khách hàng nhờ những thức uống độc đáo được pha chế bởi những bartender tài năng.
"Người trẻ ngày nay không chỉ uống để giải khát mà còn để trải nghiệm. Họ sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho những đồ uống có câu chuyện và quá trình chế tác tỉ mỉ," Phan Thanh Tùng, chủ quán cocktail tại Đà Nẵng nhận định.
Có thể thấy, thị trường đồ uống dành cho giới trẻ Việt Nam đang ngày càng đa dạng và phân khúc. Nếu như trước đây, trà sữa từng một thời chiếm lĩnh vị trí "one-size-fits-all" thì giờ đây, mỗi phân khúc khách hàng đều có những lựa chọn đồ uống phù hợp với nhu cầu và phong cách sống của mình.
Theo các chuyên gia phân tích thị trường F&B nhận định: "Thị trường đồ uống Việt Nam đang trưởng thành. Sự dịch chuyển từ trà sữa sang nhiều loại đồ uống khác nhau cho thấy người tiêu dùng trẻ ngày càng tinh tế và đa dạng trong nhu cầu. Đây là một tín hiệu tốt cho ngành F&B nói chung, tạo điều kiện cho sự đổi mới và sáng tạo."
Dù vậy, điều này không có nghĩa là trà sữa sẽ hoàn toàn biến mất. Thay vào đó, nó đang dần nhường chỗ cho nhiều lựa chọn khác, tạo nên một bức tranh đa sắc màu trong văn hóa thưởng thức đồ uống của người Việt trẻ. Và có lẽ, sự đa dạng chính là xu hướng bền vững nhất trong thị trường đồ uống hiện nay.
Tiến Hoàng