Xuất khẩu chè Việt tháng 8/2025: Giá tăng, lượng giảm, thị trường phân hóa

Tháng 8/2025 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động đối với ngành chè Việt Nam. Những con số vừa mang lại tín hiệu tích cực, vừa đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp và người trồng chè. Giá xuất khẩu chè bình quân trong tháng đạt 1.867 USD/tấn, tăng 5,9% so với tháng 7, phản ánh nỗ lực nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm bước đầu có hiệu quả. Tuy nhiên, mức giá này vẫn thấp hơn 0,9% so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy đà phục hồi còn chậm và chưa đủ vững chắc.

Bức tranh hai mặt: Giá tăng nhưng lượng giảm

Trong tháng 8, Việt Nam xuất khẩu 13,4 nghìn tấn chè, thu về 25,01 triệu USD. So với tháng 7, kim ngạch có cải thiện nhẹ, song so với cùng kỳ năm 2024 lại giảm mạnh 14,6% về trị giá và 13,8% về lượng. Đây đã là tháng thứ ba liên tiếp ngành chè ghi nhận sự sụt giảm so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu đạt 85 nghìn tấn, trị giá 145,67 triệu USD, giảm lần lượt 9,6% và 10,4%. Những con số này phản ánh rõ áp lực lớn mà ngành chè đang phải đối mặt trong việc duy trì và mở rộng thị trường.

Sự đối nghịch giữa giá và lượng xuất khẩu cho thấy Việt Nam đang trong quá trình dịch chuyển từ việc chạy theo sản lượng sang chú trọng vào chất lượng. Đây là hướng đi đúng đắn, nhưng để cân bằng giữa giá trị gia tăng và khả năng tiêu thụ vẫn còn là một bài toán khó.

Pakistan – “Người mua lớn” và nỗi lo phụ thuộc

Pakistan tiếp tục là thị trường chủ lực của chè Việt, chiếm tới 50,31% tổng trị giá xuất khẩu trong tháng 8 với hơn 6,11 nghìn tấn, tương đương 12,58 triệu USD. Đáng chú ý, giá chè xuất sang thị trường này đạt 2.058 USD/tấn, cao hơn mức bình quân chung. Điều đó chứng tỏ chè Việt vẫn giữ được chỗ đứng nhất định.

Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá lớn vào Pakistan đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Lũy kế 8 tháng, xuất khẩu chè sang thị trường này giảm 6,3% so với cùng kỳ năm trước. Nếu nhu cầu tiêu thụ tại đây suy giảm hoặc gặp biến động về chính sách nhập khẩu, toàn bộ ngành chè Việt Nam sẽ chịu tác động nặng nề. Việc tìm kiếm sự cân bằng giữa việc duy trì thị trường truyền thống và mở rộng các điểm đến mới là nhiệm vụ cấp bách.

Tín hiệu tích cực từ Đài Loan và thị trường mới nổi

Bên cạnh Pakistan, Đài Loan (Trung Quốc) là thị trường lớn thứ hai của chè Việt. Trong tháng 8, dù lượng nhập khẩu giảm, trị giá xuất khẩu lại tăng 4,5% so với cùng kỳ 2024. Đây là dấu hiệu tích cực, cho thấy người tiêu dùng Đài Loan ngày càng quan tâm đến những sản phẩm chè Việt có giá trị cao hơn, thay vì chỉ chú trọng số lượng.

Đặc biệt, một số thị trường mới nổi đang dần trở thành “điểm sáng”. Xuất khẩu chè Việt sang Iraq tăng 54,8%, Philippines tăng tới 81,1%, và Ba Lan tăng đột biến 175% so với cùng kỳ. Những con số này cho thấy chiến lược đa dạng hóa thị trường bắt đầu phát huy hiệu quả, mở ra cơ hội giảm thiểu rủi ro từ sự phụ thuộc vào một số ít quốc gia nhập khẩu.

Thách thức phân hóa và yêu cầu đổi mới

Tuy vậy, bức tranh xuất khẩu chè trong tháng 8 vẫn mang tính phân hóa rõ nét. Trong khi một số thị trường tăng trưởng mạnh, nhiều thị trường trọng điểm khác như Malaysia, Indonesia, Nga và Hoa Kỳ lại ghi nhận sự sụt giảm. Điều này phản ánh nhu cầu toàn cầu đối với chè không đồng đều, phụ thuộc vào thói quen tiêu dùng, chính sách thương mại và biến động kinh tế từng khu vực. 

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) dự báo, những tháng cuối năm 2025, nhu cầu chè có thể ổn định hơn nhờ xu hướng tiêu thụ tăng vào mùa lạnh. Tuy nhiên, đà phục hồi khó tạo nên cú bứt phá nếu ngành chè chưa giải quyết được bài toán phụ thuộc và chưa nâng tầm giá trị sản phẩm. 

Con đường dài hạn: Chế biến sâu và xây dựng thương hiệu

Để tạo bước đột phá bền vững, ngành chè Việt Nam cần đi theo con đường nâng cao giá trị thay vì chỉ tập trung vào khối lượng. Trước hết, việc đẩy mạnh chế biến sâu, đa dạng hóa sản phẩm như trà túi lọc, trà hòa tan, trà hữu cơ hay các sản phẩm trà kết hợp dược liệu là xu hướng tất yếu. Đây không chỉ giúp gia tăng giá trị xuất khẩu mà còn đáp ứng thị hiếu ngày càng cao của người tiêu dùng quốc tế.

Bên cạnh đó, việc quảng bá hình ảnh chè Việt Nam cần được thực hiện bài bản và chuyên nghiệp hơn. Chè Shan Tuyết, chè Thái Nguyên hay các đặc sản vùng miền hoàn toàn có thể trở thành biểu tượng văn hóa, gắn liền với du lịch và quảng bá quốc gia. Đồng thời, việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, chứng nhận quốc tế và yếu tố bền vững cũng là chìa khóa để chinh phục những thị trường khó tính như EU, Mỹ hay Nhật Bản. 

Tháng 8/2025 mang đến một bức tranh vừa có gam sáng, vừa có gam tối cho ngành chè Việt Nam. Giá xuất khẩu tăng là tín hiệu tích cực, nhưng sự sụt giảm về lượng và nguy cơ phụ thuộc vào thị trường Pakistan lại đặt ra thách thức không nhỏ. Con đường phía trước đòi hỏi ngành chè phải đổi mới mạnh mẽ, từ nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm đến mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu quốc gia. Chỉ khi đó, chè Việt mới có thể vươn lên xứng tầm, không chỉ là mặt hàng xuất khẩu, mà còn là niềm tự hào văn hóa, kinh tế trên trường quốc tế.