Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), trong 9 tháng đầu năm nay 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 7,16 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng trong tháng 9, xuất khẩu đạt 866 triệu USD, tăng 6,4% so với tháng 9 năm 2023.
Ngành thủy sản Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục đà tăng trưởng trong nửa cuối năm 2024. (Ảnh: VASEP)
Diễn biến của thị trường nhập khẩu đã dần trở lại ổn định, giúp xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong năm 2024 quay về quỹ đạo phát triển nhanh chóng, với đỉnh cao đạt vào quý III/2024. Trong quý này, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt mức kỷ lục 2,7 tỷ USD, tăng 13% so với quý III/2023. Các sản phẩm chủ lực như cá tra, tôm, cua, ghẹ và nhuyễn thể có vỏ đều ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng, lần lượt tăng 13,5%, 17,5%, 56% và 95%.
Trong 9 tháng đầu năm, cá tra đã mang lại doanh thu xuất khẩu 1,46 tỷ USD, tăng 8%. Đặc biệt, sản phẩm cá tra chế biến đóng góp phần lớn vào sự tăng trưởng này, trong khi cá tra đông lạnh nguyên con và phi lê chỉ tăng nhẹ. Mặt hàng tôm tiếp tục dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu, đạt gần 2,8 tỷ USD, tăng 10,5%. Tuy nhiên, xuất khẩu tôm đông lạnh vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ tôm Ecuador và Ấn Độ.
Xuất khẩu cua, ghẹ cũng có sự bứt phá khi tăng 66% trong 9 tháng, đạt 227 triệu USD, phần lớn nhờ vào nhu cầu mạnh mẽ từ Trung Quốc. Trong khi đó, xuất khẩu cá ngừ tăng 16%, đạt 715 triệu USD, còn mực và bạch tuộc lại giảm nhẹ 2,7%, đạt 464 triệu USD.
Theo VASEP sự tăng trưởng mạnh mẽ của xuất khẩu thủy sản Việt Nam có được là nhờ vào sự đa dạng hóa cả về sản phẩm và thị trường. Các doanh nghiệp đã nỗ lực cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế, trong khi các chính sách hỗ trợ của Chính phủ cũng góp phần không nhỏ. Thêm vào đó, việc tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA và CPTPP đã mở rộng cánh cửa cho sản phẩm thủy sản Việt Nam vào các thị trường quốc tế với mức thuế ưu đãi.
Các doanh nghiệp trong ngành cũng ghi nhận những tín hiệu tích cực. Ông Trần Văn Hùng, Chủ tịch Công ty Hùng Cá, chia sẻ rằng sản lượng xuất khẩu của công ty tăng 10-20% so với các năm trước, và hiện nay đơn hàng từ nước ngoài đang ở mức cao kỷ lục. Tương tự, ông Trần Anh Khoa, Tổng Giám đốc Công ty Anh Khoa, cho biết đơn hàng cuối năm nay tăng từ 10-15% so với năm ngoái.
Theo Chủ tịch VASEP, bà Nguyễn Thị Thu Sắc, nhu cầu thị trường đang hồi phục và giá cả xuất khẩu có xu hướng tăng, tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp. Ngành thủy sản dự kiến sẽ đạt mục tiêu kim ngạch gần 10 tỷ USD trong năm 2024, tăng 7% so với năm trước.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo về những thách thức mà ngành thủy sản Việt Nam đang đối mặt, bao gồm các tiêu chuẩn khắt khe từ các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là trong khối CPTPP. Các doanh nghiệp cần nỗ lực để đáp ứng các yêu cầu này, đồng thời phải tìm kiếm thị trường mới và tăng cường quảng bá sản phẩm để duy trì lợi thế cạnh tranh.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) cùng các địa phương cũng đang tăng cường kiểm tra và xử lý vi phạm khai thác thủy sản bất hợp pháp nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định cho xuất khẩu, đồng thời xây dựng ngành thủy sản theo hướng phát triển bền vững.