Trà là thức uống được tiêu thụ nhiều thứ hai, chỉ sau nước. Trà được sản xuất từ lá hoặc búp của cây chè (Camellia sinensis). Nguồn gốc của trà có từ năm 2700 trước Công nguyên ở Trung Quốc. Sau đó, đồ uống này đã được đưa đến Châu Âu và sau đó là trên toàn thế giới. Ngày nay, uống trà đã trở thành một hoạt động tất yếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân ở nhiều quốc gia.
Camellia sinensis, nguồn lá trà chính, được trồng chủ yếu ở các vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới. Các điều kiện có sẵn ở nhiều nơi ở Châu Á. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi có 8 quốc gia nằm trong top các nước sản xuất chè hàng đầu thuộc lục địa này.
1. Trung Quốc
Trung Quốc là nơi khai sinh ra trà và văn hóa uống trà. Nước này cũng chiếm vị trí số 1 về sản xuất và cung cấp chè trong nhiều thập kỷ. Thị trường xuất khẩu chè của Trung Quốc rất lớn, chủ yếu ở Châu Âu, Châu Mỹ và Châu Á. Trà Trung Quốc có hương thơm, vị và đặc trưng của trà. Đất nước này nổi tiếng với nhiều loại trà, bao gồm trà đen, trà xanh, trà Pu’er, trà vàng và trà hoa.
Trung Quốc sở hữu hơn 2.000.000 ha đất trồng chè, phân bố chủ yếu ở tỉnh Yunan, tỉnh Phúc Kiến, tỉnh Hồ Bắc, tỉnh Tứ Xuyên và tỉnh Hồ Nam. Những vùng này rất lý tưởng cho các trang trại trồng chè cao. Trồng và sản xuất chè ở Trung Quốc là một phần quan trọng trong sự phát triển kinh tế của đất nước này.
Với đặc điểm thời tiết ôn hòa và ổn định, Trung Quốc có điều kiện lý tưởng để canh tác cây chè. Ngoài ra, nguồn nhân lực và địa lý là hai yếu tố góp phần thúc đẩy tăng trưởng sản xuất chè ở nước này.
2. Ấn Độ
Là nước láng giềng của Trung Quốc, Ấn Độ được biết đến là quốc gia sản xuất chè lớn thứ 2 trên toàn cầu. Người Anh giới thiệu cây chè được người Anh đưa vào Ấn Độ lần đầu tiên vào năm 1824 để cạnh tranh với sự độc quyền sản xuất chè của nước láng giềng Trung Quốc. Tuy nhiên, với một tỷ người uống trà trong nước, hơn một nửa sản lượng trà ở quốc gia này là dành cho tiêu dùng nội địa. Ở Ấn Độ, cây chè chủ yếu được trồng ở Darjeeling, Assam, Tây Bengal, Tamil Nandu, Kerala và Karnataka. Mười nghìn vườn chè phân bố trên toàn quốc, với hơn 600.000 ha đất trồng chè. Về cơ bản, Assam là nhà sản xuất chè lớn nhất cả nước, với khoảng 52% tổng sản lượng chè được sản xuất ở Ấn Độ đến từ Bang này.
3. Kenya
Kenya là quốc gia châu Phi duy nhất lọt vào danh sách 10 quốc gia sản xuất chè hàng đầu trên toàn cầu.Về canh tác chè, ước tính có hơn 500.000 nông dân Kenya trồng chè quy mô nhỏ trên khắp cả nước, với khoảng 236.000 ha. Cây chè phân bố ở các vùng nổi tiếng, bao gồm vùng Kericho, Nyambene Hills và Nandi. Trong khi Kenya thuộc Châu Phi, nó nằm gần đường xích đạo nên có nhiều ánh sáng mặt trời và điều kiện tối ưu để phát triển các loại cây.
4. Sri Lanka
Sri Lanka nổi tiếng với “trà Ceylon", độc đáo về hương thơm, mùi vị và thậm chí cả cách pha. Nước này đứng thứ tư trong danh sách.. Đặc biệt, sản lượng chè của Sri Lanka chiếm 2% tổng sản lượng quốc nội của đất nước. Khi nói về trà ở Sri Lanka, người ta nói về sự chính thống vì quốc gia này là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới về loại trà này. Hầu hết các trang trại chè nằm ở Sabaragamuwa, Nuwara-Eliya, Dimbula, Ruhuna, Uva, Uda Pussellawa và Kandy, với 200.000 ha đất trồng chè.
5. Việt Nam
Với khí hậu nhiệt đới và đồng bằng núi cao trên cả nước, Việt Nam chiếm vị trí thứ 5 trong danh sách các nước sản xuất chè hàng đầu thế giới. Thị trường chè của Việt Nam rất rộng và không ngừng được mở rộng, bao gồm Châu Á, Châu Phi, Trung Đông và Châu Mỹ. Người uống trà trong nước thường thích các loại trà đơn giản, trong đó trà xanh là loại phổ biến nhất. Ngoài ra, Việt Nam nổi tiếng với trà sen, được làm bằng cách gói lá trà xanh vào bông sen và để qua đêm để lá có mùi thơm của hoa. Trà sen có hương thơm, vị độc đáo, và những nét văn hóa liên quan đến quốc hoa này được tìm thấy trên khắp đất nước.
Các trang trại chè ở Việt Nam chủ yếu tập trung ở các tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Thái Nguyên, Phú Thọ, ... và các khu vực Tây Nguyên như Lâm Đồng. Việt Nam có hơn 120.000 ha đất trồng chè, với số lượng lớn nông dân có tay nghề cao đang canh tác và thu hoạch lá chè phục vụ sản xuất.
Ngoài ra, Việt Nam cũng đã trở thành một trong những nước xuất khẩu Chè đen lớn nhất thế giới sang nhiều thị trường trên toàn thế giới trong thời gian gần đây. Chè đen Việt Nam có nhiều loại khác nhau, dựa trên kích thước lá chè, nguồn gốc của rừng trồng và máy chế biến. Trà cũng độc đáo về hương, vị và rượu.
6. Thổ Nhĩ Kỳ
Sản xuất chè của Thổ Nhĩ Kỳ nằm ở Khu vực Đông Bắc Biển Đen, với 84.000 ha đất trồng chè. Việc trồng chè được phân bố ở các vùng cụ thể, bao gồm tỉnh Rize, tỉnh Trabzon, tỉnh Artvin, tỉnh Giresun và tỉnh Ordu. Trong số đó, Rize sản xuất hơn 66% lượng chè ở Thổ Nhĩ Kỳ, biến nó trở thành một đồn điền chè khổng lồ ở đất nước này. Thổ Nhĩ Kỳ có các đặc điểm thời tiết khác nhau ở các vùng khác nhau của đất nước, nhưng dãy núi Kaçkar và vị trí gần Biển Đen tạo ra khí hậu lý tưởng cho các đồn điền chè.
7. Indonesia
Ngoài Việt Nam, Indonesia là một trong những quốc gia Đông Nam Á có tên trong danh sách 10 quốc gia sản xuất chè hàng đầu. Hầu hết các loại trà được sản xuất ở đây là trà đen và trà xanh từ các giống Assam của Ấn Độ có đồn điền nằm ở Wonosari ở Đông Java. Indonesia sở hữu hơn 110.000 ha trang trại chè trên cả nước và đảm bảo nguồn cung ổn định cho thị trường nội địa và xuất khẩu.
8. Nhật Bản
Nhật Bản nổi tiếng với trà nghi lễ, trong đó nổi bật nhất là trà xanh gồm Sencha xanh và Matcha xanh. Năm nay, tổng sản lượng chè được sản xuất tại Nhật Bản là 90 nghìn tấn, đứng thứ 8 trong danh sách. Nhật Bản có 43.000 ha đất trồng chè, phân bố nhiều nhất ở tỉnh Shizuoka, tỉnh Kagoshima, tỉnh Mie, tỉnh Miyazaki, tỉnh đô thị Kyoto, những nơi có điều kiện khí hậu và địa lý rất lý tưởng để trồng chè. Trà có một ý nghĩa văn hóa to lớn ở Nhật Bản và đã trở thành một thức uống không thể thiếu đối với nhiều người Nhật và các nghi lễ của họ.
9. Iran
Trà du nhập vào Iran lần đầu tiên vào thế kỷ 15, nhờ sự mở rộng giao thương dọc theo Con đường Tơ lụa nổi tiếng. Mặc dù vụ chè đầu tiên được trồng vào năm 1899, nhưng cả nước hiện có khoảng 18.000 ha đất trồng chè, đảm bảo cung cấp đủ cho thị trường trong nước và thậm chí xuất khẩu.
10. Argentina
Argentina là nước sản xuất chè lớn nhất ở Châu Mỹ và là nước Nam Mỹ duy nhất trong 10 nước sản xuất chè hàng đầu. Trà ở Argentina được lai tạo từ trà đen và trà xanh, được trồng chủ yếu ở các tỉnh Misiones, Corrientes, Formosa, Chaco và Tucuman. Đặc biệt, Argentina nổi tiếng với Yerba Mate, có hương vị khá nồng và đậm. Với gần 40.000 ha đất trồng chè, Argentina là một nhà cung cấp chè đáng kể ở châu Mỹ.
Hồng Anh (t/h)