An toàn thông tin mạng và ứng dụng AI trong phát triển thành phố thông minh

Hội thảo khoa học với chủ đề “An toàn thông tin mạng và ứng dụng AI trong phát triển thành phố Hà Nội thông minh” là diễn đàn để các nhà khoa học, các đại diện Sở, ban, ngành và các quận, huyện, thị xã của Thành phố Hà Nội có dịp trình bày, lắng nghe, thảo luận và đánh giá những kết quả đã đạt được trong lĩnh vực chuyển đổi số trên địa bàn Thủ đô, và đưa ra những khuyến nghị khoa học góp phần vào công cuộc xây dựng Thành phố Hà Nội thông minh trong giai đoạn tới.

Theo đó, trí tuệ nhân tạo (AI) đang đi vào cuộc sống một cách mạnh mẽ, thay thế nhiều công việc thủ công, tốn sức lao động, tăng hiệu quả, mở rộng thị trường, cải thiện trải nghiệm người dùng, đổi mới sáng tạo, nâng cao khả năng cạnh tranh. Trên thế giới, các cường quốc đều xây dựng chiến lược phát triển riêng cho AI, lấy công nghệ AI làm cốt lõi cho sự tăng tốc của nền kinh tế.

Theo thống kê của Cục An toàn thông tin, trong năm 2023, thế giới thiệt hại 8.000 tỷ USD, năm 2024 thiệt hại 9.500 tỷ USD. Có đến 353.027.892 người bị ảnh hưởng do vi phạm dữ liệu. 11 giây có 01 tổ chức bị tấn công mã độc tống tiền. Tấn công mạng quy mô lớn, chuyên nghiệp.

Ở quy mô quốc gia, việc ứng dụng công nghệ AI tại các cơ quan nhà nước, mà phổ biến là “trợ lý ảo” (tích hợp vào nhiều thiết bị nền tảng) và “chatbot” (hoạt động trên một nền tảng trò chuyện cụ thể) để nâng cao hiệu quả hoạt động, ngày càng được coi trọng.

Phát biểu tại sự kiện, ông Đinh Thiện Đức, Phó Chủ tịch Hội Tin học Viễn thông Hà Nội cho biết, sự kiện là bước khởi đầu trong khuôn khổ Kế hoạch thực hiện Chương trình phối hợp số 2706.24 giữa Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội và Hội Tin học Viễn thông Hà Nội.

"Hội thảo là diễn đàn cho các chuyên gia, các nhà khoa học cũng như các sở, ban, ngành, các quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố Hà Nội đánh giá những thành tựu đã đạt được, thảo luận đưa ra những khuyến nghị khoa học góp phần vào công cuộc xây dựng thành phố Hà Nội thông minh trong giai đoạn tới", ông Đức nhấn mạnh.

Bộ Thông tin và Truyền thông đã đặt hàng các doanh nghiệp xây dựng 4 trợ lý ảo phục vụ người dân Việt Nam, gồm: Trợ lý ảo lập pháp (phát hiện những mâu thuẫn khi làm văn bản pháp luật); hành pháp (hỗ trợ bộ máy cán bộ, công chức); tư pháp (giảm bớt công việc cho các thẩm phán); pháp lý (hỗ trợ tư pháp cho người dân).

Trong giai đoạn dịch Covid-19, Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu ứng dụng AI để hỗ trợ công tác phòng chống dịch, như: Ứng dụng trợ lý ảo thực hiện hàng triệu cuộc gọi tới người dân tuyên truyền phòng, chống dịch, chính sách an sinh xã hội, đem lại hiệu quả cao. Hay gần đây, một số địa phương mà tiêu biểu là quận Cầu Giấy, quận Tây Hồ đã ứng dụng AI chatbot để hỗ trợ hỏi - đáp thủ tục hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp…

Các chuyên gia cũng đưa ra những khuyến nghị về tình hình mã độc đánh cắp thông tin các cơ quan, tổ chức nhà nước; các đợt tấn công mạng vào các cơ quan, doanh nghiệp…, cho thấy nguy cơ chiến tranh trên không gian mạng trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.

An toàn, an ninh mạng là trọng tâm của quá trình chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh, rất cần được coi trọng nhiệm vụ an toàn, an ninh mạng, vì đó là trụ cột quan trọng giúp tạo lập niềm tin số và sự phát triển thịnh vượng trong kỷ nguyên số.

Theo chuyên gia an ninh mạng Bùi Quang Minh, CEO của SecurityBox,Chuyển đổi số là xu thế tất yếu trong thời đại ngày nay. Chuyển đổi số không chỉ giúp tăng năng suất, giảm chi phí mà còn mở ra không gian phát triển mới, tạo ra các giá trị mới ngoài các giá trị truyền thống vốn có. Chuyển đổi số là cơ hội bứt phá cho các địa phương. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đó, các nguy cơ về an toàn, an ninh mạng đang đặt ra vấn đề phải đối mặt.

Vấn đề an toàn thông tin đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết và việc bảo đảm an toàn thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Để chuyển đổi số thành công và bền vững, việc đảm bảo an toàn, an ninh mạng đóng vai trò then chốt, là phần xuyên suốt, không thể tách rời của chuyển đổi số.

Theo ông Bùi Quang Minh, cần đảm bảo an toàn thông tin 4 lớp. Trong đó lớp 1 là lực lượng tại chỗ, gồm các nhân sự chuyên trách về an toàn thông tin. Mỗi ngành, địa phương trung bình cần có 2, 4 nhân sự chuyên trách về vấn đề này.

Tiếp theo là lớp 2 gồm lực lượng giám sát, bảo vệ chuyên nghiệp. Đây là những người tự thực hiện giám sát, ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng, bảo vệ hệ thống thông tin thuộc quyền quản lý hoặc lựa chọn/thuê tổ chức, doanh nghiệp có đủ năng lực giám sát, ứng cứu sự cố.

Lớp 3 là lực lượng kiểm tra, đánh giá độc lập định kỳ theo quy định tại Điều 20 Nghị định số 85/2016/NĐ-CP cho tối thiểu 80% hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý. 100% hệ thống thông tin cấp độ 3 trở lên được kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin định kỳ theo quy định.

Lực lượng quốc gia là lớp thứ 4 với việc sẽ kết nối, chia sẻ thông tin giám sát an toàn thông tin với Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) trực thuộc Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông; cung cấp các dải địa chỉ IP Public của các hệ thống thông tin cơ quan, tổ chức nhà nước thuộc phạm vi quản lý. Ông Minh chia sẻ.

Sau khi kết thúc Hội thảo, Hội Tin học viễn thông Hà Nội cùng nhà tài trợ Asus trao tặng huyện Chương Mỹ và huyện Sóc Sơn - hai huyện chịu nhiều hậu quả của cơn bão Yagi món quà là số tiền 25 triệu/huyện + 5 bộ máy tính.

Hoàng Nhung