Xu hướng tất yếu và cơ hội sản xuất mới
Trước đây, nhiều sản phẩm sữa sử dụng bao bì nhựa hoặc bao bì composite (hộp nhiều lớp gồm giấy, nhôm và nhựa mỏng để đảm bảo độ kín và thời gian bảo quản). Khi người tiêu dùng bắt đầu ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường, bao bì giấy – dễ tái chế và phân hủy hơn đã nổi lên như lựa chọn thiết thực.
Tại Việt Nam, hãng Vinamilk được xem là doanh nghiệp tiên phong khi đưa ra dòng sản phẩm Green Farm sử dụng bao bì được chứng nhận bởi Forest Stewardship Council (FSC) và có thể tái chế hoàn toàn. Thương hiệu TH true MILK cũng đã triển khai chương trình thu gom hộp giấy sữa đã dùng với tên “Collection of used beverage carton – Spreading Green Lifestyle 2023”, khẳng định cam kết với mô hình kinh tế tuần hoàn.
Ở quy mô toàn cầu, các tập đoàn lớn như Danone, Arla Foods và Lactalis đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ chuyển toàn bộ bao bì sang dạng có thể tái chế hoặc tái sử dụng. Điều này không chỉ tạo áp lực, mà còn mở ra thời cơ cho doanh nghiệp nào nhanh chân chuẩn bị hiệu quả.
Chuyển đổi bao bì là cơ hội để doanh nghiệp tái cấu trúc chuỗi cung ứng, giảm chi phí dài hạn, và ghi điểm mạnh với người tiêu dùng thế hệ mới – những người sẵn sàng chọn sản phẩm vì giá trị xanh hơn. Chính ở điểm này, bao bì giấy không chỉ là giải pháp môi trường mà còn là lợi thế cạnh tranh.
Bao bì giấy – ngôn ngữ kể chuyện của thương hiệu
Bao bì giấy mang trong mình khả năng truyền thông mạnh mẽ. Với vật liệu tự nhiên, bề mặt dễ in ấn và cảm giác thân thiện với môi trường, nó trở thành công cụ để thương hiệu thể hiện cam kết và kết nối cảm xúc.
Ví dụ, trên các hộp Green Farm của Vinamilk, thiết kế đã được thay đổi để khắc họa hình ảnh đồng cỏ, đàn bò, gam màu tự nhiên và logo FSC – tất cả nhằm truyền tải thông điệp sản phẩm thân thiện thiên nhiên. Việc này thể hiện rằng người tiêu dùng không chỉ mua sữa, mà còn “đầu tư” vào triết lý phát triển bền vững của thương hiệu.
Bao bì giấy cũng cho phép linh hoạt trong thiết kế và chạy các phiên bản giới hạn theo mùa hoặc theo chủ đề môi trường, từ đó tăng trải nghiệm khách hàng. Khi người tiêu dùng nhìn thấy logo FSC hoặc thông điệp “Tái chế 100%”, họ cảm thấy mình là một phần của câu chuyện lớn hơn, là người tiêu dùng có ý thức.
Về góc độ tâm lý, nghiên cứu của FSC cho thấy 77% người tiêu dùng tại Mỹ và Anh sẵn sàng trả thêm cho sản phẩm có chứng nhận FSC, và 86% xem việc chọn sản phẩm thân thiện môi trường là ưu tiên. Đây là minh chứng rõ ràng rằng bao bì không chỉ là vật chứa mà là “chất xúc tác” cho hành vi mua hàng có trách nhiệm.
Hợp tác toàn chuỗi và xây dựng mô hình bền vững
Dù triển vọng lớn, thách thức lớn cũng nằm trong phía sau: nhiều hộp sữa hiện nay vẫn sử dụng cấu trúc nhiều lớp để đảm bảo tiêu chuẩn bảo quản. Cấu trúc này gồm 75% giấy, 4% nhôm và 21% polymer, ví dụ trong báo cáo chương trình thu gom hộp của TH true MILK. Như vậy dù lớp giấy chiếm đa số, vẫn cần công nghệ và hệ thống thu gom xử lý để tái chế thật sự hiệu quả.
Để bao bì giấy phát huy tác dụng môi trường, doanh nghiệp không thể hành động đơn lẻ. Cần có sự phối hợp giữa doanh nghiệp, nhà nước và người tiêu dùng. TH true MILK đã bước đầu hợp tác với Tetra Pak và triển khai điểm thu gom tại 20 cửa hàng tại Hà Nội và TP.HCM, kêu gọi khách hàng mang hộp sữa đã sử dụng đến để tái chế.
Những trường hợp hợp tác thành công cho thấy mô hình tuần hoàn có thể thực thi: giấy tái chế từ hộp sữa được dùng làm giấy kraft, tờ báo, thậm chí tấm lợp sinh thái từ thành phần nhôm – polymer. Đây là minh chứng cho việc “đổi vỏ” không chỉ là chọn vật liệu mà là chuyển đổi hệ thống.
Với việc tham gia vào mô hình này, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng xu hướng xanh mà còn tạo nên chuỗi giá trị mới: vật liệu tái chế – sản phẩm mới – cộng đồng có trách nhiệm. Khi người dùng thấy mình tham gia vào hành trình đó, giá trị sản phẩm cũng tăng theo.
Bao bì giấy trong ngành sữa không chỉ là một lựa chọn thay thế vật liệu nhựa, mà là biểu hiện của tư duy sản xuất và tiêu dùng mới: biết nghĩ đến môi trường, đặt niềm tin lên trách nhiệm xã hội và kết nối cảm xúc với người tiêu dùng.