Nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học npj Science of Food, được thực hiện bởi nhóm các nhà khoa học đến từ Đại học Kanazawa (Nhật Bản), đã tiến hành khảo sát trên một nhóm lớn người cao tuổi, với mục tiêu tìm hiểu mối liên hệ giữa thói quen uống trà xanh và cà phê với sức khỏe não bộ. Dữ liệu được thu thập từ hơn 8.700 tình nguyện viên trên 65 tuổi, một độ tuổi mà các vấn đề về suy giảm nhận thức thường bắt đầu xuất hiện.
Phương pháp nghiên cứu được tiến hành một cách khoa học và chặt chẽ. Lượng trà xanh và cà phê mà mỗi người tiêu thụ được ghi nhận và đối chiếu với kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) não. Hình ảnh MRI cho phép các nhà nghiên cứu đo lường thể tích não tổng thể và phân tích các đặc điểm của năm vùng não khác nhau, bao gồm cả chất trắng – một thành phần quan trọng của hệ thần kinh trung ương.
Chất trắng và vai trò then chốt trong hoạt động não bộ:
Chất trắng, với thành phần chính là các sợi thần kinh được bao bọc bởi myelin (một chất béo màu trắng), đóng vai trò như một hệ thống đường dây kết nối các vùng não khác nhau. Nó chịu trách nhiệm truyền tải tín hiệu thần kinh, cho phép các vùng não trao đổi thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả. Chất trắng đóng vai trò then chốt trong nhiều chức năng nhận thức, bao gồm:
- Tốc độ xử lý thông tin: Chất trắng giúp tăng tốc độ truyền dẫn tín hiệu, cho phép não bộ xử lý thông tin nhanh hơn.
- Khả năng học tập và ghi nhớ: Chất trắng hỗ trợ việc hình thành và củng cố các kết nối thần kinh, - đóng vai trò quan trọng trong quá trình học tập và ghi nhớ.
- Kiểm soát vận động và thăng bằng: Chất trắng kết nối các vùng não liên quan đến vận động, giúp kiểm soát cử động và duy trì thăng bằng cho cơ thể.
- Điều chỉnh tâm trạng và cảm xúc: Chất trắng cũng tham gia vào việc điều chỉnh tâm trạng và cảm xúc, ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần của con người.
Kết quả bất ngờ từ nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra một mối liên hệ đáng kể giữa việc tiêu thụ trà xanh và tình trạng chất trắng trong não. Cụ thể, những người uống 3 tách trà xanh mỗi ngày có ít hơn 3% tổn thương chất trắng so với những người chỉ uống 1 tách mỗi ngày trong khoảng thời gian theo dõi 2 năm. Điều đáng chú ý là, với những người uống 7-8 tách trà xanh mỗi ngày, mức độ tổn thương chất trắng còn thấp hơn, lên đến 6%.
Mặc dù con số 3% hay 6% có vẻ không lớn, nhưng đối với tổn thương não bộ, đây là một sự khác biệt đáng kể. Ngay cả những thay đổi nhỏ trong cấu trúc và chức năng của chất trắng cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận thức, vận động và tâm trạng của con người.
Một điểm đáng lưu ý khác là nghiên cứu không ghi nhận sự ảnh hưởng đáng kể nào của việc tiêu thụ trà xanh đến thể tích hồi hải mã (vùng não liên quan đến trí nhớ) hoặc tổng thể tích não. Ngoài ra, kết quả cũng không cho thấy sự khác biệt ở những người mắc bệnh trầm cảm hoặc mang biến thể gen APOE4 (một yếu tố nguy cơ của bệnh Alzheimer). Điều này cho thấy tác động bảo vệ của trà xanh đối với não bộ có thể tập trung chủ yếu vào chất trắng.
Một điểm thú vị nữa là nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào giữa việc tiêu thụ cà phê và tình trạng chất trắng trong não. Điều này cho thấy tác dụng bảo vệ não bộ là đặc trưng của trà xanh, không phải do caffeine nói chung.
Giải thích khoa học đằng sau lợi ích của trà xanh
Vậy điều gì đã tạo nên những tác động tích cực của trà xanh đối với não bộ? Các nhà khoa học cho rằng các hợp chất polyphenol, đặc biệt là epigallocatechin gallate (EGCG), có trong trà xanh đóng vai trò quan trọng. EGCG là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do.
Ngoài ra, trà xanh cũng chứa L-theanine, một axit amin có tác dụng thư giãn và cải thiện chức năng nhận thức. Sự kết hợp giữa EGCG và L-theanine có thể tạo ra hiệu ứng hiệp đồng, tăng cường khả năng bảo vệ não bộ.
Khuyến nghị và những lợi ích khác của trà xanh
Từ kết quả nghiên cứu, các nhà khoa học khuyến nghị người lớn tuổi nên uống khoảng 3 tách trà xanh mỗi ngày để hỗ trợ sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức do tuổi tác. Đây là một lời khuyên hữu ích, đặc biệt trong bối cảnh dân số ngày càng già hóa và các bệnh lý về não bộ ngày càng phổ biến.
Bên cạnh lợi ích cho não bộ, trà xanh còn được biết đến với nhiều tác dụng tích cực khác cho sức khỏe, đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu:
- Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Các polyphenol trong trà xanh giúp cải thiện chức năng mạch máu, giảm cholesterol xấu và huyết áp, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
- Tăng cường trao đổi chất và hỗ trợ giảm cân: Trà xanh có thể giúp tăng cường quá trình trao đổi chất, đốt cháy calo và hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
- Ngăn ngừa ung thư: Một số nghiên cứu cho thấy trà xanh có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của một số loại ung thư nhờ vào khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ.
- Cải thiện sức khỏe răng miệng: Trà xanh có thể giúp ngăn ngừa sâu răng và hôi miệng nhờ vào khả năng kháng khuẩn.
Nghiên cứu từ Nhật Bản đã cung cấp thêm bằng chứng khoa học về những lợi ích tuyệt vời của trà xanh đối với sức khỏe não bộ. Việc uống 3 tách trà xanh mỗi ngày có thể là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ não bộ khỏi sự suy giảm do tuổi tác.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc tiêu thụ trà xanh nên được kết hợp với một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và ngủ đủ giấc, để đạt được hiệu quả tối ưu. Nghiên cứu này không chỉ khẳng định giá trị của một thức uống truyền thống mà còn mở ra những hướng nghiên cứu mới về khả năng ứng dụng của trà xanh trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh lý về não bộ.
Bảo An