Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt gần 3,6 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2023. Xuất khẩu cua ghẹ tăng mạnh nhất, với 84%, cá ngừ tăng 22%, nhuyễn thể có vỏ tăng 13%, và tôm cùng cá tra tăng nhẹ.
Ảnh minh họa
Mỹ là thị trường tăng trưởng cao nhất với 7%, đạt 605 triệu USD. Xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản và EU không thay đổi nhiều, trong khi xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng 2% và Trung Đông tăng 19%. Xuất khẩu cá tra tháng 5/2024 đạt 167 triệu USD, tăng 5% so với tháng 5/2023. Lũy kế 5 tháng đầu năm đạt 747 triệu USD, tăng 2% so với cùng kỳ. Phile cá tra đông lạnh là sản phẩm xuất khẩu chủ lực, với giá trị xuất khẩu tháng 5 đạt 134 triệu USD, tăng 2%. Lũy kế xuất khẩu phile đông lạnh đến hết tháng 5 đạt 603 triệu USD, giảm nhẹ 0,1%. Trung Quốc và Hồng Kông là thị trường tiêu thụ lớn nhất với 203 triệu USD, giảm 13%, nhưng riêng tháng 5 tăng 21% so với tháng trước đó, đạt gần 50 triệu USD.
Ông Đỗ Ngọc Tài - Tổng Giám đốc Công ty Tài Kim Anh cho biết: Trung Quốc đã vượt Mỹ, trở thành thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam, chiếm 20% tỷ trọng, nhờ nhập khẩu tôm hùm xanh tăng 112 lần và tôm chân trắng tăng hơn 30%. Các thị trường khác như Canada, Anh, và Nga cũng có xu hướng tăng tích cực.
Tổng Thư ký VASEP, ông Trương Đình Hòe, cho biết mục tiêu xuất khẩu thủy sản năm 2024 là 10 tỷ USD, trong đó tôm đạt 4 tỷ USD, cá tra 1,9 tỷ USD, và các mặt hàng hải sản khác khoảng 3,6 - 3,8 tỷ USD. Chủ tịch VASEP, bà Nguyễn Thị Thu Sắc, dự báo xuất khẩu thủy sản nửa đầu năm 2024 sẽ đạt 4,4 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2023, và hy vọng các vấn đề tồn kho, khó khăn vận tải sẽ giảm bớt, nhu cầu phục hồi vào quý III.
Tuy nhiên, ngành thủy sản vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm cạnh tranh về giá, chi phí đầu vào tăng và thiếu hụt nguyên liệu. Bà Thu Sắc cho biết, đô thị hóa và quy hoạch sử dụng đất chưa đồng bộ đã ảnh hưởng đến nguồn nguyên liệu cả nuôi trồng và đánh bắt tự nhiên. Sản lượng khai thác không đủ đáp ứng nhu cầu, phải nhập khẩu thêm nguyên liệu.
Đồng quan điểm, bà Cao Thị Kim Lan - Giám đốc Công ty Thủy sản Bình Định, cho biết hơn 50% giá trị xuất khẩu cá ngừ dựa vào nguyên liệu nhập khẩu do nguồn cung trong nước không ổn định. Tại thị trường Mỹ, doanh nghiệp lo ngại về vụ kiện chống bán phá giá và "thẻ vàng" IUU vẫn là gánh nặng.
Xung đột Biển Đỏ làm tăng giá cước vận tải, xung đột thương mại quốc tế và tồn kho lớn ở các thị trường nhập khẩu cũng là thách thức lớn. Theo ông Hòe, để đạt mục tiêu 10 tỷ USD, các doanh nghiệp cần thích nghi và điều chỉnh kế hoạch phù hợp với bối cảnh thị trường. Hy vọng Việt Nam sẽ được công nhận là nền kinh tế thị trường và gỡ bỏ thẻ vàng IUU tại châu Âu, giúp thúc đẩy xuất khẩu cuối năm.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - ông Phùng Đức Tiến, đề nghị VASEP đánh giá diễn biến thị trường, đề xuất giải pháp, thông tin kịp thời để người dân có kế hoạch sản xuất phù hợp và tăng cường hợp tác doanh nghiệp để mở rộng thị trường và tuân thủ quy định.