Cam Bố Hạ - Hương vị tinh hóa đến từ vùng đất phù sa

Cam Bố Hạ hay còn được biết đến với tên gọi Cam Lòng Vàng của Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Ngũ Phúc đã được công nhận đạt chuẩn VietGAP và đạt chứng nhận OCOP 3 sao năm 2023. Đây là giống cam có quả to tròn trịa, vỏ hơi sần, khi chín có màu vàng tươi, tép cam căng mọng, vị ngọt hài hòa với tỉ lệ 7 ngọt - 3 chua, hương thơm tự nhiên thanh mát.

Hiện nay, toàn xã Tam Đa có 114 hộ trồng Cam Bố Hạ, với diện tích hơn 40ha, tập trung chủ yếu ở thôn Ngũ Phúc. Ông Trần Ngọc Đại - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Đa cho biết: “Xã đã thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ nhiều năm nay, Cam Bố Hạ được đánh giá là loại cây phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương. Đây cũng là loại cây có tiềm năng phát triển kinh tế, không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho bà con nông dân mà còn tạo điều kiện cho người dân tận dụng tối đa lợi thế về thổ nhưỡng, khí hậu để phát triển kinh tế”.

Cam Bố Hạ là loại cam cho năng suất cao, có giá trị cao gấp hai lần so với cây lúa, dễ thích nghi và có khả năng kháng sâu bệnh hơn so với các giống cam trồng khác. Chính sự “dễ tính” của giống cam này đã thu hút được nhiều hộ dân tham gia chuyển đổi cây trồng.

Vụ “mùa vàng” của Cam Bố Hạ bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 12 âm lịch. Đây là thời điểm “rộn ràng” nhất trong năm. Để cho ra thị trường Tết Nguyên đán những trái cam chín đều, đạt chất lượng cao, Ông Nguyễn Văn Bính – Giám đốc HTX Nông nghiệp Ngũ Phúc cho biết: “Từ tháng 4 âm lịch các thành viên HTX đã tập huấn, hướng dẫn cho bà con nông dân kỹ thuật cắt tỉa cành, tạo tán thông thoáng cho cây, loại bỏ từ sớm những quả cam không đạt chất lượng. Khi thu hoạch sẽ cho ra thị trường chất lượng cam đồng đều, không bị sâu bệnh”.

Sản lượng Cam Bố Hạ thu hoạch hàng năm của HTX đạt khoảng hơn 280 tấn. Tuy nhiên, năm nay do ảnh hưởng của thời tiết, đặc biệt là ảnh hưởng tiêu cực từ cơn bão số 3 (Yagi) nên sản lượng cam bị giảm nhiều so với những năm trước. Năm 2024 sản lượng cam của HTX Nông Nghiệp Ngũ Phúc ước tính đạt 108 tấn, giảm hơn 60% so với các năm trước. Mức giá thu mua tại vườn giao động từ 10.000đ/kg đến 15.000đ/kg.  

Ông Trần Hồng Việt – Thành viên HTX Nông nghiệp Ngũ Phúc chia sẻ: “Hiện tại, gia đình đang trồng và chăm sóc Cam Bố Hạ theo tiêu chuẩn VietGap, không sử dụng thuốc diệt cỏ và thuốc bảo vệ thực vật, chỉ sử dụng các loại phân bón hữu cơ như: đậu nành, ngô, tro, mùn cưa và phân vi sinh. Tuy năm nay bị thiệt hại nặng nề bởi cơn bão Yagi, sản lượng cam thu hoạch sẽ  giảm đáng kể so với mọi năm nhưng chất lượng cam vẫn được đảm bảo với trọng lượng mỗi quả đạt từ 600g – 1,2kg”.

Để trao đến tay người tiêu dùng những quả cam đạt chất lượng cao, cam phải được thu hoạch vào “thời điểm vàng” với độ chín vừa đủ, vỏ màu vàng tươi. Sau khi thu hoạch sẽ được phân loại và đóng gói kỹ lưỡng theo tiêu chuẩn. Theo Ông Nguyễn Văn Bính – Giám đốc HTX Nông nghiệp Ngũ Phúc: Cam Bố Hạ sau khi thu hoạch sẽ được vận chuyển đem đi tiêu thụ ngay, hạn chế tối đa thời gian lưu kho và tuyệt đối không sử dụng chất bảo quản. Với đặc trưng có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng nên thời gian sử dụng có thể kéo dài từ 3 đến 5 tháng mà vẫn giữ được hương vị và giá trị dinh dưỡng.

Hiện nay, chính quyền xã đang triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm hỗ trợ người dân quảng bá, thúc đẩy tiêu thụ cam, đặc biệt là trong dịp Tết Nguyên đán với nhu cầu mua sắm tăng cao. Ông Trần Ngọc Đại - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Đa cho biết: “Chính quyền xã đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan cấp huyện và cấp tỉnh để tổ chức gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP Cam Bố Hạ tại các hội chợ nông sản, hội chợ Tết. Bên cạnh đó, trong thời gian tới chính quyền địa phương cũng sẽ tích cực tìm kiếm các giải pháp đưa Cam Bố Hạ vào các xưởng sản xuất chế biến nước ép cam và các sản phẩm từ cam”.

Giải pháp này không chỉ giải quyết bài toán tiêu thụ cam cho người dân mà còn góp phần tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng như nước ép cam, trà cam, siro cam, tinh dầu, mứt cam.... Từ đó hướng đến xây dựng chuỗi giá trị bền vững./.

NGUYỄN THÊU