Cần gì để sản phẩm OCOP "sống khỏe" sau khi đạt sao?

Đạt sao chỉ là bước khởi đầu, việc duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm mới là thách thức thực sự. Nhiều cơ sở sản xuất OCOP sau khi được công nhận đã có xu hướng chủ quan, không còn đầu tư nghiêm túc vào việc kiểm soát chất lượng. Điều này dẫn đến tình trạng chất lượng sản phẩm không ổn định, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu.

Để khắc phục, các cơ sở cần thiết lập hệ thống quản lý chất lượng toàn diện, từ khâu chọn lọc nguyên liệu đầu vào đến quy trình sản xuất, bảo quản và phân phối. Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO, HACCP hay VietGAP không chỉ giúp đảm bảo chất lượng ổn định mà còn tạo lợi thế cạnh tranh khi tiếp cận thị trường xuất khẩu. Đồng thời, việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm cũng cần được duy trì liên tục để không ngừng cải tiến và đổi mới.

Một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công lâu dài của sản phẩm OCOP là khả năng xây dựng thương hiệu mạnh. Nhiều sản phẩm có chất lượng tốt nhưng lại thiếu bản sắc riêng, không tạo được dấu ấn trong tâm trí người tiêu dùng. Việc phát triển thương hiệu cần bắt đầu từ việc tạo ra câu chuyện thương hiệu độc đáo, gắn liền với bản sắc văn hóa địa phương và giá trị cốt lõi của sản phẩm.

Trong thời đại số hóa, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động marketing trở nên không thể thiếu. Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội và các công cụ marketing số cung cấp cơ hội tiếp cận khách hàng với chi phí hợp lý và hiệu quả cao. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải có chiến lược marketing phù hợp với từng phân khúc khách hàng và kênh phân phối cụ thể.

Một sai lầm phổ biến của nhiều cơ sở sản xuất OCOP là quá phụ thuộc vào một hoặc vài kênh phân phối truyền thống. Khi thị trường thay đổi hoặc gặp khó khăn, họ dễ rơi vào tình trạng khó tiêu thụ sản phẩm. Để phát triển bền vững, cần có chiến lược đa dạng hóa kênh phân phối, từ các cửa hàng bán lẻ truyền thống đến siêu thị, từ thương mại điện tử đến xuất khẩu.

Việc tham gia các hội chợ triển lãm, sự kiện quảng bá sản phẩm địa phương không chỉ giúp tiếp cận khách hàng mà còn tạo cơ hội học hỏi kinh nghiệm từ các đơn vị khác. Đặc biệt, việc phát triển du lịch trải nghiệm gắn với sản phẩm OCOP đang trở thành xu hướng mới, mang lại nguồn thu bổ sung và tăng cường nhận diện thương hiệu.

Yếu tố con người là nền tảng quyết định sự thành công của bất kỳ doanh nghiệp nào, và các cơ sở sản xuất OCOP cũng không ngoại lệ. Nhiều cơ sở, đặc biệt là những cơ sở có quy mô nhỏ, thường thiếu đội ngũ nhân sự có chuyên môn về quản lý, marketing và phát triển sản phẩm. Điều này dẫn đến tình trạng quản lý còn manh mún, thiếu tính chuyên nghiệp.

Việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cần được xem là ưu tiên hàng đầu. Từ người lao động trực tiếp sản xuất đến đội ngũ quản lý, mọi người đều cần được trang bị kiến thức và kỹ năng phù hợp với yêu cầu phát triển của doanh nghiệp. Việc tham gia các khóa đào tạo về quản lý chất lượng, marketing, tài chính và các kỹ năng khác sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh tổng thể.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc hợp tác và liên kết giữa các cơ sở sản xuất OCOP trở nên vô cùng quan trọng. Thay vì cạnh tranh một cách cô lập, các cơ sở có thể hợp tác trong việc chia sẻ nguồn nguyên liệu, công nghệ sản xuất, kênh phân phối và thậm chí là phát triển sản phẩm mới.

Mô hình hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hay các hiệp hội ngành hàng có thể giúp các cơ sở OCOP tận dụng được lợi thế kinh tế theo quy mô, giảm chi phí sản xuất và nâng cao sức cạnh tranh. Đồng thời, việc liên kết cũng giúp tạo ra chuỗi giá trị hoàn chỉnh, từ sản xuất nguyên liệu đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm cuối cùng.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang mang đến những cơ hội to lớn cho sự phát triển của các sản phẩm OCOP. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn tạo ra những sản phẩm mới với giá trị gia tăng cao hơn. Từ công nghệ bảo quản thực phẩm đến hệ thống quản lý tự động, từ trí tuệ nhân tạo trong dự báo thị trường đến blockchain trong truy xuất nguồn gốc, có rất nhiều ứng dụng công nghệ phù hợp với quy mô và điều kiện của các cơ sở OCOP.

Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ cần được thực hiện một cách có chọn lọc và phù hợp với thực tế của từng cơ sở. Không nhất thiết phải áp dụng công nghệ cao, mà có thể bắt đầu từ những ứng dụng đơn giản như phần mềm quản lý bán hàng, website giới thiệu sản phẩm hay các công cụ marketing trực tuyến.

Một trong những thách thức lớn nhất đối với các cơ sở sản xuất OCOP là vấn đề tài chính. Nhiều cơ sở sau khi đạt sao lại gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn để mở rộng sản xuất, đầu tư công nghệ hay phát triển thị trường. Điều này đòi hỏi các cơ sở phải có chiến lược tài chính rõ ràng và khả năng quản lý tài chính hiệu quả.

Việc thiết lập hệ thống tài chính minh bạch, lập kế hoạch kinh doanh chi tiết và xây dựng mối quan hệ tốt với các tổ chức tài chính sẽ giúp các cơ sở dễ dàng tiếp cận nguồn vốn khi cần thiết. Đồng thời, việc đa dạng hóa sản phẩm và thị trường cũng là cách hiệu quả để phòng ngừa rủi ro kinh doanh.

Để sản phẩm OCOP thực sự "sống khỏe" sau khi đạt sao, cần có sự kết hợp hài hòa giữa nhiều yếu tố khác nhau. Từ việc duy trì chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu mạnh, đa dạng hóa kênh phân phối đến đầu tư vào nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ.

Hoàng Nguyễn