Ngày 1/7/2025 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử khi tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang (cũ) hợp nhất thành tỉnh Tuyên Quang mới, tạo nên một địa phương rộng lớn với nhiều tiềm năng phát triển kinh tế, trong đó cây chè được xem là “hạt nhân” thay đổi diện mạo nông thôn. Với hơn 28.000 ha chè hiện hữu, Tuyên Quang đang vươn mình trở thành một trong những thủ phủ chè lớn nhất cả nước. Không chỉ là cây trồng truyền thống, cây chè còn trở thành biểu tượng của sự phát triển bền vững, góp phần xóa đói giảm nghèo và nâng cao đời sống hàng nghìn hộ dân trên vùng đất này.
Sau khi hợp nhất, tỉnh Tuyên Quang mới đã trở thành vùng thủ phủ chè lớn với diện tích hơn 28.000 ha.
Cây chè – “Huyết mạch” của kinh tế nông thôn Tuyên Quang
Chè không chỉ là một loại cây nông nghiệp đơn thuần, mà đã gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và truyền thống của người dân Tuyên Quang từ nhiều thế hệ. Sau hợp nhất, diện tích chè của tỉnh đã lên đến hơn 28.000 ha, với trên 27.200 ha cho thu hoạch, sản lượng khoảng 170.000 tấn chè búp tươi mỗi năm. Những đồi chè xanh mướt trải dài trên các triền đồi phẳng lặng trở thành điểm nhấn thiên nhiên và kinh tế đặc trưng của địa phương.
Nhờ đổi mới tư duy sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật và phát triển liên kết tiêu thụ, cây chè Tuyên Quang ngày càng góp phần mang lại cuộc sống ấm no cho người nông dân.
Cây chè mang lại nguồn thu nhập ổn định cho hàng nghìn hộ dân, giúp họ dần thoát nghèo, cải thiện đời sống và góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn. Điển hình như gia đình chị Cao Thị Mười ở phường Mỹ Lâm với 6.000m2 chè trồng từ năm 1999, thu hoạch khoảng 10 tấn chè mỗi năm, đã có cuộc sống khấm khá nhờ cây chè. Hay bà Nguyễn Thị Vân ở xã Tân Trào sở hữu 4 ha chè, áp dụng công nghệ tưới tự động, mỗi ha cho năng suất trên 15 tấn búp tươi, tạo nguồn thu ổn định và phát triển kinh tế gia đình.
Ứng dụng khoa học kỹ thuật – Chìa khóa nâng cao giá trị chè
Sự thay da đổi thịt của nông thôn Tuyên Quang không thể tách rời khỏi sự chuyển mình trong cách trồng, chăm sóc và chế biến cây chè. Nhờ sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và các hợp tác xã, nhiều diện tích chè đã được cấp chứng nhận VietGAP, áp dụng sản xuất hữu cơ và đưa công nghệ tiên tiến vào sản xuất.
Công nghệ tưới phun tự động giúp người dân tiết kiệm nước, tăng năng suất cây chè và giảm thiểu tổn thất do thời tiết khắc nghiệt. Đồng thời, kỹ thuật chọn giống mới, xử lý đất, bón phân hữu cơ được áp dụng bài bản để nâng cao chất lượng búp chè, tạo ra sản phẩm có sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Cây chè mang lại việc làm ổn định cho hàng chục nghìn lao động địa phương, bao gồm cả lao động nữ và giới trẻ, góp phần giảm thiểu áp lực di cư lao động ra các thành phố lớn.
Bên cạnh đó, các hợp tác xã, tổ hợp tác được thành lập nhằm liên kết sản xuất – tiêu thụ, ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho hàng trăm hộ dân. Đây là bước tiến quan trọng trong chuỗi giá trị, giúp người nông dân yên tâm đầu tư sản xuất, giảm thiểu rủi ro về đầu ra và gia tăng giá trị thương phẩm chè.
Chè Tuyên Quang – Đem hương vị quê hương đến với thị trường hiện đại
Không dừng lại ở việc tăng diện tích và sản lượng, Tuyên Quang đã chú trọng nâng cao chất lượng chè thành phẩm. Sản phẩm chè búp khô được đóng gói, dán tem truy xuất nguồn gốc, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu.
Ngoài việc đưa vào hệ thống siêu thị, sản phẩm chè còn được bán trên các sàn thương mại điện tử, giúp quảng bá hình ảnh chè Tuyên Quang rộng rãi hơn đến người tiêu dùng trong và ngoài nước. Việc áp dụng công nghệ số trong tiêu thụ sản phẩm đã mở ra cơ hội tiếp cận thị trường lớn, tăng cường giá trị gia tăng và tạo dựng thương hiệu chè Tuyên Quang uy tín.
Tác động xã hội – Nâng cao đời sống, xây dựng nông thôn mới
Không thể phủ nhận rằng, cây chè đã góp phần thay đổi rõ nét đời sống xã hội ở vùng nông thôn Tuyên Quang. Thu nhập từ chè giúp nhiều hộ dân xây dựng nhà cửa khang trang, đầu tư học hành cho con cái, nâng cao điều kiện sinh hoạt và y tế. Nhiều vùng trước đây còn nghèo khó nay đã trở nên trù phú, với những đồi chè bạt ngàn xanh mướt tạo nên cảnh quan sinh thái hấp dẫn.
Chè cũng tạo việc làm ổn định cho hàng chục nghìn lao động địa phương, trong đó có cả lao động nữ và người trẻ, góp phần giảm bớt áp lực về di cư lao động ra thành phố lớn. Các hoạt động sản xuất chè gắn với hợp tác xã còn thúc đẩy tinh thần cộng đồng, hợp tác, giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng và tăng sức mạnh kinh tế tập thể.
Hướng tới phát triển bền vững – Định vị thương hiệu chè Tuyên Quang
Để cây chè thực sự trở thành “cây xóa đói giảm nghèo” và hình ảnh kinh tế chủ lực, Tuyên Quang đã và đang xây dựng chiến lược phát triển bền vững gắn liền với bảo vệ môi trường, giữ gìn văn hóa truyền thống. Việc khuyến khích sản xuất chè theo hướng hữu cơ, áp dụng các tiêu chuẩn xanh giúp bảo vệ đất đai, nguồn nước và đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng phát triển du lịch trà trải nghiệm, khai thác tiềm năng cảnh quan đồi chè xanh mướt để thu hút khách tham quan, quảng bá văn hóa và nâng cao giá trị kinh tế đa ngành.
Hợp nhất tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang (cũ) tạo nên tỉnh Tuyên Quang mới với diện tích chè lớn và nền tảng kinh tế vững chắc. Cây chè không chỉ là nguồn thu nhập chính, mà còn là biểu tượng cho sự đổi thay, sự phát triển bền vững của vùng nông thôn mới. Qua việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm và liên kết sản xuất – tiêu thụ, chè Tuyên Quang đang dần khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.
Đồng thời, cây chè còn góp phần nâng cao đời sống người dân, xây dựng cộng đồng nông thôn phát triển toàn diện, giàu bản sắc văn hóa và thân thiện với môi trường. Đó chính là minh chứng sống động cho sức mạnh của “cây chè” trong việc làm thay da đổi thịt nông thôn Tuyên Quang sau hợp nhất, đồng thời mở ra triển vọng tươi sáng cho tương lai phát triển bền vững của tỉnh.