Cây sen Việt Nam

Hoa sen – loài hoa thân thuộc trong đời sống người Việt, từ hình ảnh gắn liền với Bác Hồ, đến trà sen Tây Hồ tinh tế, hay những món ăn dân dã từ hạt, ngó, củ sen – từng bộ phận của cây đều mang giá trị văn hóa, ẩm thực và kinh tế. Sen hiện lên vừa thanh tao, vừa bền chặt, trở thành biểu tượng tinh thần và niềm tự hào của tâm hồn Việt.

Câu thơ quen thuộc với mọi người Việt: “Tháp Mười đẹp nhất bông sen. Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ” bắt nguồn từ bài thơ gốc của nhà thơ Bảo Định Giang sáng tác năm 1946: “Tháp Mười đẹp nhứt bông sen. Việt Nam đẹp nhứt có tên cụ Hồ. Bông sen dành để lễ chùa. Cụ Hồ mãi mãi tôn thờ trong tâm.”

Bài thơ ra đời nhằm giúp đồng bào miền Nam hiểu hơn về Bác Hồ. Đến năm 1948, khi đoàn miền Nam ra Việt Bắc tặng Trung ương Đảng, hai câu đầu của bài thơ nổi tiếng đã đi sâu vào lòng người, trở thành hình ảnh biểu tượng về tình yêu quê hương, lòng kính trọng và niềm tự hào dân tộc, gắn liền với hình ảnh bông sen - loài hoa thanh tao, tinh khiết, đặc trưng văn hóa Việt.

Cây sen Việt Nam - Ảnh 1

Hoa sen – loài hoa gắn liền với Bác Hồ và trở thành biểu tượng của vẻ đẹp con người, văn hóa Việt Nam, hiện hữu trong đời sống từ làng quê đến đô thị, từ văn hóa truyền thống đến thương hiệu hiện đại. Làng sen quê Bác lưu giữ những câu chuyện về tuổi thơ và gia đình Bác, trở thành di sản văn hóa – lịch sử quý báu, còn sen được sử dụng trong thờ tự, chế tác các sản phẩm bền lâu (nhựa, gỗ, đồng, giấy), xuất hiện trên logo hãng hàng không quốc gia hay tà áo dài truyền thống, in trên các sản phẩm văn hóa và quảng bá thương hiệu doanh nghiệp.

Trồng sen không dễ: chỉ những ao hồ, đầm lầy có thổ nhưỡng, bùn, nước thích hợp mới cho hoa đẹp, bền lâu, hương thơm quyến rũ. Hà Nội nổi tiếng với đầm sen Tây Hồ, Nghi Tàm, Quảng An, nơi trồng sen và chế biến trà sen trở thành nghề sinh nhai truyền thống của nhiều gia đình hàng thế kỷ. Trà sen Tây Hồ cầu kỳ từ việc ướp chè Thái Nguyên trong từng bông hoa, đến cách pha chế tỉ mỉ, mang đến trải nghiệm thưởng trà tinh tế, dịu mát và thơm ngát – món quà biếu tinh thần giàu ý nghĩa.

Cây sen gần như không bỏ đi bộ phận nào: hạt sen, bột sắn dây dùng nấu chè; củ sen, ngó sen, thân sen được chế biến thành thực phẩm, dược liệu, hoặc nguyên liệu dệt vải. Với công nghệ hiện đại, sen có thể phục vụ nhu cầu quanh năm, xuất khẩu ra nước ngoài, trở thành nguồn kinh tế bền vững.

Câu thơ lục bát dân gian “Trong đầm gì đẹp bằng sen. Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng. Nhụy vàng bông trắng lá xanh. Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” không chỉ ca ngợi vẻ đẹp thanh tao của sen, mà còn ẩn chứa nhiều bài học, thông điệp về sự tinh khiết, kiên cường giữa đời sống. Từ bông hoa, lá, củ, ngó, hạt, đến hương sen, tất cả đều trở nên gần gũi, quen thuộc và được trân trọng trong đời sống văn hóa, ẩm thực và kinh tế của người Việt.

VĂN HÙNG

Từ khóa: